- F.
- Th.
- S.
- Dc.
- B.
- A.
I.
act.
1.
oddziaływanie na kogoś lub coś w jakiś sposób; actus
afficiendi aliquem aut aliquid
CALLIM. Rhet. p. 16 : a-o aut operatio quedam.
N.
constr. c. gen.
ARect I p. 169 (a. 1479) : querulose proposuit ...
contra ... Stanislaum ... pro vio lenta iniectione manuum in eum et verborum turpium a-e.Cf. AFFICIO I B 3 .
2.
ad aliquid
wzgląd na coś; respectus
alicuius rei (
CALLIM. Rhet.
p. 58
ex Cic. Top. 70).
II.
pass.
1.
a.
wrażenie, doznanie;
animi vel corporis aliqua ex
causa commutatio,
b.
usposobienie,dyspozycja;
habitus.
2.
cierpienie,choroba;
mala constitutio corporis,
morbus.
3.
życzliwość, przychylność,miłość; propensa in aliquem
voluntas,
amor.
N.
constr.
a-em habere, gerere ad aliquem (
KodWp I
p. 212, a.
1246
et saepius);
gerere circa aliquem (
KodWp II
p. 131, a.
1297)
.
N.
locut.
α.
tota cordis a-e ;z
całego serca; ex imo corde
*CodEp III p. 480 (a. 1500) : filiis et subditis ... tota cordis a-e consulimus.
β.
puritatis
i. q. pura
Lites II p. 342 (a. 1372) : fidelitatis devotionem ... cum omni puritatis a-e.
γ.
specialis a-is devotio
i. q. devotio singularis
KodMp IV p. 179 (a. 1420) : Helizabeth ... inclinata specialis a-is deuocione.
4.
carnalis, coniugalis, maritalis, matrimonialis
wzajemna miłość małżonków; coniugum amor mutuus
(saepissime in iunctura
aliquem a-e carnali
sim.
pertractare)
ArHist V p. 93 (a. 1410) : Johannes ... uxorem ... maritali a-e pertractabit.
AKapSąd II p. 41 (a. 1418) : dominus per triennium eis invicem commanere mandavit in a-e matrimoniali.
ArHist V p. 107 (a. 1452) : cum ea habitauit in a-e carnali.
Ib. p. 165 (a. 1476) : se tunc a-e coniugali pertractando.
5.
privata
osobista życzliwość dla kogoś (ze szkodą dla sprawiedliwości);
gratia, studium
*Lites II p. 171 (a. 1413) : privata a-e iustificare conamini partem adversam.
DŁUG. Hist. IV p. 683 : barones regni privatis studebant commodis et a-bus nec publicam rem intento studio aut diligentia promovebant.
N.
eodem sensu
carnalis :
DŁUG. Op. p. 363 : in quorum [(sc. consanguineorum]) gubernationem singula Gnesnensis ecclesiae castra, carnali a-e permotus, tradiderat archiepiscopus Gnesnensis.
N.
locut.
a-is oculus :
DŁUG. Op. p. 481 : reflecte a fratribus, consanguineis et nepotulis a-is oculum.
6.
a.
życzenie, pragnienie;
voluntas, desiderium.
N.
glossam
Pol.
RFil I p. 42 (a. 1398) : a-o «pożądanye».
b.
iur.
żądanie; postulatio
StPPP VI p. 211 (a. 1523) : protestabatur ... quod praemissam a-em et recognitionem ... superius factam non demandaverant et neque affectaverant eosdem faciendum (nisi leg. affectationem).Cf. AFFECTO III 1 AFFECTATIO I 3.
III.
math. znak liczby
(dodatni lub ujemny); nota numero praemissa,
quae additionem vel deductionem
significat
COPERN. Rv. p. 403 : prosthaphaeresis eccentri una cum paralaxi aequata, si unius fuerint a-is vel speciei, si mul adduntur vel auferuntur a loco solis medio.