Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DELUDO

Gramatyka
  • Formydeludo
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ere, -si, -sum
Znaczenia
  • I.
    • A.
      • 1. ludibrio habere, ludificare aliquem. Iuxta posita
      • 2. decipere, fallere.
      • 3. + Th. damno afficere, labefactare, in dubium vacare
    • B. iocari
  • II. + aliquem (alea) perdere, helluari eludere

Pełne hasło

DELUDO, -ere, -si, -sum
  • F.
  • Th.
  • S.
  • A.
  • N.
I.
A.
1. naigrawać się, ośmieszać kogoś, wyśmiewać; ludibrio habere, ludificare aliquem. Iuxta posita deridere, subsannare ( NIC. BŁ. Serm. I p. 77 ).
2. zwodzić, mamić, wprowadzać w błąd; decipere, fallere. Glossae Pol.
JusPol p. 428 (a. 1407) : si ipsum tali acceptatione ... d-serit alias «omyliłby».
GLcerv p. 526 : d-re, id est decipere «oszukać».
Syn.
seducere ( KodKKr II p. 190, a. 1394) , circumvenire ( DŁUG. Hist. I p. 69 ) .
Additur abl. , v. gr.
erroribus ( DŁUG. Hist. I p. 224 ) , fraudibus ( PAUL. CR. p. 115, v. 371 ) , simulatione pacis et amicitiae ( CodEp II p. 148 : a. 1422). Pass. zawieść się; spe destitui (( DŁUG, Hist. V p. 222 ; Tom. IX p. 29, a. 1527), ;additur exspectatione ( CodEp I 2, p. 92, a. 1449).
3. narazić na szwank, podważyć, podać w wątpliwość; damno afficere, labefactare, in dubium vacare
CorpJP III p. 300 (a. 1514) : per eam conscriptionem … poterat defensio regni magna ex parte perturbari ac d-i.
ARect I p. 721 (a. 1529) : non animo aut gracia d-nde, quod absit, sentencie ... amicabilem composicionem inijerunt.
Cf. Th. V 1, 473, 43 sqq. Simili sensu intrans. :
ib. p. 722 (a. 1529) : in ipsa eorum concordia ... non est d-sum sentencie predicte.
B. intrans. kpić, żartować; iocari
IANIC. p. 159, v. 23 : d-is, an iste est cultus gentis ... meae?
II. przegrać, roztrwonić w grze; (alea) perdere, helluari
ArPrawn II p. 26 (saec. XIV med.med) : si alicuius filius ... d-serit alicuius pecunie quantitatem, predicti ludentis parentes non tenebuntur ipsi victori pro ipsorum filio ad alicuius pecunie d-se satisfaccionem.
ŁASKI ComPriv fol. 224b : si ... possessor omnia vendat aut impigneret aut d-at ... a nullo poterit ipsas res euincere.
Occ. aliquem ograć; eludere
ArPrawn II p. 27 (saec. XIV med.med) : qui sic d-si et ad inopiam deducti sunt ... ad vicia deteriora labuntur.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)