General
Full Entry
More

EXAGGERO

Grammar
  • Formsexaggero, exagero, exaggeratus, exaggeratum
  • Etymologyancient Latin
  • Inflectional type -are, -avi, -atum -a, -um -i
  • Part of Speechadjectivenoun
  • Genderneutre
Meaning Outline
  • I. propr. obruere, operire, explere.
  • II. transl.
    • 1. amplificare, augere, crescere facere.
      • a.
        • β.
    • 2. onerare
    • 3. exacerbare, incitare.

Pełne hasło

EXAGGERO s. EXAGERO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • A.
  • Ha.
  • N.
I. propr. zasypać czymś,zawalić, zapełnić; obruere, operire, explere.
Additur abl. , v. gr.
ruderibus ( SSrSil XVII p. 52, a. 1506), item in imagine officiis ( ListMił p. 50 ) .
II. transl.
1. pomnażać, powiększać,wzmagać; amplificare, augere, crescere facere.
Praec. in malam partem, v. gr.
clamorem ( Tom. V II p. 57, a. 1524) , facinus ( AKap p. 144, a. 1556) , incommoda ( Tom. VI p. 342, a. 1526) , monita in aliquem (syn. aggravare: Lites II p. 420, a. 1397) , querelas (syn. ingeminare: DŁUG. Hist. III p. 580 ), item in imagine indignationis flammas ( KADŁUB. p. 76 ). Occ. in bonam partem, v. gr. vires (pro commodo et honore regni: AAlex p. 493, a. 1505) .
N.
rhet. powiększyć, wyolbrzymiać w słowach; verbis amplificare (saec. XV).
Additur
a minori ( CALLIM. Rhet. p. 65 ). Part. perf.
a.
loco
adi. exaggeratus,, -a, -um podwyższony, obostrzony (o karze); gravior (de poena)
ConcPol V p. 259 (a. 1407) : diversas e-tas penas contra manifestos usurarios proditas (cf. StSyn VI p. 22, a. 1415 et saepius ib.).
β.
loco
subst. exaggeratum,, -i n. wynik mnożenia, iloczyn; summa e multiplicatione confecta
COPERN. Rv . p. 302 : quod cum multiplicaverimus per XII et e-tum diviserimus per diametrum solis
etc.
2. obciążać; onerare
SSrSil XII p. 69 (a. 1454) : communitas Vratislaviensis graviter e-batur ac de quolibet capite ... extorsus fuit unus grossus.
Cf. Th. V 2,1147,28 sqq.
3. rozgniewać, podniecić; exacerbare, incitare. Additur acerbitate ( CIOŁ. Lib. II p. 74, a. 1428) .
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)