- F.
- Th.
- S.
- Dc.
- A.
I.
propr.
odciąć,uciąć; abscindere, truncare
1.
członki ciała;
membra corporis.
N. abs.
o karze obcięcia członków; de poena truncationis membrorum
KodPol II p. 659 (a. 1329) : sin autem aliquis comitum vel kmetonum iniuriaretur ... extunc, si ipsum iniuriatorem capiunt incolae villae in districtu eorum, facere debent omnia iura cum ipso: a-re, suspendere etc.
2.
o drzewach:
ściąć; de arboribus: caedere
KodWp II p. 484 (a. 1156) : sub quercu a-ta.
MARTIN. OP. Serm. fol. 242a : quae arbor ... fuit a-ta ad aedificium templi.
II.
transl.
1.
znieść, usunąć (np. wątpliwości, trudności, nienawiść, brak zaufania; także prawo, nadużycia); tollere, auferre
(v.
g. dubitationes, difficultates, rancores, incredulitatem; item
abusiones, ius.
N.
locut.
fidem
odmówić dochowania wiary, dotrzymania słowa; fidem recusare
KADŁUB. p. 133 : transaccioni suam fidem non a-at, omnibus quidem omnia restituit.
2.
zakończyć, położyć kres; finem
imponere.
Praec.
iur.
altercationem, controversias, lites
sim.
ArPrawn V p. 65 (a. 1454) : statuimus, quod ... iudex ... a-tis altricacionibus superfluis faciat partibus iusticiam.
Dogiel IV p. 17 (a. 1257) : omnem controversiam ... per amicabilem compositionem a-vimus.
APozn I p. 403 (a. 1466) : volendo a-re omnes lites et controversias inter corrigiatorum et selatorum fraternitates.
3.
uchronić kogoś przed czymś; avertere, propulsare aliquid
ab aliquo
KodWp I p. 32 (a. 1180) : quasdam abusiones ... ab Ecclesia et personis ecclesiasticis a-sti.
4.
umniejszyć,
ująć; minuere,
detrahere.
N.
alicui in honore
ubliżać komuś;
detrectare
ZapSądWp l p. 171 (a. 1403) : Nicolaus ... iuramento euasit Baworum Wistkotha, prout sibi in honore a-uit suo, deputauit wlgariter «naganyl».
5.
zabrać, odebrać; auferre,
adimere
KADŁUB. p. 88 : Boleslaus Boemicos sibi conciliat, fedus ferit, fratri Sbigneo simul dolos et vires a-at.
N.
constr.
aliquid ab
aliquo :
CodVit p. 92 (a. 1403) : volentes ora obloquencium et discordias inter fratres seminantium obstruere praesumpcionemque mendosarum suggescionum a viris falsidicis a-re.