General
Full Entry
More

EXPLICATIO

Grammar
  • Formsexplicatio, explicacio
  • Etymologyancient Latin
  • Inflectional type -onis
  • Part of Speechnoun
  • Genderfeminine
Meaning Outline
  • I. phil. explanatio, interpretatio, expositio.
  • II.
    • 1. acius complendi, perficiendi, absolutio, exsecutio, praec. actus (promissum) solvendi, efficiendi.
    • 2. + iurisdictionis actus iustitiam exercendi, exsecutio
  • III. explementum, complementum

Pełne hasło

EXPLICATIO s. EXPLICACIO, -onis f.
  • F.
  • Th.
  • S.
  • L.
I. (praec. phil. ) wyjaśnienie, objaśnienie; explanatio, interpretatio, expositio.
Constr.
a. abs. b. sq. gen. obi. c. sq. per :
BYSTRZ. Log. fol. t VIIb : interpretatio ... est vnius lingue per aliam e-o vel ... vnius nominis minus noti per aliud nomen magis notum e-o.
WROCŁ. Dial. fol. H Ib : argumentatio est argumenti per orationem e-o i. oratio explicans argumentum (cf. BYSTRZ. Elench. fol. s IIIa).
Ita saepius. d. sq. secundum :
BYSTRZ. Log. fol. t VII13 : interpretatio est e-o rei per sermonem secundum vnumquemque modum.
N. iur.
KodWp II p. 496 (a. 1337) : renunciantes ... omni actioni, exceptioni, e-i, praescriptioni, impetitioni etc.
Cf. EXPLICO II B 2.
II.
1. wykonanie, wypełnienie, dotrzymanie (zobowiązania); acius complendi, perficiendi, absolutio, exsecutio, praec. actus (promissum) solvendi, efficiendi.
KodPol IV p. 149 (a. 1471) : et nos oratores predicti in robur e-is premissorum sigillo vnius nostrum presentes literas iussimus communiri.
APozn II p. 343 (a. 1496) : dictos ... florenos ... se solvere promisit ... circa librum civilem sine omni e-e.
Cf. EXPLICATORIE.
2. iurisdictionis wykonywanie, sprawowanie; actus iustitiam exercendi, exsecutio
*Lites I p. 9 (a. 1319) : per que vestre iurisdictionis e-o possit in hac parte quomodolibet impediri.
*KodKKr I p. 188 (a. 1329) : vestre iurisdiccionis (ed. -i) e-o in hac parte non valeat quomodolibet impediri.
Ita vulgo in litteris papalibus saec. XVI—XV.
III. dopełnienie, uzupełnienie; explementum, complementum
KodMp IV p. 172 (a. 1419) : si idem ... in solucione plenaria summe pecuniarum ... defecerit, extunc ego pro e-e ( ib. paulo infra expletione) totalis solucionis quingentas marcas tantummodo soluere polliceor.
Cf. EXPLETIO II.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)