Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CONSOLIDO

Gramatyka
  • Formyconsolido
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -are, -avi, -atum
Znaczenia
  • I.
    • A.
      • 1. concr. abstr. firmiter coniungere, annectere, adiungere, affigere concr. et abstr.
      • 2. concrescere, coniungi, ad cicatricem coire
    • B. reparare, reficere
  • II.
  • I. confirmare, stabilire
    • 2. aliquem confirmare, iuvare

Pełne hasło

CON-SOLIDO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • N.
I.
A.
1. połączyć, złączyć, przytwierdzić; firmiter coniungere, annectere, adiungere, affigere concr. et abstr.
VITELO Opt. p. 63 : que pinnulae c-entur super extremitates regulę.
PommUrk IV p 291 (a. 1308) : domum cum sepedicta ecclesia c-amus et unimus.
Ita saepe.
N.
simul :
PAUL. CR. p. 25, v. 322 : ad proelia sumito vires bellacesque simul c-to manus.
Syn.
consociare ( Dogiel IV p. 146, a. 1454) , unire ( PommUrk IV p. 291, a. 1308) .
Constr.
a. sq. dat.
VITELO Opt. p. 62 : c-etur parua lamina fundo uasis.
ArPrawn VII p. 137 (a. 1566) : ea matre mortua sors, qua vsa est, liberorum bonis accedet et c-bitur.
b. sq. cum cf. c. sq. super cf. sq. et ib. infra: pinnulę ... c-tę sint super superficiem regulę.
2. pass. (de ossibus, vulneribus) zrosnąć się, zabliźnić; concrescere, coniungi, ad cicatricem coire
VHedv p. 586 : vulnus ... incisurae ... obductum est inventum et adeo c-tum, quod ... modica cicatrix remansisse ... videretur.
MPH VI p. 497 (saec. XV exeunte) : ossibus tibie reintegratis et c-tis.
B. naprawić; reparare, reficere
AConst p. 152 (a. 1279) : in altari, in quo tabula fuerit enormiter fracta, sacerdos non celebret, donec altare c-etur et iterum consecretur.
N. in imagine
KodPol II p. 197 (a. 1315) : nos ... dux Cujavie ... ad cor revertentes, conscientia (ed. consciam) stimulati in animo revolvimus et c-amus diligenter, quomodo etc.
II.
I. res: wzmocnić, umocnić; confirmare, stabilire
KodWp I p. 87 (a. 1217) : qui Deus et firma corroborat et fracta c-at.
KodKrak p. 119 (a. 1398) : ciuibus, qui ... virtutum constantia ... rempublicam vniunt, c-ant et augent felicibus incrementis.
Ita saepius. Cf. Th. IV 479, 8 sqq.
2. homines: umocnić, utwierdzić, pokrzepić; aliquem confirmare, iuvare
CodEp I 1, p. 33 (a. 1409) : Christus ... erigens lapsos, fractos c-ns.
Ib. II p. 456 (a. 1445) : hiis militibus ... rex Polonie c-tis in Christo ... exivit de medio eorum.
Ita saepius.
N. glossas Pol.
RFil XXIV p. 382 (a. 1471) : c-re «krzepczyć».
Ib. XXV p. 139 (a. 1466) : c-bit «poszyly».
N. constr. ad
1—2: a. sq. abl.
ArHist XI p. 153 (saec. XIII) : in solio regni firma stabilitate eum c-a.
DŁUG. Hist. IV p. 276 : vetera promissa novo saltem aliquando implemento c-a.
b. sq. in c. abl. cf. sq.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)