Ogólne
Pełne hasło
Więcej

AMPLEXOR

Gramatyka
  • Formyamplexor, amplexo
  • Etymologia intensivum ab amplector eodem fere sensu usurpatum.
  • Odmiana -ari, -atus sum -are, -avi, -atum
Znaczenia
  • I. propr. brachiis circumdare.
    • a.
    • b. + verbis benigne alloqui
  • II. transl.
    • 1. i. q. prosequi
    • 2. accipere, probare
    • 3. + virtutem, continentiam iustitiam studia negotia alicui rei incumbere, operam dare, laudabilis, imitatione dignus
    • 4. assequi, attingere

Pełne hasło

AMPLEXOR, -ari, -atus sum et AMPLEXO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
[ (intensivum ab amplector eodem fere sensu usurpatum). ]
I. propr. ściskać, obejmować; brachiis circumdare.
N. in imagine
a. aliquem brachiis caritatis ( KodWp II p. 93, a. 1294) , dilectionis ( *KodWp I p. 231, a. 1248) , filialibus ( KodWp II p. 157, a. 1298).
b. verbis czule przemówić; benigne alloqui
IO.VISL. p. 195 v. 280: regem talibus ... verbis est a-ta benignis.
II. transl.
1. otaczać, darzyć kogoś jakimś uczuciem; i. q. prosequi v. g. affectione ( Dogiel IV p. 154, a. 1454) , favoribus caritatis ( *KodUJ II p. 21, a. 1442) , gratia ( ZabDziej III p. 529, a. 1498).
Item abs.
kochać; colere, diligere.
2. przyjmować, uznawać; accipere, probare praec. fidem Christianam ( AUnii p. 2, a. 1385 et saepius) pacem ( CALLIM. Hist. p. 99 ) , treugas ( *CodEp III p. 270, a. 1477) , sententiam arbitrariam ( KodKKr II p. 481, a. 1422), occasionem consulendi ( CALLIM. Hist. p. 35 ).
Opp.
repudiare ( CALLIM. Hist. p. 99 ).
N. iniuriam:
DŁUG. Hist. II p. 478 : Lestco suae deiectionis iniuriam a-tus in Hungariam ... egressus est.
3. przykładać się do czegoś, starać się o coś; alicui rei incumbere, operam dare, v. g. virtutem, continentiam ( DŁUG. Op. p. 235 ) , iustitiam ( *CodVit p. 130, a. 1406) , item studia ( AH IX p 250, saec. XV ineunte), negotia ( *Tom. VIII p. 136, a. 1526). Inde gerund. godny naśladowania; laudabilis, imitatione dignus
KomKadł p. 2 : quis apostolorum et prophetarum a-nda imitaretur vestigia.
4. dotrzeć do czegoś, osiągnąć coś; assequi, attingere
DECIUS p. 10 : nisi comperto dolo ... Lesco ... ante ... alios columnam a-tus esset.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)