- F.
- Th.
- S.
- Dc.
- B.
- A.
I.
propr.
A.
respectu spatii
1.
stanowiący jedną całość, jednolity, ciągły; integer, non interruptus.
Opp.
foraminosus (
VITELO Opt.
p. 188
)
.
N. constr. sq.
cum :
WROCŁ. Epit. fol. g Ib : vna pars manus est c-a cum altera parte manus eiusdem.Inde sensu latius translato: zdrowy, cały; integer, sanus
DŁUG. Op. p. 115 : nova ... caro non iam putribilis, sed sana, c-a et concreta erupit.
N.
a.
math.
quantitates continuae proportionales
proporcja ciągła; proportio quattuor numerorum, quorum medii iidem sunt
MARTIN. p. 3 : si sunt quatuor quantitates c-ae proportionales et tres notae, sed quarta ignota etc.Cf. Th. IV 726, 56 sq.
b.
geom
.
locut.
in continuum et directum
prosto w przedłużeniu; directe porro
VITELO Opt. p. 5 : protrahatur linea «AB» in c-um et directum, quousque secet lineam «FG» (cf. ib. p. 212et saepius). Simili sensu super continuum:
MARTIN. p. 51 : fac istos tractus super c-um et directum (ita ms., ed. ductum), quousque concurrant.
2.
przyległy, sąsiedni; contiguus, conterminus, vicinus.
Syn.
contingens (
KADŁUB.
p. 178
).
Constr.
a.
abs.
b.
sq.
gen.
CodEp III p. 22 (a. 1447) : ecclesia Wratislaviensis ... diocesis ... Cracoviensis c-a.Cf. Th. IV 726, 4. c. sq. dat.
N. in imagine de homine
KADŁUB. p. 155 : Mesco ... sicut erat natu fratri proximus, sic non interpolata rengni successione c-us.
B.
respectu temporis
1.
ciągły, stały, nieprzerwany; perpetuus, iugis.
Syn.
permanens (
Lites I
p. 31, a. 1320).
N. locut.
a.
continuis diebus
całymi dniami; dies totos
AKapSąd III p. 95 (a. 1503) : vidit eam c-is diebus commorantem in domo sua.Cf. tamen sensu diverso infra 1197, 6 sq.
b. continuo
α.
gradu
nie zatrzymując się; sine mora
DŁUG. Hist. I p. 478 : caesar c-o gradu ad territorium Bithomiense pervenit.
β.
sudore
wytrwałym wysiłkiem; summa contentione
KADŁUB. p. 91 : cuius disciplinae perfectionem ... c-is sudoribus vix tandem ... est assecutus.
γ.
sanguine
przez stały rozlew krwi; caede perpetua
Tom. V p. 180 (a. 1520) : quod bellum ... c-o sanguine sustinemus.
2.
bezpośrednio następujący,
następny;
insequens.
Syn.
proxime sequens (
Lites I
p. 114, a. 1339).
N.
stanowiący kontynuację;
qui continuat aliquid
NIC. BŁ. Serm. I p. 263 : rationabile fuit, vt afflictio nostra c-a esset passioni Saluatoris, vt ei compatientes tandem conregnemus.
N. locut.
continuis diebus (annis)
i. q. singulis
StPPP II p. 773 (a. 1471) : duodecim marcas ... annui perpetuique census ... annis singulis et c-is ... inscripsit.
DŁUG. LibBen I p. 345 : decima ... solvitur custodiae Sandomiriensi non c-is annis, sed alteratis.
*CodEp III p. 470 (a. 1500) : ecclesias ... quinque diebus c-is vel interpellatis visitando.
N.
najbliższy; proximus
PommUrk V p. 171 (a. 1314) : quicumque canonicorum ... feria tercia aut sexta exierit, panis sibi deservitus de iure dabitur feria quarta et sabbato c-is.
DokMp I p. 61 (a. 1347) : a data presentium ab omnibus solutionibus ... infra viginti annos c-os ... omnimodam elargimur libertatem.
Simili sensu per abundantiam
continuus proximus (sequens) :
StPPP II p. 150 (a. 1403) : se ipsam ... ad sex annos c-os proximos ... commisit in ... tutelam.
KsgPrzem I p. 170 (a. 1428) : terciam solutionem ... ad c-um sequens festum sancti Martini solvere se obligavit.
3.
sensu latiore
a.
długotrwały, wytrwały; assiduus, longus
DŁUG. LibBen II p. 269 : rex ... cum magna devotione solebat ... se ... et populum suum beatissimo Stanislao precibus profundis et adeo c-is, ut ... solus in ecclesia remaneret, commendare.
b.
częsty; creber, iteratus
RFil XXIV p. 63 (saec. XV) : confessio ... c-a «czosstha».
C.
phil.
t. t. ciągły, nieprzerwany; perpetuus, minime interruptus
BYSTRZ. Log. fol. n IVa : omnis quantitas, cuius partes copulantur ad aliquem terminum communem, est quantitas c-a.
GOST. Th. fol. b Ib : eternitas est mora siue spacium c-um ... eo quod totum suum esse habet simul.
Syn.
permanens :
BYSTRZ. Log. fol. n IVa : omne illud constat ex partibus habentibus positionem, cuius singule partes ... sunt c-e et permanentes.
Opp.
discretus (
GŁOG. Hisp.
fol. 45b
et saepius).
N.
simpliciter :
BYSTRZ. ParvLog fol. Q Ib : tempus est ens simpliciter c-um, cum sit mensura rei c-e.
Dicitur de
fluxu (
GOST. Th. fol. k Ia)
, successione (
BYSTRZ. AnalPost fol. e VIIb
et saepius),
praec.
tamen de motu (
GOST. Th. fol. b IIIb
et passim; iuxta posita
perpetuus et infinitus
ib. fol. g Ia
, aequalis et regularis
ib. fol. c IVb
, simplex
ib. fol. b IIIb,
successivus:
STOB. Parv. fol. A IIIa).
N. abs. loco subst.
continuum,,
-i
n.
wielkość ciągła
VITELO Opt. p. 166 : ita c-um etiam putabitur diuisum et partes eiusdem c-i plura putabuntur ut diuisa.
WROCŁ. Epit. fol. e Ib : tempus est quoddam c-um successiuum, cuius partes sibi inuicem succedunt.Cf. GŁOG. Anal. fol. 31a ; id. Hisp. fol. 100b ;.
II.
transl.
A.
de hominibus
1.
stale przebywający w jakimś miejscu, stale czymś się zajmujący;
assiduus, qui sine intermissione aliquo loco vel in aliqua re agenda versatur
KADŁUB. p. 63 : Boleslaus ... fuit ... rarus in aula, c-us in castris.
NIC. BŁ. Serm. II p. 275 : Ptolemaeus c-us fuit in libris.
AKapSąd III p. 66 (a. 1496) : c-us in taberna inebriatur.
ArPrawn V p. 472 (saec. XV) : fabricator ecclesie ... sit c-us apud ecclesiam.
ArLit IV p. 34 (a. 1496) : tabula magistrorum actum visitantium: ... Ioannes de Glogovia nunquam; Mathias de Cobilino c-us.Ita saepius saec. XV—XVI.
Opp.
discontinuus :
StCrac p. 86 (a. 1558) : quot ... marcae ... inter ... dominos praesentes c-os vel etiam discontinuos sint ... divisae.
N.
ad (apud) aliquem :
AKapSąd III p. 92 (a. 1502) : ad quandam mulierem ... est c-us, cum eadem adulterando.
Tom. III p. 303 (a. 1514) : est c-us apud regiam maiestatem.Apponitur substantivum, v. gr. rector ecclesiae ( KodKKr I p. 46, a. 1253) , vicarius ( KodUJ II p. 145, a. 1454) , miles ( Tom. IV p. 352, a. 1518) ; saepius in malam partem, v. gr. potator ( AKapSąd III p. 223, a. 1423 et saepius), tabernarius ( ConcPol VII p. 50, a. 1502 et passim).
2.
stale przebywający w czyimś towarzystwie, bliski, zażyły; familiaris,consuetudine coniunctus
CodVit p. 701 (a. 1425) : cum in c-um familiarem papae... sit receptus.PP II p. 21 ( a. 1448) : attendentes ... merita ... Pradothe ... familiaris et c-i conmensalis ... regine.
KodUJ II p. 158 (a. 1454) : nostros domesticos et c-os familiares.Ita passim saec. XV— XVI.
3.
nieustający w czymś, wytrwały, gorliwy; assiduus, diligens, studiosus
KodMp II p. 168 (a. 1287) : fidelia, vtilia et c-a seruicia, que nobis ... exhibere non desistit.
CIOŁ. Lib. II p. 238 : cum corporibus nos exponere efferimus c-os et paratos, quotiens fuerit oportunum.
KlQu p. 27 (a. 1450) : medicum c-um et fidelem, qualis vos semper fuistis habitus.
Syn. et iuxta posita
assiduus (
DŁUG. Hist. V
p. 701
)
, alacer (
RHist XXI
p. 307, a. 1446)
, diligens (
KodUJ III
p. 236,
a. 1506)
, fidelis (cf.
),
sine quavis negligentia (
ArHist V
p. 379, a. 1511).
Additur constr. sq.
in c.
abl.
,
v.
gr. in divinis officiis (
ArHist V
p. 379, a. 1511)
, in studio facultatis (
KodUJ III
p. 236, a. 1506)
, in hoc opere (
DŁUG. Hist. V
p. 701
)
.
B.
de rebus
domicilium
sim.: stałe miejsce pobytu; habitatio solita
DŁUG. Hist. I p. 232 : in quo castro Gnesnensi c-um tenuerat domicilium [rex (]cf. infra ad solitam habitationem suam Gnesnam rediit).
Ib. IV p. 575 : Wladislaus rex ... Cracoviam velut ad c-um nidum suum reversus est.
StPPP III p. 24 (a. 1532) : qui circa ecclesias residentiam c-am facerent.