Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ACERVUS-1

Gramatyka
  • Formyacervus, aceruus, acerwus, , acerbus
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -i
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajmęski
Znaczenia
  • I. propr. transl. cumulus, congeries quaedam, propr. et transl.
    • α. tumulus e terra factus, quo limites signantur multitudo
  • II. de cumulis feni, frumenti
    • 1. non indicato,cuius rei acervus
    • 2. indicato, cuius rei acervus
      • a. + annonae
      • b.
      • c. + feni
      • d. + frugum
      • e. + frumenti
      • f. + siliginis
      • g. + straminis
      • h.
      • i. + vernalium
  • III. + pro «bark»; pro a-o) de constructione quadam, qua collectum frumentum tegitur
  • IV. signum gentis cuiusdam nobilium
  • V. de frumenti ex acervo furtiva ablatione

Pełne hasło

ACERVUS s. ACERUUS s. ACERWUS s. . ACERBUS, -i m.
  • F.
  • Th.
  • S.
  • B.
I. stos,kopiec; cumulus, congeries quaedam, propr. et transl.
N. locut.:
α. kopiec graniczny; tumulus e terra factus, quo limites signantur
KodWp I p. 33 (saec. XIII) : signavimus (sc. fines ) per a-os, lapides et arbores.
β. wielka ilość, mnóstwo; multitudo
CIOŁ. Lib. II p. 157 : dietim a-us nostri exercitus adaugetur.
DŁUG. Op. p. 58 : episcopus ... a-os facinorum ... non ferens.
Tom. IV p.294 (a. 1518) : convolat ingenti phebeius ales a-o.
II. stóg (siana), bróg (zboża, szczeg. pszenicy); de cumulis feni, frumenti
1. bez bliższego oznaczenia, co zawiera; non indicato,cuius rei acervus
StPPP VIII p. 329 (a. 1389) : Gregor … cum Vitk ... terminum secundum pro a-o inibito recipere.
Ib. II p. 193 (a. 1413) : pro a-is emptis in Chmelov.
KodUJ II p. 158 (a. 1454) : medietatem a-orum in Zlotha monasteriis (sc. legamus ).
2. z oznaczeniem co zawiera; indicato, cuius rei acervus
a. annonae (=frumenti) zbiorów, zboża
KodMp I p. 13 (a. 1212) : cum ... septem a-is annone.
KodMaz(K) p. 437 (a. 1238) : de trecentis a-is annone.
b. farris.
c. feni
KodPol I p. 226 (a. 1349) : pratum ... ex quo ad a-um foeni ... rector ... colligere sibi debet.
AGZ XI p. 478 (a. 1462) : pratum, in quo bonus a-us alias «stog» posset fieri de feno.
N. locut.:
a-um de faeno adimplere
StPPP VIII p. 803 (a. 1400) : promisit unum a-um de feno ... Nicolao ... propriis laboribus adimplere.
d. frugum
ArPrawn X p. 383 (a. 1413) : racione a-orum frugum emptorum.
e. frumenti
StPPP VIII p. 111 (a. 1384) : pro ... a-o frumenti ... cremato.
Ib. p. 423 (a. 1397) : frumenta emerunt in a-is.
ArPrawn III p. 461 (saec. XV) : frumenta tam in a-is quam triturata.
N. locut.:
DŁUG. Hist. III p. 288 : cui (sc. Casimiro ) ... plura a-orum in vario frumentorum genere millia proveniebant =plures acervi varii generis frumenti.
f. siliginis
RachJag p. 8 (a. 1388) : conducta in horreum ... regis ... II a-i siliginis.
StPPP VIII p. 101 (a. 1384) : pro a-o bino siliginis.
AGZ XVIII p. 434 (a. 1502) : quia ipse fideiussisset ... pro a-o alias «brog» siliginis.
N. locut.:
tota siligo a-orum = omnes acervi siliginis.
PP III p. 193 (a. 1450) : resignauit Martino ... omnia ... bona ... vna cum tota siligine a-orum habere.
g. straminis
StPPP VIII p. 206 (a. 1387) : pro LXX ligamina straminis et de a-o XXX ligamina.
h. tritici.
i. vernalium
StPPP II p. 573 (a. 1448) : tritulasti ... a-um vernalium alias «jarzini» in quo sexaginta capecie alias «copy» continebantur tritici, ordei et avene.
III. bróg jako konstrukcja osłaniająca zebrane zboże; de constructione quadam, qua collectum frumentum tegitur
KsgKaz p. 106 (a. 1378) : VII quartenses pro I ligno pro a-o (
sc. exposuimus; adnotat ed. primum scriptum esse pro «bark»; quo deleto scriptum est: pro a-o) .
ArHist VI p. 169 (a. 1434) : cmetho, apud quem erit locanda decima, sit bone fame inter vicinos habeatque a-os bonos et sepes.
DŁUG. LibBen I p. 210 : tenentur ... coloni ... ad conservandum foenum a-os ex propria materia facere.
Ib. p. 418 : omnes lanei cmethonales ... solvunt decimam manipularem ... et a-os ad locandum eam disponunt et propriis curribus eam in huiusmodi a-os inducunt.
IV. Bróg (herb); signum gentis cuiusdam nobilium
StPPP VIII p. 916 (a. 1400) : frater ipsorum ... de clenodio duorum cornuum: unius A-i et alte rius Thurzi.
DŁUG. Op. p. 571 : ([familia) ]A-orum seu Cerulorum, quae a-um frumentalem caeruleum in campo rubeo defert pro insigni.
N. descriptionem sigilli cuiusdam:
KodUJ I p. 103 (a. 1413) : in turrium ... inferioribus partibus duo clipei, quilibet a-um quattuor falangis perforatum continens, conspiciebantur.
V. o kradzieży zboża z brogu; de frumenti ex acervo furtiva ablatione
TPaw IV p. 139 (a. 1406) : Johannes ... perexivit de iudicio non solvens memoriale pro a-o contra Katerinam vulgariter pro furticinio.
Eodem forte sensu
StPPP VIII p. 8 (a. 1376) : terminum habet ... pro percussione ad faciem et pro a-o quod «obsecz».
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)