Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CAPTIVUS-2

Gramatyka
  • Formycaptivus
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -i
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajmęski
Znaczenia
  • I. propr.
    • 1. homo in bello ab hoste captus.
    • 2. servus
    • 3. homo, qui in carcere vel alio quovis loco vi aut iure detinetur
  • II. transl. nervus (ballistae)

Pełne hasło

CAPTIVUS, -i m.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • BJ.
I. propr.
1. jeniec wojenny; homo in bello ab hoste captus.
N. syn. et glossas Pol.
RFil XXIII p. 307 (a. 1444) : tuos c-os «twe iadcze» (cf. etiam infra 40 ).
ArPrawn II p. XIV (a. 1444). GLcerv p. 485 : c-us, qui bello captus est «poimaniec, ięty, więzień».
Iungitur adi. civilis (militaris, ruralis *SSrSil IX p. 305, a. 1469) ; primarius ( CRIC. p. 52, v. 329 ).
N.
taxatus za którego uwolnienie wyznaczono okup; pro redemptione cuius pretium constitutum est
*SSrSil IX p. 305 (a. 1469) : c-i ... taxati, qui caverunt pro solucione taxe ... solvent deputatum.
Locut.
captivum (-os) capere, colligere ( GALL p. 444 = 91,6 M. ), (de)pactare ( Lites II p. 454, a. 1410 : omnes c-i parcium ... tam depactati quam depactandi.
CodEp III p. 184, a. 1474 : de c-is ... est conclusum, quod ... libere emittantur et absque solucione, eciam si pactati fuerint),
detinere, dimittere, excipere, liberare, manumittere ( Lites II p. 135, a. 1413) , in triumphum producere ( CRIC. p. 52, v. 329 ), redimere, relaxare ( Lites II p. 55, a. 1412) , restituere.
2. niewolnik; servus
GALL p. 429 (= 63,11 M.) : Iudith ducissa in pauperes et c-os ... opera pietatis exercebat et multos Christianos de servitute Iudeorum ... redimebat.
3. więzień; homo, qui in carcere vel alio quovis loco vi aut iure detinetur
KodWp I p. 513 (a. 1285) : loca in quibus ... c-i detenti fuerint, ecclesiastico supponantur interdicto.
KodMp I p. 158 (a. 1299) : si ... aliquis incaptiuatus fuerit, scultetus ... carcerem ei dabit ... et captor precustodiet ... et ibidem c-us iudicetur.
ArPrawn X p. 169 (a. 1406) : Johannes... violenter irruit in serras et clausuras cyppi et c-um... extrahere attemptavit.
II. transl. cięciwa (kuszy); nervus (ballistae)
ArPrawn II p. XIV (a. 1444) : c-us duo significat, primo id est «yaczec» ... alio modo dicitur zona balistę, vulgariter «czaczywa».
Glb p. 16 : c-us «postronek» vel «cyącziv».
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)