- F.
- Th.
- Bl.
- S
- Dc.
- L.
- A.
- N.
[pass.
pro
act.
MARTIN. OP. Chr.
p. 82
:
Scipio ... omnia debellatus esset.
*CodVit
p. 988 (a. 1409)
:
castrum ... petrariis debellabor.]
I.
intrans.
1.
wojować, walczyć; bellare, pugnare
RFil XXII p. 11 (a. 1466) : d-re, «boyvyą naprzeczywko».
N. constr. sq.
cum aliquo.
2.
zakończyć wojnę, walkę; bellum, pugnam ad finem perducere.
II.
trans.
1.
propr. zupełnie pobić, pokonać, zwyciężyć, zawojować, zdobyć (zwł.
w wojnie, walce, siłą itp.); devincere, superare, subicere, expugnare (praec. bello, pugna, vi sim.).
Additur etiam e. g.
dolo magis et astu quam viribus (
DŁUG. Hist. I
p. 69
)
, hostili manu (
CodEp II
p. 420, a. 1440)
, plus orationibus quam armis (
ArHist V
p. 340, a. 1450)
, peste et gladio (
KOMOR.
p. 387
)
, per ignem (
AAlex
p. 214, a. 1502).
Syn. et iuxta posita
confringere (
DŁUG. Hist. I
p. 69
)
, delere (
PEREGR. fol. d Vb)
, vincere (
DŁUG. Hist. I
p. 286
).
2.
transl.
poskromić, ujarzmić, usunąć; coercere, cohibere,
tollere.