- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- B.
- L.
- A.
- H.
- Ha.
- N.
- K.
               I.  
               sensu latiore: ten kto się kimś (czymś) opiekuje, opiekun, stróż;  curator, custos, tutor, patronus.
               
               
            
                      N.  glossam Pol. 
                   
                                            
                  
                  
                                        
            RFil XXV p. 147 (saec. XV ex.) : e-um «opyekadlnyka» animarum (Vlg. 1 Pet. 2, 25 ).Cf. Słownik Staropolski s. v. opiekadlnik.
               II.  
               sensu strictiore 
               
         
                  1.  
                  
                     eccl. 
                      t. t. biskup,zwł. 
                     biskup ordynariusz;  princeps sacerdotum, praesul, pontifex (praec. administrandae dioecesi praefectus). 
                  
               
                        Distinguitur  
                      
                                                
                     
                     
                                            
               
                        a.  dioecesanus ( 
                           
                              StSyn IV 
                              p. 67
                              ) 
                         , (ordinarius) loci (-orum) ( 
                           
                              GALL 
                              p. 159, 3 
                         ; 
                           
                               ArSang II 
                              p. 105, a. 1401
                            
                         ;; 
                           
                               StSyn IV 
                              p. 54 
                              
                            
                         
                        et 
                        
                            56 
                         ; 
                           
                               
                                 KodMp IV 
                              p. 305, a. 1435) 
                         ;, ordinatus ( 
                           
                              VAdAnt 
                              
                              p. 33, 8) 
                         ; opp.  designatus et electus ( 
                           
                              CorpJP III 
                              
                              p. 627, a. 1521). 
                          
                     
                     
                        b.  comprovincialis (comprovincionalis supra II 780, 28 sqq.
                         
                        
                           ) 
                         
                        ; 
                        
                            item  
                         
                        ;proprius ( 
                           
                              StSyn IV 
                              p. 42
                              ) 
                         , vicinus ( 
                        
                           
                              ib. 
                              p. 117
                              ).  
                         
                     
                     
                        c.  suffraganeus ( 
                           
                              ArSang II 
                              p. 104, a. 1401
                            
                         ; 
                           
                               KodMp IV 
                              
                              p. 232, a. 1426).  
                         
                     
                     
                        d.  urbis (de papa  
                        
                           
                              VAdAnt 
                              
                              p. 80, 44) 
                         . 
                        Adduntur 
                     
                     
                        a.  
                        adi. 
                         nominis territorii, urbis, ecclesiae,
                         v. 
                         gr. Cracoviensis, Chelmensis, Cuiaviensis, Plocensis, Posnaniensis sim. 
                     
                     
                        b.  
                        gen. 
                         
                        
                     
                           α.  
                           nominis territorii (v. gr. Cuiaviae, Lithuaniae, Livoniae, Russiae). 
                        
                           β.  
                           gentis (v. gr. Bohemorum, Pomeranorum). 
                        
                           γ.  
                           explic.  (v. gr. ecclesiae Lubucensis, Plocensis, Premisliensis, item catholicae). 
                     
                        c.  
                        prp. 
                        ,
                           
                           
                        
                         v. 
                         gr. ex Livonia ( 
                           
                              Tom. XV 
                              p. 659, a. 1533) 
                         , ex Lithuania et Russia ( 
                           
                              ArPrawn I 
                              p. 464, 
                               a. 1561).  
                         
                     
                     
                        d.  
                        variae appositiones,
                         v. 
                         gr. (reverendus) dominus ( 
                           
                              KodKKr I 
                              p. 10, a. 1206
                            
                         ; 
                           
                               KsgŁawKr 
                              
                              p. 6, a. 1366
                            
                         ; 
                           
                               APozn I 
                              p. 121, a. 1446 
                            
                         
                        et saepius), ), reverendissimus (dominus: 
                           
                               AKapSąd III 
                              p. 265, 
                               a. 1499 
                         ; 
                           
                               StPPP IX 
                              p. 259, a. 1546 
                            
                         
                        et saepius),
                        reverendissimus in Christo pater (et) dominus ( 
                           
                              APozn II 
                              p. 17, a. 1472
                            
                         ;  
                           
                              ib. 
                              p. 177, a. 1487) 
                         , Dei gratia ( 
                           
                              DokKujMaz 
                              p. 157, a. 1250 
                            
                         
                        et vulgo), 
                        (Dei et) apostolicae sedis providentia ( 
                           
                              KsgŁawKr 
                              
                              p. 221, a. 1393
                            
                         ; 
                           
                               ArSang II 
                              p. 104, a. 1401) 
                         , divina et apostolicae sedis providentia ( 
                        
                           ib. 
                         
                        ), divina miseratione ( 
                           
                              DokMp IV 
                              p. 5, a. 1224
                            
                         ;  
                        
                           
                              ArSang II 
                              p. 1, a. 1284) 
                         . 
                     
                  
                  2. 
                   Ruthen(ic)us, ritus Graeci  
                  władyka, biskup obrządku prawosławnego;  episcopus ritus orthodoxi 
                  
                  
               AGZ VII p. 65 (a. 1424) : in causa honorabilis domini Ilia, Ruthenici e-i alias wladice Premisliensis.
HumRef p. 30 (a. 1443) : universis ecclesiis earumque e-is seu wladicis, praelatis ... ritus Graeci Ruthenorum.
Tom. VII p. 184 (a. 1525) : e-i Rutheni, qui wladice dicuntur ... solvant etiam quemadmodum et alii.
                  3. 
                   Iudaeorum (Iudaeus)  
                  zwierzchnik wyznaniowej gminy żydowskiej;  communitatis Iudaeorum sacerdos maior
                  
            PrzywKr p. 9 (a. 1370) : Lewkonem Judeum ... necnon Casym eius e-um aut alium Judeum, quem ipsi in e-um ... duxerint acceptandum.
KsgŁawKr p. 102 (a. 1373) : recognovit se Smoil Judeorum e-o in XXI marcis ... obligari.
PrPol p. 56 (a. 1389) : e-us Judeorum astitit terminum peremptorium.Ita saepius..Cf. Th. V 2, 676, 73 sqq.