- F.
- Th. (rec.)
- Bl.
- S.
- Dc.
- B.
- BJ.
- N.
I.
propr. powinności
(zwł. ludności
wiejskiej) na rzecz władcy oraz panów feudalnych; onera subditis
(praec. colonis) a principe vel
dominis feudalibus imposita
GALL p. 408 : Boleslaus rex suos … rusticos non ut dominus in a-am coercebat, sed requiete eos vivere permittebat.
KodMp I p. 9 (a. 1206) : ne coloni eorum in his ... a-as ... agnoscant.
N.
constr.
sq. gen.
a.
explicativo
Somm. I p. 817 (a. 1230) : ipsos piscatores ... ab omni operum meorum a-a immunes esse decrevi.
CorpJP III p. 641 (a. 1521) : faciet praedictorum lignorum taxationem, quo videlicet lignorum huiusmodi a-a pecuniis redimi debeat.
b.
possesivo
DyplMog p. 20 (a. 1266) : incolas villarum ... reddendo ... ab his servitiis ... a-iis et perangariis ducalibus, castellanorum, palatinorum et potestatum omnium seu indicum quorumcunque vel officialium ... semper immunes, liberos et exemptos.
Praec.
i
ntelligitur munus
praestandi vecturas
Pol.
'podwoda' (imprimis
in iunctura
a-ae et perangariae
cf.
PERANGARIA);
KodWp I p. 105 (a. 1225) : ut nullis a-is vel perangariis vel «podwodis» vel aliis Polonicis consuetudinibus graventur.
UrkBBresl p. 21 (a. 1225) : promittimus ... omnimodam libertatem ab a-iis et perangariis «prevod, pouoz, stroza, stan».
KodPol II p. 958 (a. 1490) : a-am alias «zacząg».Cf. GLb p. 6 . Hoc sensu etiam a-a podwodatica ( DŁUG. Hist. II p. 107 ) .
Inde sensu latiore: vectura, actus advehendi
RachDw I p. 152 (a. 1567) : expedivi ... ad ... mtem regiam pixidarios ... quibus soluti sunt ratione unius a-ae a die 9 Septembris incipiendo singulis per fl. 12.
Cf. supra pro his quinque vectura soluta, ut custodirent pulverem tormentarium.
N.
iuncturas
α. a-as committere (
KodWp III
p. 426,
a. 1374)
; obire ((
Visit.
p. 73, a.
1511)
;
; perficere ((
ib.
p. 141,
a. 1511)
;
; subire (
ib.
p. 706,
a. 1511).
β. ad a-am ire (
ib.
p. 181,
a. 1511).
II.
transl.
1.
trudy przymus, udręczenie, ucisk; labor, compulsus, vexatio
*ΜΡΗ II p. 89 (a. 1159): ego in illis diebus crucem cutn Symone in a-a portavi (ex Vlg. Matth. 27,32: Simonem angariaverunt, ut tolleret crucem Eius).
StSyn IV p. 81 (a. 1420) : isti consules civitatis vero onera sua fere universa imponunt ecclesiis et tot a-iis eas affligunt, ut etc.
2.
eccl. post w
czasie tzw. suchych dni; ieiunium
quattuor temporum
StWłocł p. 9 (a. 1402) : vult Crux, Lucia,Cineres, Carismata dija, ut sit in a-a quarta sequensque feria.
Tom. VII p. 7 (a. 1524) : cognitionem cause ... ad judicia secunda, que in a-iis Sancti Spiritus futura sunt, rejiciamus.
GLb p. 6 : a-a est jejunium quatuor temporum anni «suche dny».