Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ALLEVIO-1

Gramatyka
  • Formyallevio
  • Etymologialevis verbum recentioris Latinitatis proprium, quod medio aevo verbi allevare provinciam occupavit, cf. Th. I 675, 46.
  • Odmiana -are, -avi, -atum
Znaczenia
  • I. levius reddere
    • 1. propr.+ molem onus
    • 2. transl.
  • II.
    • 1. + aliquem aliquem ab aliqua re liberare
    • 2. + alicui aliquem sublevare

Pełne hasło

AL-LEVIO, -are, -avi, -atum (levis)
  • F.
  • Th.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
  • N.
(verbum recentioris Latinitatis proprium, quod medio aevo verbi allevare provinciam occupavit, cf. Th. I 675, 46).
I. de rebus: zmniejszyć ciężar, uczynić lżejszym; levius reddere
1. quasi propr. (sed in imagine) molem ( KodMp IV p. 272, a. 1432) ; onus ( KADŁUB. p. 178 : onus non tam a-at, quam penitus exhonerat); ita saepius.
2. transl.
PreusUB I 1 p. 106 (a. 1243) : in reconpensationem antehabitorum gravaminum vectigal a-vimus in hac parte.
* RHist XXX p. 175 (a. 1310) : per hoc a-remus labores et onera expensarum.
PEREGR. fol. 26b : contumeliam sibi illatam non aggrauat, sed potius a-at.
Simili sensu abundat
KodKrak p. 683 (a.1460) : vt ... minoracionem censuum a-remus.
II. de hominibus
1. aliquem uwolnić od czegoś; aliquem ab aliqua re liberare
KodMaz(K) p. 472 (a. 1240) : a-ui et libertaui homines villarum monastery predicti de solucione, que «podworowe» dicitur.
NIC. BŁ. Serm. II p. 375 : dominus ... a-at eos a corporali infirmitate.
MPH VI p. 486 (saec. XV) : mirabiliter in ipso capite fuit a-ta.
2. alicui ulżyć komuś; aliquem sublevare
KodWp III p. 101 (a. 1358) : prefato molendinario in qualibet ebdomada per unam mensuram ... debemus a-re.
AKapSąd II p. 918 (a. 1445) : a-verunt eisdem mei antecessores.
Cf. ALLEVO II 3.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)