- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- NGl.
- B.
- L.
- A.
I.
A.
połowa; dimidium;
syn.
dimidietas
(
DokMp IV
p. 39,
a. 1317)
, medium (
KsgŁawKr
p. 88,
a. 1372
et saepius).
1.
(de magnitudine et quantitate)
i.
q.
pars dimidia,
v.
gr.
domus
(
KsgŁawKr
p. 88,
a. 1372
et saepius),
ecclesiae
(
MPVat II
p. 313,
a. 1350-1351)
, muri (
KsgŁawKr
p. 1,
a. 1365),
vici
(sq.
nomine
DokMp IV p. 36, a. 1317 : dimidietas Tharkawice et m-s Kolechowice.
RotKal p. 288, a. 1418 : m-em Tymenecz ... emit), macellorum (pl.
DokRad p. 10, a. 1340-1360: m-es maccelorum et mensarum panum pro nobis reservantes),item pecuniae sim. ( KodWp I p. 78, a. 1243 et saepius), obligationis ( RotGniezn p. 242, a. 1429) .
N.
locut.
α.
militiae
stan włodyki; nobilis mediocris condicio
StPPP II p. 216 ( a. 1417) : Michael ... nobilitatis sue seu milicie m-em compurgando sex testes ... eiusdem m-is milicie ... produxit; qui testes... jurauerunt, quod ipse M. sit frater ipsorum m-is milicie wlgariter «wlodica» carens clenodio et proclamacione.
β.
sui
(alluditur ad Horatium
Carm.
1,3,8)
CALLIM. Greg. p. 40,22 : uidebatur ... sibi m-e sui orbum se futurum.
2.
(de numero)
i.
q.
semis
ArPrawn X p. 467 ( a. 1415) : NRSTRONY:192]m-s ... scabinorum, scilicet Symon et Stanislaus dixit ... et alia m-s videlicet Sigismundus et Zonneborn dixit [etc.
MatGórn p. 274 ( a. 1524) : m-em ... scabinorum ex subditis nostris statuant.
Constr.
ad 1-2:
a.
sq.
gen.
b.
sq.
de :
StPPP VII p. 303 ( a. 1389) : m-em de pecoribus et frumentis tollere.Cf. Th. VIII 557 ,19.
c.
apponitur
subst.
pars :
TPaw III p. 329 ( a. 1395) : pecunias in m-e parte hereditatis ... rehabere recognouit.
KodWp III p. 732 ( a. 1399) : debet habere ... m-em partem hereditatis.Ita saepius.
N.
locut.
adv.
ad (per) medietatem
do połowy, w połowie; media(m) parte(m)
NIC. POL. p. 150, 33 : pone de oleo ... ad m-em, quantum poneres de oleo communi.
TPaw III p. 16 ( a. 1386) : totum districtum ... debent tenere per medium et m-em.
Simili sensu
(de, in, pro) medietate:
Ztschr. XLIX p. 176 ( a. 1326) : hircum cornutum ... pro m-e scaccatum in campo rubeo.
StPPP VIII p. 192 ( a. 1386) : notam in m-e camerarii delere iusserunt.
TPaw IV p. 530 ( a. 1393) : prolem de scrofis ... de m-e dedi.
KsgŁawKr p. 260 (a. 1394) : quos hortos … pro XXX marcis m-e grossis et m-e denariis emerat.
B.
1.
(sensu latius transl.) część; pars in universum
DŁUG. Op. p. 302 : membra emortua ... illam ... pro media corporis m-e mutilatam effecerant (cf. ib. supra in ... corporis parte media).
APozn II p. 237 ( a. 1492) : dare debet ... domus maiorem m-em seu partem.
StKapWł p. 43 (a. 1500) : quem m-s saltem minor consultantium fratrum ... eligeret.
2.
sensu praegnanti
a.
działka ziemi, parcela; agri modus
PrPol p. 168 ( a. 1397) : donavit ... unum campum ultra m-em, que dicitur «nowa medza».
DokMp I p..353 (a. 1408) : molendinum situatum in m-e sub castro Cracouiensi.
b.
pół kopy (groszy); media sexagena (grossorum)
IurMas I p. 159 ( a. 1444) : soluere tenentur ... m-em granicialem, hoc est quindecim grossos capitaneo et quindecim succamerario (cf. ib. infra mediam sexagenam «granicznego»). Cf. etiam ib. III p. 205 ( a. 1540) .
II.
1
. środek; medium (inter extremitates).
N.
fluvii
główny bieg rzeki; medius alveus fluvii
AGZVI p. 150 ( a. 1462) : fluvius ... demonstrat granicies sui m-e alias «samyczą».
Praec.
α.
phil.
distinguitur
STOB. Aret. fol. C VIb : duplex potest esse m-s; quedam enim est ex natura ipsius rei et quedam ... quoad nos.
N.
to,co pośrednie;
quod in medio est
MatFil VI (XVII) p. 85 ( a. 1424) : esse moderatum passionum et esse in m-e duarum malitiarum.
β.
math.
arithmetica
średnia arytmetyczna; summae duarum quantitatum dimidium
COPERN. OpM p. 146 : aequalem accipio mo NRSTRONY:193tum ... quod sit inter tardissimum et concitatissimum medius arithmetica m-e.
III.
(singulare) równy podział; divisio aequalis
STOB. Aret. fol. f IIIb : iusticia distributiua est m-s seu equalitas ... secundum proporcionalitatem geometricam ... ita quod eadem sit proporcio premiorum que est meritorum.