- F.
- Th.
- S.
- Dc. (-atus),
- A.
- N.
I.
I.
nazywać;
nominare.
N.
phil.
appellatum, -i
n.
to co nazwane; quod
appellatum est
GŁOG. Hisp. fol. 17b : hoc signum universale (omnis )in termino, cui additur, ad minus exigit tria a-ta et supposita.Cf. fol. 81b. Refl. nazywać się; nomen gerere
ArHist VIII p. 462 (a. 1398) : idem Jo. se a-uit Osszoria.
2.
odezwać się, przemówić do kogoś; alloqui,
salutare.
N.
ad duellum
wyzwać na poje-
dynek;
i.q. provocare
ŁASKI ComPriv fol. 174a : quicunque fuerit a-tus ad duellum ... non potest denegare duellum.
3.
ogłosić coś,obwołać kogoś kimś;
renuntiare.
N.
laudabiliter
uchwalić coś;
ratum habere
AGZ XII p. 425 (a. 1435) : magnifici ... domini...laudaverunt et laudabiliter a-verunt, quod etc. II. iur. t.t.
I.
a.
odwoływać się do sądu wyższej instancji,apelować;
ad iudicem superiorem provocare.
Syn.
provocare (
*Lites I
p. 92, a.
1338
et saepius). Additur
verbo :
AKapSąd I p. 60 (a. 1424) : a qua sententia verbo a-vit petens apostolos.
Ib. III p. 18 (a. 1465) : Iohannes verbo a-vit ad dnum episcopum.Ita saepius.
Opp.
facto :
APozn I p. 300 (a. 1459) : quo facto ... a nostro ... decreto a-vit ad comunitatem.
ARect I p. 153 (a. 1549) : a gravamine huiusmodi verbo hoc vice salvo postea facto a-ntis.
Eodem sensu refl.
vel
pass.
(nescio an ex
Pol.
'odwoływać się9)
CodVit p. 388 (a. 1417) : super quo monitorio Cruciferi a-antur et protestati sunt.
AGZ XI p. 41 (a. 1428) : scabini minime respondere voluerunt... se ... ad dominum regem in causa prefata a-ntes.
N.
glossas
Pol.
ŁASKI ComPriv fol. 20b : a qua ... sententia ... Petrus non prouocauit nec a-uit vulgariter «nije naganijl». (cf.VL p. 23 ; JusPol p. 64 ) ;.
AGZ XI p. 238 (a. 1444) : a-vit alias «odezwal» ad dnum capitaneum.
N.
locut.
α.
praesentiam alicuius
odwołać się do osobistego rozpatrzenia sprawy przez kogoś; causam alicui ipsi iudicandam committere
Ztschr. XLII p. 287 (a. 1262) : dictus Oto cupiens... causam ad nos deferri, nostram presenciam a-uit.
β.
terminum
przesunąć termin; mutare
AGZ XIII p. 534 (a. 1466) : a quo Petro nuncius reposuit primum terminum simplici infirmitate a-ns ipsum terminum primum alias «myenacz».
Constr.
a. abs. b. ab aliquo, c. ad aliquem.
N.
sq.
ut :
*KodWp I p. 70 (a. 1211) : cum ad nos fuerit a-tum, ut etc. d. alicui:
UrkBBr p. 234 (a. 1287) : propter quod onus ... Sedi Apostolicae a-vimus. e. aliquem, f. aliquid:
ArHist VI p. 18 (a. 1461) : vicarii ... posuerunt se sub tuitionem appellationum, ad Sedem Apostolicam ... easdem a-ndo.
StPPP II p. 905 (a. 1495) : ortilegium ... ex jure ... Cracouiensi ad jus supremum ... a-ueram. g. de aliqua re. h. pro aliqua re (StPPP VIII p. 731, a. 1399, cf. Th. II 274, 77). i. propter aliquid ( UrkBBr p. 234, a. 1287 cf. sq.), j. contra aliquem (aliquid), k. super aliquem (aliqua re)
KOMOR. p. 92 : super quibus fuit a-tum.CodVit p. 388, a. 1417 cf. supr a. 19 sq. ). S. wnosić skargę,pozywać; in ius vocare,accusare.
N.
constr.
a.
sq.
gen.
CALLIM. Rhet. p. II1 : si sacrilegii a-etur.b. sq. pro: DECIUS p. 115 : Sigismundus ... imperatorem pro patrato scelere et rupto foedere a-at. c. sq. acc. a . inf.
StPPP VIII p. 312 (a. 1389) : quia ipsam a-uit non fuisse sibi copulatam. AP PELLO 5. APELLO5. APPELO, -ere, -uli, -ulsutn F. Th. S. Dc.
I.
trans. A. propr. I. przypędzić,przygnać;
adigere,adducere (de animalibus,hominibus, rebus).
N. pass.
przyczepić się, przylgnąć; agglutinari,adhaerere alicui rei
*MPH I
p. 68
(Ebbo):cerebrum ... loco suo exiliens crudeli impetu parieti est a-um.
2.
navem
sim. przybić do brzegu; litori admovere,applicare.
B.
transl.
I. animum
nabierać chęci,starać się
0
coś; se
applicare,studere,operam dare alicui rei.
Constr.
a. ad aliquid (aliquem), b.
sq.
in
c.
acc.
Tom. VIII p. 147 (a. 1526) : abbatem ... animadvertendo in eum animum a-isse.c. sq. ut finali
Tom. XIII p. 67 (a. 1531) : a-ulit animum ut etc. a. abs.
DŁUG. Hist. IV p. 370 : Withawdus... a ... rege (ed. rego) incensus animum a-ulit et... Nicolaum ... mittit
. 2. in turpitudinemdoprowadzić do okropności; turpem reddere
DŁUG. Op. p. 50 : regiae ... actiones ... in turpitudines abominandas a-sae.
3.
zalecać;
commendare
SSrSil I p. 375 (a. 1482) : devotio querenda contempnitur, vitanda lascivia a-itur (v. I. applicatur). II. intrans.
I.
przybić do brzegu; litori
admoveri, applicare. Inde sensu latiore
2.
przybyć; venire,
appropinquare
KodUJ II p. 91 (a. 1448) : a-ulit huc his diebus quidem frater Henricus.
Tom. III p. 387 (a. 1515) : mtem vram jamjam istinc... soluturam et die II Julii omnino Viennam a-suram.
Eodem sensu pass.
DŁUG. Hist. I p. 393 : locustae ... in gravi multitudine ... a-sae ... omnia devorant.Cf. MIECH. p. 61 .