Ogólne
Pełne hasło
Więcej

APOSTOLICUS

Gramatyka
  • Formyapostolicus, appostolicus, apostolicus
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -a, -um -i
  • Część mowyprzymiotnikrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I. eccl. qui apostolorum est.
    • α. + apostolis dignus
    • β. papa
  • II. qui papae est
    • α.
    • β.
    • γ.
  • III. iur.
    • 1. + causa quae papae competit
    • 2. + ius (lex) ordinarium) i. q. ecclesiasticum
    • 3. + litterae apostoli
    • 4. + mensis quo beneficia quaedam ecclesiastica a papa solo conferri poterant

Pełne hasło

APOSTOLICUS s. APPOSTOLICUS, -a, -um
  • F.
  • Th. (rec.)
  • Bl.
  • S.
  • DcB .
  • BJ.
  • A.
  • H.
  • N.
I. eccl. apostolski; qui apostolorum est.
N.
α. godny apostołów, zasługujący na miano apostoła; apostolis dignus
DŁUG. Hist. I p. 354 : Stanislaussanctus ab omnibus habebatur, potens ... et vere a-us.
Id. 0p. p. 22 : dum Stanislaus … virum se... a-um demonstrasset.
β. subst. apostolicus,, -i m. papież; papa
GALL p. 400 : Boleslaus ... ecclesias ibi magnificas et episcopos per a-um, ymmo a-us per eum ordinavit.
MARTIN. OP. Marg. fol. 99b : studium a-i debet esse circa profectum imperii.
Ita saepius.
Dicitur etiam de clerico a papa ad quendam honorem promoto
KodWp III p. 475 (a. 1378) : iuravit ... episcopus ... num quam ... dictum prepositum vel alios quoscumque a-os ... admittere (cf. contextum ).
II. papieski; qui papae est
KodWp I p. 26 (a. 1175) : bona cenobii Lubensis ... illibata ei permaneant secundum a-a privilegia.
StSyn III p. 40 (a. 1320) : severitatem ... Sedis A-e legatorum ... temperando.
Dicitur praec.
de Sede (vel Camera) A- a. cf. supra et saepissime; item de
α. benedictione, salute ( *KodMp I p. 11, a. 1207 et saepius).
β. auctoritate, brevi, mandato, constitutione, ‘ litteris sim.( AKapSąd III p. 14, a. 1461 et saepius),
γ. servitute ( *StSyn IV p. 5, a. fere 1420).
III. iur.
1. causa sprawa podlegająca sądowi papieskiemu; quae papae competit ( AKapSąd II p. 67, a. 1426 et saepius).
Item
censura ( AKap Sąd III p. 374, a. 1490) ; processus ( StPPP III p. 25, a. 1359-1361 ; AKapSąd II p. 15, a. 1415). ;
2. ius (lex) prawo kościelne; i. q. ecclesiasticum (opp. ordinarium)
DŁUG. LibBen I p. 78 : archidiaconatum Cracoviensem non possit ... alius nisi theologiae ... doctor sive a-o iure sive ordinario obtinere.
ZABOR. p. 68 : inhibetur illis hoc ... a-a lege.
3. litterae pismo, którym sąd zawiadamia wyższą instancję (zwł. Stolicę Apostolską) o wniesieniu do niej apelacji przez stronę; i. q. apostoli cf. s. v.
AKapSąd III p. 315 (a. 1521) : ad solam signaturam sine expeditione litterarum a-arum.
Eodem sensu abs.
apostolicae, -arum f.
UrkBBresl p. 48 (a. 1271) : sanctitati vestre presentibus a-is declaramus, quod etc.
AKapSąd II p. 91 (a. 1433) : omnes causas appellationum et a-arum.
Cf. APOSTOLUS II 1.
4. mensis miesiąc, w którym prawo obsadzania pewnych beneficjów przysługiwało papieżowi; quo beneficia quaedam ecclesiastica a papa solo conferri poterant
*KodMp IV p. 507 (a. 1450) : in assecutione ... beneficiorum ... in mensibus a-is vel ordinarijs.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)