- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- L.
- A.
I.
A.
propr.
1.
res
a.
rozsypywać, rozpraszać, rozrzucać; diffundere, dispergere, disicere
α.
concr.
,
v.
gr. ossa, cineres sim., item spumam
(de vento:
MARTIN. OP. Serm.
p. 367
nlb.
).
β.
abstr.
,
v.
gr. morbum (i. q. eicere
NIC. POL.
p. 62, v. 294
), verba (syn. dissolvere in auras:
ROYZ. I
p. 187, v. 726
).
b.
niszczyć, burzyć, łamać; demolire, destmere, frangere, praec.
α.
urbes, aedificia
sim. Additur
abl.
ignibus (
ChrPP
p. 464
et saepius). Glossa
Pol.
AGZ XVI p. 184 (a. 1483) : quatuor domos d-asti alias «roschmyothalesz».Cf. etiam ib. infra.
β. lectum, crucem, item
speculum (
NIC. BŁ. Serm. III
p. 44
).
γ.
tumulos terminales
KodWp II p. 591 (a. 1261) : tres monticulos gadum d-erit.
StPPP VIII p. 251 (a. 1388) : ipsas granicies ... habent d-re.Ita vulgo usque ad saec. XVI. Additur violenter ( StPPP VIII p. 308, a. 1389 et saepius). Glossae Pol.
TPaw IV p. 133 (a. 1406) : granicies ... d-assent vulgariter «przeorali».
Iuxta ponitur
frangere, destruere (
KodMp IV
p. 178, a. 1420
;
StPPP II
p. 560, a. 1447
et saepius). Sed
cf.
sensu diverso infra II.
N. intrans.
ulec zniszczeniu;
interire
PommUrk IV p. 19 (a. 1301) : ne acta perpetualia nostrorum progenitorum ... oblivione mixta d-ent (nisi leg. -entur).
2.
animantes
a.
rozproszyć, rozpędzić, zmusić do ucieczki: fundere, fugare. Mediopass. rozproszyć się, rozejść;
dispergi, diffugere.
b.
ranić, kaleczyć; sauciare,
vulnerare.
B.
transl.
1.
a.
niszczyć, obalać, niweczyć, udaremniać; abolere, delere, tollere, irritum facere.
Praec.
α. concordiam; legem; tractatum (
DŁUG. Reg.
p. 272, a. 1464)
, exactoria iuga (
KADŁUB.
p. 178
),
item amicitiam.
β. consilia sim.; colligationem impietatis (
KodUJ I
p. 112, a. 1416)
, errores, vitia et crimina (syn. destruere et evellere:
AKapSąd II
p. 252, a. 1466)
, fraudes (
CRIC.
p. 107, v.
10).
b.
roztrwonić; sumptu perdere,
profundere.
Glossa
Pol.
ArHist III p. 314 (a. 1415) : que bona ... ne per Ianussium d-rentur «rosztruoszonoby».
2.
rozpowszechniać, rozgłaszać; divulgare, spargere (rumores).
N. constr. sq.
de:
URSIN. p. 48, 12 : non ergo, quos de me d-erunt, sermones vos commoueant.
II.
(sensu diverso atque
)
usypać (kopce graniczne); tumulos terminales struere
KsgMaz II p. 85 (a. 1425) : Przedbor ... obligavit se d-re alias «rossipacz» granicies super Quatonewo.
StPPP II p. 575 (a. 1448) : domini granicies inter partes ... debent d-re, limitare et terminare.
KodTyn p. 499 (a. 1471) : camerarius acialem et finalem scopulum peregit et d-vit (cf. supra scopulos sipavit).
KodPol II p. 579 (a. 1488) : granicies ceptas ... et stabiliendas ... et renovandas d-tas per signa.