Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CONTEMPLATIO

Gramatyka
  • Formycontemplatio, contemplacio
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzaj
Znaczenia
  • I. propr. actus oculis contemplandi, aspectus.
  • II. transl.
    • 1. actus secum considerandi, mente contemplandi.
      • β. phil.+ scientiarum substantiarum separatarum contemplandi materia
    • 2. ratio alicuius (rei) habita

Pełne hasło

CONTEMPLATIO s. CONTEMPLACIO, -onis f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • A.
  • H.
I. propr. przyglądanie się, oglądanie; actus oculis contemplandi, aspectus.
II. transl.
1. kontemplacja czegoś, rozważanie; actus secum considerandi, mente contemplandi.
Constr.
a. sq. gen. , v. gr. rerum divinarum et humanarum ( STOB. Aret. fol. h IIa) . b. sq. de:
MPH IV p. 850 (saec. XIV) : duplici c-e de Eius BVMariae mirabili ... assumpcione.
Praec.
α. divina, caelestium et abs. : kontemplacja religijna; Dei cognitio contemplativa
KodKKr I p. 176 (a. 1325) : vt ... seruitores ipsius altaris ... diuine c-i possint comodius insudare.
DŁUG. Hist. I p. 225 : ut ... fratres Deo servientes Mariae va carent c-i.
Id. Op. p. 21 : s. Stanislaus ferebatur per c-em in Deum.
Simili sensu
caelestis :
KodMp IV p. 64 (a. 1399) : varietatibus c-um celestium circummanari.
Inde sensu latius translato:
pobożność; pietas
NIC. BŁ. Serm. I p. 4 : mons significat altitudinem c-is erga Deum per opera iusticię.
SSrSil I p. 257 (saec. XV) : sancta Katherina ... virgo altissime c-is.
Ib. infra beata ... Brigitta ... mulier stupende c-is.
DŁUG. Op. p. 178 : matrona ... c-e divina anno medio ... curabat aegrum.
β. phil. scientiarum ( STOB. Aret. fol. c IIb) , substantiarum separatarum ( ib. fol. h IIa ). Meton. przedmiot rozważań; contemplandi materia
AH XL p. 69 (saec. XVI) : clavis, crux atque lancea ... sunt dulcis c-o.
2. wzgląd na coś lub kogoś; ratio alicuius (rei) habita
DŁUG. Hist. IV p. 33 : nulla ... aetatis c-o, nulla ... misericordia.
ADAM p. 297 : demirando mortalium c-em aucupandae immortalitatis.
Praec. abl.
contemplatione alicuius (rei) ze względu; ratione, gratia, causa
KodWp I p. 197 (a. 1242) : c-e salutis eterne.
KodPol II p. 596 (a. 1242) : c-e ... fidei.
Ita saepissime. Cf. Th. IV 648, 69 sqq. Simili sensu in contemplationem
*Tom. IV p. 380 (a. 1518) : principem ... in c-em fratris sui ... inducias ... acceptare.
Syn. et iuxta posita
interventu ( DŁUG. Hist. III p. 398 ) , intuitu ( KodWp III p. 286, a. 1366 ; ArPrawn V p. 92, saec. XV).
Simili sensu
contemplationis intuitu ( KodLit p. 278, a. 1421) , obtutu ( *KodMp I p. 81, a. 1263) .
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)