General
Full Entry
More

EQUI

Grammar
  • Formsequi, equilibris
  • Etymology aequus et libra
  • Inflectional type -e
  • Part of Speechadjective
  • Genderneutrefemininemasculineneutrefeminine
Meaning Outline
  • libratus panderibus
  • aeque, integre
    • I. ponderibus suis librari
    • II. aeque'aestimare aliquid
    • I. astr. ad aequinoctium pertinens
      • α. + sol
      • β. + circulus ad quem cum sol pervenit, aequinoctium perficit (in coelo et in terra)
      • γ. + altitudo 0 tabula angulus qui angulum inclinationis coeli ad 90 inclinata sub angulo, qui angulum inclinationis coeli supplet
    • II. astr.+ AEQUPAR s. EQUIPAR, -is AEQUIPARENTIA s. EQUIPARENCIA, ae (aequiparo) aequiparantia F., aequiperantiae Th.) septemtrionalis vernale aut autumnale tempus, quo sol exaequat spatium lucis cum tempore noctis. aequalis, par.par et aequa tractatio
    • I. parem ponere, comparare
    • II. adaequare aliquid
    • I. idem valor
    • II. + (aequipollens) S. B. BJ. verbis praeceptis homo eiusdem ordinis aequali pretio, aequali modo, aeque idem valor eiusdem valoris vel momenti esse; dicitur non solum de
      • α.
      • β. + censu r.facie
      • ζ. + mensura
      • η. + numero »V. Thuronensibus r. villa accuratus, aequus

Pełne hasło

EQUI LIBRIS AEQUI-LIBRIS s. EQUILIBRIS, -e (aequus et libra)
  • F.
  • Th.
równoważny, dobrze zrównoważony; libratus panderibus
CIOŁ. Lib. II p. 175 : hec est enim recta natura caritatis, ut que sibi fieri desiderat, alteri e-e trutina pariat et inpendat. AEQUILIBRITER s. EQUILIBRITER (aequilibris) BJ.
transl. sprawiedliwie,bezstronnie; aeque, integre
KADŁUB. p. 74 : iste siquidem Cetegus, cum Polonice princeps esset milicie, non satis e-r pensa rei publice dispensabat. AEQUI-LIBRO s. EQUILIBRO, -are Th. B.
I. propr. intrans,zachowywać równowagę; ponderibus suis librari
COPERN. Rv . p. 12 : Peripatetici aiunt terram... sic prominere, quod non undequaque secundum gravitatem ae-et cavernosa existens.
II. transl. trans,oceniać coś bezstronnie, obiektywnie; aeque'aestimare aliquid COPERN. OpM p. 66 : ae-ns iudicium periit, munera enim magis quam ius aestimantur. AEQUINOCTIALIS s. AEQUINOXIALIS s. EQUINOCTIALIS, -e F. Th.
I. astr. t. t. równonocny, dotyczący zrównania dnia z nocą; ad aequinoctium pertinens.
N. locut.
α. sol :
NIC. BL. Serm. I p. 413 : ecclesia non debet aedificari versus quemcumque ortum solis, sed solum versus ortum solis ae-is (antiquis dicitur ortus ae-is).
β. circulus równik (ziemski i niebieski); ad quem cum sol pervenit, aequinoctium perficit (in coelo et in terra).
Eodem sensu abs.
FRANCO p. 370 : tabula ... e-i deseruiens. ALBERT,
p. 78 : ille punctus ponitur initium Zodiaci, in quo se Zodiacus cum ae-i secat.
Ib. p. 149 : qualiter... se habeat ecliptica octavae sphaerae ad eumdem ae-em.
γ. altitudo kąt dopełniający kąt szerokości geograficznej do 90°; angulus qui angulum inclinationis coeli ad 90 0 supplet
FRANCO p. 370 : secundum altitudinem e-em in regione (cf.
ib. p. 372 ). (7. tabula płyta równikowa, tj. nachylona pod kątem uzupełniającym kąt szerokości geograficznej; inclinata sub angulo, qui angulum inclinationis coeli supplet
FRANCO p. 371 : motus basilice super tabulam e-em.
Eodem sensu abs. ib. passim.
II. północny; septemtrionalis Somm. p. 831 (a. 1234 datum asseritur, immo
saec. XIV ex eunte scriptum): a pascua ... transiens uersus partem ae-ern.
StPPP XII p. 541 (a. 1528) : idem ... doctor ... construxit] a parte ae-i alias «s polnoczy» stabulum equinum. AEQU[I]-N[O]CT[I]UM s. EQUIN[O]CIUM s. EQU[I]N[OCTIUM, -ii
n. astr. t. t. wiosenne lub jesienne zrównanie dnia z nocą; vernale aut autumnale tempus, quo sol exaequat spatium lucis cum tempore noctis. AEQU I- PAR s. EQUIPAR, -is adi. równy; aequalis, par. AEQUIPARENTIA s. EQUIPARENCIA, ae f. (aequiparo) (cf. aequiparantia F., aequiperantiae Th.) równe traktowanie;par et aequa tractatio
ArPrawn I p. 237 (saec. XV) : sibi favores et salvum conductum ... velitis providere favorose, prout ... vobis e-e vicissitudinem presto facerimus. AEQUIPARO s. AEQUIPERO s. EQUIPARO s. EQUIPERO, -are, -avi -tum F. Th. S. Dc.
I. stawiać na równi, porównywać;parem ponere, comparare.
N. locut.
KodKWil I p. 240 (a. 1452) : humana memoria eternitati non ae-atur.
Constr. a. sq. dat. (saepissime). b. sq. cum.
II. dorównać czemuś; adaequare aliquid.
N. locut.
IANIC. p. 81 v. 30: quot scelerum proceres canis albere, videmus flagitiisque annos ae-re suis. AEQUIPOLEOcf.] AEQUIPOLLEO AEQUIPOLLENS s. EQUIPOLLENS, -ntis [subst.
m. et n. F. Th. S. Dc. (adi. )
I. równa wartość; idem valor
StPPP III p. 174 (a. 1534) : quidquid autem Judaei Christianis mutuaverint, ... idem vel ae-ns eis solvi debet.
II. człowiek równego stanu; homo eiusdem ordinis
AKapSąd II p. 526 (a. 1441) : purgacionem ... sibi faciendam ad II menses manuquinta cum sibi e-bus. AEQUIPOLLENTER s. EQUIPOLLENTER s. EQUIPOLENTER adv. (aequipollens) Th. S. BJ.
w równej wartości, w równej mierze, podobnie; aequali pretio, aequali modo, aeque
KodPol II p. 272 (a. 1346) : e-r partem peccunie, quam sibi ... soluere deberemus, defalcabit.
ŁASKI ComPriv fol. 244a : nulla causa deplanari poterit, quin iudicio... et actori e-r complaceat. AEQUIPOLLENTIA s. EQUIPOLLENTIA, -ae
f. (aequipollens) S. B. BJ. równoważność; idem valor
GLb p. 36 : e-a, ae-a, «rownovaznoscz», dr similium rerum aequalitas. AEQUIPOLLEO s. AEQUIPOLEO s. EQUEPOLLEO s. EQUIPOLLEO, -ere S. B. BJ. (F. Th. s.v. aequipollens)
posiadać równą wartość; eiusdem valoris vel momenti esse; dicitur non solum de verbis (saepissime)
StSyn III p. 15 (a. 1320) : ut si quis dicat: accipio te in meum, vel e-ncia verba (cf.
Lites II p. 298, a. 1413 ; ArHist V p. 369, a. 1415) , praeceptis :
KOMOR. p. 111 : de e-bus preceptis, propositis logicis
GIEŁCZ. p. 40 : in propositione]'non homo currit et Deus est’ ibi 'Deus’ supponit confuse distributiue, quia e-et isti 'nullus Deus est';[sed etiam de
α. argulis ( StPPP XII p.486, a. 1533) .
β. censu ( KodUJ III p. 65, a. 1478) . r.facie
*RHist XXXIX p.58 (a. 1445) : et nequaquam alique facies voluit e-re in forma faciei regis depicte. £. hereditate (
CodSil I p. 7, a. 1234) . s. laneo ( DŁUG. LibBen III p. 344 ) .
ζ. mensura ( CodEp I 2, p. 231, a. 1466 ;
DŁUG. Op. p. 625 ) . 5 10 .5 :0 .5 30 >5]40 45 50 55
η. numero ( AKapSąd I p. 243, a. 1457) . »V. Thuronensibus (monetae genus, DŁUG. Op. p. 176 ) . r. villa ( KodWp I p. 138, a. 1233 ; KodPol II p. 73, a. 1266) . N. etiam de aestimatione: dokładny, sprawiedliwy; accuratus, aequus
^CodSil IV p. 22 (a. 1357) : condignam juxta e-ntem... dicte donacionis estimacionem facere recompensam.
Constr. a. alicui rei :
NIC.BL. Serm. I p. 121 : ęąuipollet fornicationi, b. inter se
Ib. p. 195 : Ecclesia omittit hodie cantica... angelica, vt alleluia... et assumit humana... non quod ae-ant inter se, sed etc.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)