Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ADMOVEO

Gramatyka
  • Formyadmoveo, ammoveo
  • Etymologia w wydaniach niekiedy błędnie zamiast admoneo; in editionibus aliquando perperam pro admoneo.
  • Odmiana -ere, -movi, -motum
Znaczenia
  • I.
    • A.
      • 1. adpropiare aliquid alicui rei, propius facere, praesertim
        • a. partem corporis
        • b.
      • 2. affigere, imponere, induere
      • 3. med. ap plicare, potui dare (medicamentum)
      • 4. milit.
        • a. + copias, exercitum ad aliquem locum appropinquare cum copiis.
        • b. + custodias custodias disponere
        • c. + obsidionem ad aliquem locum obsidione cingere
    • B.
      • 1. deducere (vi adhibita)
      • 2. proficisci ad aliquem?
  • II.
    • 1.
      • a. + socium adhibere
      • b. + alicui muneri alicui munus deferre.
    • 2.
      • a. suggerere
      • b. + animum (mentem), conatum niti

Pełne hasło

AD-MOVEO s. AMMOVEO, -ere, -movi, -motum
  • F.
  • Th.
  • S.
  • BJ. (amm-).
  • A.
(w wydaniach niekiedy błędnie zamiast admoneo; in editionibus aliquando perperam pro admoneo).
I.
A. aliquid
1. przysunąć,przybliżyć do czegoś; adpropiare aliquid alicui rei, propius facere, praesertim
a. część ciała; partem corporis (digitum labris, labrum pedibus).
N. locut.
aurem nakłonić ucha; aurem praebere; manus przykładać do czegoś rękę; conferre ad aliquid.
b. ogień; ignem.
2. przymocować do czegoś, włożyć na coś; affigere, imponere, induere
DŁUG. Op. p. 249 : subsellia ... calceamentis et socculos pedibus a-vit.
3. med. dawać, podawać (lekarstwo); ap plicare, potui dare (medicamentum)
Concl. p. 114 (a. 1511) : medici ... conati sunt ... praxim in a-ndis medicamentis tenere.
4. milit.
a. copias, exercitum ad aliquem locum podejść z wojskiem; appropinquare cum copiis.
b. custodias postawić straże; custodias disponere
DŁUG. Hist. IV p. 455 : treugis expirantibus ... custodiae contra muros a Polonis a-tae sunt.
c. obsidionem ad aliquem locum oblec; obsidione cingere
DŁUG. Hist. II p. 183 : Mscislaus ad Halicziensium ... arcem obsidionem a-vit.
B. aliquem
1. sprowadzić (przemocą); deducere (vi adhibita)
DECIUS p. 83 : captiui compedibus aedificijs Craccoviensis arcis a-ti in perpetuam seruitutem traditi sunt.
2. pass. udawać się do kogoś? proficisci ad aliquem?
ArHist VIII p. 342 (a. 1499) : super s(erenitatem) vestram currunt a-ndo ibique pecuniam in expensis consumunt.
II.
1. aliquem
a. socium wziąć za towarzysza; adhibere
VAdAnt p. 169 : a-et solvendae quaestiunculae socium elegantem virum Williconem.
b. alicui muneri powierzyć komuś jakiś urząd; alicui munus deferre.
2. aliquid
a. podsuwać; suggerere
KADŁUB. p. 149 : hi percrebro (ed. percrebo) candentes a-ent suggestionum prunas.
DŁUG. Hist. III p. 490 : omni enim arte efficacior necessitas non usitata modo praesidia, sed quaedam etiam nova a-vit.
b. animum (mentem), conatum starać się; niti
Tom. II p. 164 (a. 1513) : consuevit enim is hostis astu et perfidia sua ad occupationes alienorum dominiorum conatus suos a-re, ubi ei non resistitur.
*Ib. III p. 354 (a. 1515) : animum mentemque omnem ad cogitationem ejusmodi suscipiendi belli contra eos (sc. Turcas ) a-vit.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)