Ogólne
Pełne hasło
Więcej

COMPUTO

Gramatyka
  • Formycomputo, conputo, computata,
  • Etymologia e Pol.będzie liczyć
  • Odmiana -are, -avi, -atum -orum
  • Część mowy
  • Rodzajnijaki
Znaczenia
  • I. propr.
    • 1. numerare, enumerare.
      • α. + in dierum numero vitae diebus numerum i. e. finem imponere
      • β. + quod septima computat aestas ante septem annos
    • 2. pretium aestimare, existimare, taxare (cf. Th. III 2179,7 sqq.)
    • 3. in unum numerare, adnumerare.
    • 4.
      • a. solvere, pendere
      • b. comparare, componere
      • c. solvi sibi iubere
      • d. rationes cum aliquo conferre
  • II. transl.
    • 1. putare, habere, considerare.
    • 2. ratum esse.

Pełne hasło

COM-PUTO s. CONPUTO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • A.
  • N.
[3. sg. ind. fut. erit computare (e Pol. będzie liczyć)
AGZ XII p. 135 (a. 1445) : quidcunque exponat ... de pecuniis ... hoc totum erit computare ad racionem pecuniarum.]
I. propr.
1. liczyć, obliczać, rachować, policzyć; numerare, enumerare.
Syn. et iuxta posita
conscribere ( StPPP II p. 164, a. 1405) , exsolvere ( CodVit p. 253, a. 1413) , numerare ( ib. ), summare ( KodMp IV p. 146, a. 1414).
N. locut.
α. in dierum numero policzyć, tj. ograniczyć liczbę dni życia; vitae diebus numerum i. e. finem imponere
ListMił p. 299 : vellet te Deus in dierum numero ... non c-ri pro eo, quod me tam graviter sauciasti.
Cf. Th. III 2183,81 sqq.
β. quod septima computat aestas siedem lat temu; ante septem annos
IANIC. p. 174, v. 105 : quod septima c-at aestas, stelligeri gladio tot periere ducis milia Moscorum.
N.
part. perf. computata,, -orum n. gotówka, pieniądze policzone? pecunia parata vel numerata?
AKapSąd I p. 4 (a. 1430) : XVIII marcas eidem obtulerunt, quas recepit ibidem in c-tis.
Constr.
a. sq. abl. , v. gr. certo numero ( GALL p. 404 — p. 25,4 M.) , digitis, manu propria ( AKapSąd II p. 161, a. 1449) . b. sq. ab (saepissime), c. sq. ad. d. sq. contra:
PommUrk V p. 483 (a. 1320) : contra unum iuger cultum debent duo iugera pratalia c-ri.
e. sq. super c. abl.
StPPP VIII p. 477 (a. 1398) : inpingnorabitur ... et dampnum super eo c-bitur.
f. sq. adv. , v. gr. continue ( Dogiel I p. 4, a. 1337 et saepius), diligenter ( GŁOG. Alex. II fol. I 4b) , in perpetuum ( KodUJ IV p. 88, a. 1522) , inclusive ( AGZ XVII p. 38, a. 1470).
N. pass. sq. abl.:
zawierać; fere i. q. continere
KodWp I p. 200 (a. 1243) : currus habens allecia de quolibet equo dabit unum veru (i. e. saccum ), quod XXX allecibus c-atur.
2. oceniać, określać wartość pieniężną czegoś, obliczać coś na jakąś sumę, przeliczać (na pieniądze lub inną walutę); pretium aestimare, existimare, taxare (cf. Th. III 2179,7 sqq.)
CodPom I p. 755 (a. 1247) : abstulit, que c-ta sunt sub summa quinquaginta ... marcarum.
PrzywKr p. 6 (a. 1360) : XLVIIIto grossos pro qualibet marca c-ndo.
Ita saepissime.
Syn.
taxare ( PP III p. 23, a. 1431).
Constr.
a. sq. dupl. acc.
KodMp IV p. 253 (a. 1429) : quadraginta octo grossos marcam quamlibet c-ndo.
b. sq. ad :
KodMp IV p. 170 (a. 1418) : quadraginta octo grossos ad marcam quamlibet c-ndo.
c. sq. contra :
StPPP VIII p. 516 (a. 1398) : obligauit se soluturum ... quodquod damni contra ipsum c-bitur.
d. sq. in c. acc.
KodMp IV p. 41 (a. 1392) : quadraginta octo grossos ... in marcam quamlibet c-ndo.
Ita saepius.
N. c.
per :
AKapSąd III p. 60 (a. 1489) : per IV solidos in grossum c-ndo.
e. sq. in c. abl.
PP III p. 1 (a. 1427) : c-ndo XL grossos ... in vna marca.
Ita saepius.
Lites II p. 104 (a. 1413) : interfectis ... in summis huiusmodi minime taxatis et non c-tis.
f. sq. per :
RachJag p. 93 (a. 1389) : pro VI tunnis allecum quamlibet per I marc. ... c-ndo siue recipiendo.
Ita passim. g. sq. pro supra 788,39 et saepissime. h. sq. sub supra 778,37. i. sq. super :
KsgCzer p. 192 (a. 1418) : si mihi super pecunia esset c-re.
3. zliczyć razem, doliczyć, wliczyć, zaliczyć, umieścić w jakiejś liczbie, liczyć do czegoś; in unum numerare, adnumerare.
Constr.
a. sq. ad. b. sq. dat. c. sq. cum. d. sq. in c. acc. e. sq. pro :
StPPP VIII p. 255 (a. 1388) : quidquid dampni perceperit, illud pro suo promiserunt c-re.
Ita saepius.
4. singularia
a. płacić; solvere, pendere
PommUrk II p. 317 (a. 1275) : quicunque deducit vinum uel allec, non c-bit theoloneum nec dabit pro grauibus rebus ... sed dabit pro ipsis vino et allece.
b. porównać, zestawić; comparare, componere
RHist IX p. 278 (a. 1504) : c-tisque summis perceptorum cum summis distributorum.
c. liczyć sobie, tj. kazać sobie zapłacić; solvi sibi iubere
KsgŁawKr p. 209 (a. 1393) : nichil pro expensis ... pueris penitus c-ndo.
RachJag p. 189 (a. 1394) : dnus Hinczca ... cum expensis suis cum VI equis c-auit II marc.
d. rozliczyć się; rationes cum aliquo conferre
TPaw III p. 388 (a. 1397) : quadraginta grossos soluere ... pro residuitate debent se c-re.
PP III p. 45 (a. 1435) : tenetur ... 1/2 sexagenam ad festum sancti Augustini ... residuum ad Paschka, quando se c-bunt.
II. transl.
1. policzyć, poczytać, uważać coś za coś; putare, habere, considerare.
Constr.
a. sq. dupl. acc. (nom.
StPPP II p. 536, a. 1444 : ut ipsius condicio ... inter omnes nobiles nostros ... eadem c-etur).
b. sq. abl.
CodVit p. 619 (a. 1424) : status ... Zophie regine Polonie, consortis nostre... quem pari solicitudine cum proprio c-amus (cf. PP II p. 168, a. 1453 et Dogiel I p. 119, a. 1512)
.
KodMp IV p. 413 (a. 1443) : zuppas Ilcussienses, que non minori ponderositate inter ceteros regni thezauros c-antur.
c. sq. ad :
Dogiel IV p. 161 (a. 1463) : controversiae ... debent ... deponi et nunquam ad aliquod malum et ultionem comminari et c-ri.
DŁUG. Hist. I p. 466 : quod Sbigneus ad magnam gratiam c-vit.
d. sq. in c. abl. :
id. LibBen I p. 4 : illud ... non in ultimis laudum eius Ecclesiae c-bis, quod etc.
e. sq. inter :
StPPP III p. 27 (a. 1532) : causas, quae inter causas mere spirituales c-antur.
Cf. WŁODK. Op. p. 411 . f. sq. pro.
2. pass. liczyć się, być ważnym; ratum esse.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)