- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- BJ.
- A.
KodTyn p. 497 (a. 1471) : in ... usus congruiores.]
odpowiedni, odpowiadający czemuś, zgodny z czymś, stosowny, należyty, właściwy; conveniens, congruens, aptus, iustus.
N. glossam Pol.
RFil XXIV p. 69 (saec. XV ineunte ): figuris c-is ... «podobnosczami prauimi».
Syn. et iuxta posita
bonus (
KodMp IV
p. 206,
a. 1423)
, competens (
PommUrk VII
p. 26,
a. 1326
et saepius), conveniens (
Lites II
p. 203,
a. 1413)
, dignus (
ArPrawn V
p. 491, saec. XV
exeunte)
, honestus (
StSyn III
p. 10, a. 1320
et saepius), idoneus (
AKapSąd II
p. 61, a. 1425)
, iustus (
Lites II
p. 342, a. 1399)
, utilis (
CodEp III
p. 10, a. 1447).
Constr.
a. abs. b. sq.
dat.
N.
α.
congrua,,
-orum
n.
pro
subst.
APozn I p. 223 (a. 1455) : providendo c-is victualium et amictualium.
β.
gramm. zgodny składniowo; persona, genere, casu vel numero congruens
MassaGr v. 16 : mos est dictandi de congruitate struendi, quod tibi structura talis sit c-a cuncta, qua respectorum proporcio sit modulorum.
Ib. v. 145 : bine quando iacent partes fit c-a nulla clausula; nec fit congrua cum sint per se stantia bina; clausula congrua est cum vnum per se stat, sed iaceat reliquum.
Dicitur etiam v. gr. de
compositione dictionum (
GŁOG. Alex. II fol. A 3a)
, oratione (
BYSTRZ. Log. fol. t VIIIb,
additur gramma ticaliter
id. ParvLog fol. L IVb
).
Opp.
incongruus
(
GŁOG. Porph. fol. a IIIa
et saepius). Eodem sensu
n.
sg.
pro
subst.
GŁOG. Hisp. fol. 67b : verum et falsum presupponunt c-um.
N. locut.
de congruo, in congruum
i. q. congruenter
Somm. I p. 967 (a. 1365) : rustici ... secus facientes de c-o penas et inpignoraciones ... tollerabunt.
KodWp III p. 539 (a. 1383) : statuto ... ecclesie ... in c-um edito ... non obstante.
Opp.
de (ex) condigno:
KodUJ II p. 186 (a. 1457) : exigit honestas et gratitudo pro gratia ... etsi non ex condigno, saltem utcumque de c-o rependat.
NIC. BŁ. Serm. I p. 288 : de c-o dicitur, quando obsequium non correspondet merito, sed est minus merito, sed de condigno, quando obsequium correspondet merito.