Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CONGREGATIO

Gramatyka
  • Formycongregatio, congregacio
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I.
    • 1. abstr.
      • a. conventus, coetus, consessus.
        • α. gen.
        • β.
      • b. societas vetita, coniuratio
    • 2. concr.
      • a. multitudo, coetus, communitas. Praec.
        • α. + communitatis i
        • β. + sancta monachorum (-arum) ordo vel coenobium
      • b. turba, caterva.
  • II.
    • 1. abstr. actus frumenta sim. colligendi aut metendi
    • 2. concr.
      • a. + totalis, omnis totum
      • b. coniunctio

Pełne hasło

CONGREGATIO s. CONGREGACIO, -onis f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
  • A.
  • Ha.
  • N.
I. de hominibus
1. abstr.
a. zgromadzenie, zjazd, posiedzenie; conventus, coetus, consessus.
Syn. et iuxta posita
concursus cf. infra 49, iudicium ( StPPP XI p. 25, a. 1556) , parlamentum ( PP II p. 62, a. 1448).
Additur
α. gen. , v. gr. sacri concilii generalis ( *CodEp III p. 526, a. 1433 ; *KodUJ II p. 52, a. 1445) , concilii provincialis ( AKapSąd II p. 60, a. 1425) , doctorum et magistrorum ( CodEp III p. 19, a. 1447) , dominorum i. e. canonicorum ( ArPrawn V p. 466, saec. XV exeunte ), episcoporum provinciae ( KodKKr I p. 168, a. 1323 et saepius), fraternitatum ( ArPrawn I p. 363, a. 1512) , congregatorum ( StPPP II p. 411, a. 1435) , presbyterorum ( AKapSąd III p. 368, a. 1472), denique bellicae expeditionis ( StPPP II p. 947, a. 1503).
β. adi. capitularis ( KodMp IV p. 266, a. 1431 ; item ad capitulum: ArPrawn V p. 466, saec. XV exeunte ), generalis ( DŁUG. Hist. IV p. 158 ; *CodEp III p. 526, a. 1433 ;. et saepius), sacra ( DŁUG. LibBen III p. 81 et saepius).
N. constr. sq.
pro :
PommUrk IV p. 414 (a. 1310) : ut pro generali terrarum defensione c-o fieret et concursus.
b. sprzysiężenie, spisek; societas vetita, coniuratio
*PommUrk VI p. 165 (a. 1323) : si quis conspiracionem et c-em faceret contra consules et iudicium.
2. concr.
a. zgromadzenie, rzesza, społeczność; multitudo, coetus, communitas. Praec.
α. communitatis i . e. oppidanorum
PrzywKr p. 17 (a. 1425) : placuit omni c-i communitatis fieri hommagium.
β. sancta sim.: zgromadzenie zakonne lub dom zakonny, klasztor; monachorum (-arum) ordo vel coenobium
KodWp I p. 62 (a. 1208) : non enim ambigo, quod Deus sancte illius c-is Cisterciensium in Lukna ... semper propitiatur suffragiis.
KodMp II p. 63 (a. 1241) : domui ... de Staniatky c-is sacre sanctimonialium ordinis b. Benedicti ... partem uille ... contulimus.
Ita saepius. Cf. Th. IV 289, 11 sqq.
b. tłum, gromada; turba, caterva.
Syn.
cohors ( DŁUG. Hist. I p. 101 ) .
N.
animalium trzoda, stado, rój; grex, examen.
II. rerum
1. abstr. zbieranie, zbiór (plonów itp.); actus frumenta sim. colligendi aut metendi
KsgKaz p. 308 (a. 1394) : a c-e feni VIII gr.
VL p. 81 (a. 1420) : ad c-em omnium frugum ... de campis.
Ita saepius.
N. glossam Pol.
AGZ XVII p. 391 (a. 1500) : ad c-em alias «kv zborowy».
Syn.
rastratio ( ArHist XI p. 489, a. 1461).
2. concr.
a. totalis, omnis całość; totum
AGZ XIX p. 422 (a. 1494) : Dorothea ... viro suo ... villam ... in supradictis octingenta florenis cum omni c-e bonorum suorum tam mobilium quam immobilium inscripsit.
BYSTRZ. Log. fol. f IVa : indiuiduum est, quod consistit ex proprietatibus accidentalibus, quarum collectio, id est totalis c-o, in nullo alio indiuiduo erit ex eisdem proprietatibus in specie.
b. połączenie; coniunctio
JusPol p. 95 (saec. XIV medio ): ut plerumque ex communione et c-e bonorum discordias ... oriri contingit, in qua etiam fratres et ... germani existentes ad ... lites ... provocantur (cf. StZiem p. 101).
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)