Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DEIECTIO

Gramatyka
  • Formydeiectio, deieccio
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I. propr.
    • 1.
      • a. + Th. destructio (aedificii), ruina
      • b.
      • c. demissio, inclinatio
    • 2.
      • a. expulsio, spoliatio (possessione).
      • b. honoris privatio, missio
  • II. transl.
    • A. + appetitus repulsio,amotio defectus
    • B.
      • 1. humiliatio,abiectio, casus.
      • 2.
        • a. animus fractus, tristitia, maeror
        • b. + cordis contritio

Pełne hasło

DEIECTIO s. DEIECCIO, -onis f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • A.
  • N.
I. propr.
1. de rebus
a. zburzenie, obalenie (budynku); destructio (aedificii), ruina
MIECH. Chr. p. 113 : terrae motus... resumebatur aliquot diebus cum d-e altiorum edificiorum.
Cf. Th. V 1, 401, 70 sq. In imagine
MARTIN. OP. Serm. p. 372 : omnia bona sibi a Domino affluenter data sine d-e venti superbiae fortiter portare potuit.
b. zrzucenie (w dół): actus deiciendi
*SSrSil VII p. 132 (a. 1467) : sui corporis ... in frusta particionem et ... in fossatum d-em.
c. zwrócenie ku dołowi,pochylenie, spuszczenie (głowy); demissio, inclinatio
NIC. BŁ. Serm. I p. 40 : Saluator bene admonet ad abijciendam huiusmodi tristitiam, quae causat vultus d-em et suadet mentis erectionem.
2. de hominibus
a. wydalenie, usunięcie,wywłaszczenie; expulsio, spoliatio (possessione).
b. złożenie ze stanowiska, pozbawienie godności; honoris privatio, missio
GALL p. 41(inscriptio capitis) : de successione et d-e Kazimiri post mortem patris.
DŁUG. LibBen II p. 29 : iniustam eius episcopi d-em ex exclusionem ab episcopatu Cracoviensi et translationem ad Poznaniensem.
Id. Hist. II p. 13 : Petri comitis ... rebellionem et d-em atque venenis necem ducalem meditantis.
Cf. Th. V 1, 402,8 sqq.
II. transl.
A. oddalenie,usunięcie,pozbawienie; repulsio,amotio
KomKadł p. 420 : disciplina ... suscipienda est patienter propter... castigationis dilectionem ... pecatorum correctionem, tentationis d-em (cf. NIC. BŁ. Serm. II p. 18, ubi legitur tentantis d-em).
Occ. appetitus brak apetytu; defectus
CRIC. in Tom. V p. 370 (a. 1521) : medicus causatur ... d-em appetitus ex sirupis ...et cibis ad id accommodatis.
B.
1. poniżenie, pohańbienie,upadek; humiliatio,abiectio, casus.
Syn. et iuxta posita
gravamen ( Concl. p. 183, a. 1531) , indignitas ( AKap p. 44, a. 1538) , inopia ( MIECH. Chr. p. 74 ) , levitas ( Concl. p. 183, a. 1531 ; AKap p. 44, a. 1538).
Additur
ad statum ignominiae ( NIC. BŁ. Serm. II p. 214 ).
Opp.
elatio ( KADŁUB. p. 56 ) , erectio (ad statum gloriae: NIC. BŁ. Serm. II p. 214 ) .
2.
a. przygnębienie,upadek ducha; animus fractus, tristitia, maeror
DŁUG. Hist. I p. 72 : vehementi ... mentis afflictione d-eque princeps consternatus.
Ib. p. 561 : quae singula non pusillanimitatis aut d-is, sed... ultionum molem ... cientis apparebant esse indicia.
CRIC. in Tom. V p. 355 (a. 1521) : animum ... suum ... resumere dignetur rex, nam ea illius tanta d-o quibusdam adlubescere videtur.
b. cordis skrucha; contritio
VAdAnt p. 5, 13 : ueniunt ad templum cum magna humilitate ac d-e cordis.
Cf. Th. V 1, 402, 37—46.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)