Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DIVERSITAS

Gramatyka
  • Formydiversitas
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -atis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I. propr. differentia, dissimilitudo, varietas.
    • 1. phil.+ identitas, unitas) essentialis
      • β.
      • γ. + specifica simili sensu
      • δ.
    • 2. astr.
      • a. + aspectus differentia inter verum atque apparentem planetae situm
      • b. cursus mutatus
  • II. transl. dissensio, discordia

Pełne hasło

DIVERSITAS, -atis f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • A.
I. propr. różność, odmienność, rozmaitość, zmienność; differentia, dissimilitudo, varietas. Glossa Pol.
RFil XXIV p. 372 (a. 1430) : d-em «roszdnoscz».
Occurrit saepe in circumlocutionibus, ita ut diversitas rerum (item hominum:
VITELO Opt. p. 61 ) significet diversas res (homines).
N. hoc sensu sg.
diversitas negligentiae i. fere q. diversa negligentiae genera
DokMp II p. 5 (a. 1421) : vota ... varia d-e negligentiae ... turbantur.
Praec.
1. phil. (opp. identitas, unitas) ,distinguitur α. essentialis ( GŁOG. ExLog fol. lla et saepius); simili sensu subiectiva ( STOB. Intr. fol. b 2b).
Opp.
accidentalis ( BYSTRZ. AnalPr fol. e IIb) , formalis ( id. Top. fol. n IIa) , modalis ( MatFil IV p. 75, saec. XIV).
β. realis ( BYSTRZ. in MatFil IV p. 83 ; ;simili sensu in re: WROCŁ. EpitConcl fol. d Ia ; ; secundum rem: AEG. Th. fol. A I Ib ; ;opp. rationis ib. ),
γ. specifica ( BYSTRZ. in MatFil IV p. 86 et saepius; simili sensu secundum speciem id. Top. fol. z VIa).
δ. nominum ( BYSTRZ. Top. fol. p IIIa ; ;simili sensu in nomine ib. fol. q IIIb ; ;opp. in significatis ib. ).
2. astr.
a. aspectus paralaksa, różnica między prawdziwym i pozornym położeniem planety; differentia inter verum atque apparentem planetae situm
ALBERT. p. 130 : arcus vero interceptus inter locum apparentem astri et inter locum verum astri est d-as aspectus.
Ib. supra d-as aspectus nihil aliud est nisi diversus seu alius locus astri, in quo apparet oculo in superficie terrae constituto.
Ita ib. saepius,
b. zmiana biegu; cursus mutatus
COPERN. Rv p. 231 : elegerunt epicyclum, eo quod duplicem videretur luna d-em admittere.
II. transl. różnica zdań, niezgoda, sprzeciw; dissensio, discordia
DŁUG. Op. p. 615 (epistula a. 1450) : discessi ... non persuaso domino Lassoczky, ne Wladislaviensem dioecesim ambiat ... oratores regii ... spero aliquem huic d-i finem inveniant.
Id. Hist. V p. 4 : de nuntiis deligendis ... d-as suborta.
Concl. p. 50 (a. 1482) : de tempore vero limitando d-as fuit in votis.
Constr.
ad I—II : a. abs. b. sq. gen. obi. c. sq. gen. subi. d. sq. duobus gen. rerum inter se diversarum. e. sq. de, cf. f. sq. in a . abl.
DŁUG. Hist. I p. 2 : ex qua linguarum divisione et in moribus, convictibus, animis sim. ... d-as varietasque sequuta est.
Ita saepius, cf. g. sq. inter :
Tom. III p. 177 (a. 1514) : una tamen d-as est inter predic tas nobilitates.
h. sq. secundum et saepius.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)