General
Full Entry
More

ELENCHUS

Grammar
  • Formselenchus, elencus
  • Etymology ap. nos saec. demum XV—XVI
  • Inflectional type -i
  • Part of Speechnoun
  • Gendermasculine
Meaning Outline
  • I. phil.
    • 1. genus quoddam argumentationis,quod arguendi vim habet, confutatio.
    • 2. inscriptio libri Aristotelis qui est De sophisticis elenchis
  • II. aestimatio, existimatio, censura libri

Pełne hasło

ELENCHUS s. ELENCUS, -i m.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • L.
(ap. nos saec. demum XV—XVI)
I. phil. t. t.
1. specjalny rodzaj rozumowaniazwł. zbijającego jakąś tezę, uzasadnienie, dowodzenie, dowód; genus quoddam argumentationis,quod arguendi vim habet, confutatio.
N. definitiones in textibus phil. m. ae. obvias
BYSTRZ. Elench. fol. q Ib : e-us est contradictio vnius et eiusdem, non nominis tamen, nec rei tamen sed nominis et rei simul.
Id. Top. fol. 159a : e-us dialecticus ... est sillogismus contradictionis, qui maxime est in obuiatiuis silogismis, et continetur sub epichiremate seu argumento vt inferius sub suo superiori.
WROCŁ. Dial. fol. K IVa : e-us est silogismus contradictionis, id est silogismus concludens contradictioriam propositionis date a respondente.
Ita saepius. Cf. Th. V 2,352,29.
Distinguitur
apparens ( BYSTRZ. Elench. fol. r IVa) et sophisticus (
ib. fol. p VIa : e-us sophisticus est syllogismus, qui videtur esse probatiuus sue conclusionis et contradicens positioni respondentis et tamen non est),
cui opp. verus ( GŁOG. ExLog fol. 58a ; BYSTRZ. Elench. fol. r IIb ;et saepius), et dialecticus ( ).
N. locut.
ignorantia elenchi
GŁOG. ExLog fol. 58a : ista fallacia reducitur ad ignorantiam e-i, quia in hoc aliquis opinatur duo contraria vel contradictoria simul esse vera, ignorat condiciones requisitas ad verum e-um.
WROCŁ. Dial. fol. K IVa : fallatia ignorantie e-i est idoneitas decipiendi proueniens ex omissione alicuius quatuor particularum ad contradictionem requisitarum.
Ib. fol. L IIIa : ignorantia e-i capitur dupliciter; vno modo generaliter pro omissione alicuius particule posite in diffinitione e-i ... alio modo specialiter pro omissione alicuius quatuor particularum requisitarum ad perfectam contradictionem, que sunt ad idem, secundum idem similiter et in eodem tempore.
BYSTRZ. Elench. fol. q Ib : fallacia ignorantie e-i ... habet fieri secundum diminutionem et obmissionem alicuius particule diffinitionis e-i.
Ita vulgo.
2. pl. tytuł dzieła Arystotelesa: Sophistici elenchi; inscriptio libri Aristotelis qui est De sophisticis elenchis
ArLit IV p. 6 (a. 1488) : mgr Sebastianus exercicium E-orum.
ARect I p. 310 (a. 1491) : item lecturam E-orum cum quaestionibus.
GŁOG. ExLog fol. 63a : de e-o sophistico, qui sciencie libri E-orum est subiectum attribucionis.
Ita saepius. Cf. Th. V 2, 352, 35 sqq.
II. ocena, opinia,krytyka; aestimatio, existimatio, censura libri
CRIC. p. 140, v. 14 : non nulli ... boni poetae ... vulgant cum dignis opus undequaque e-is.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)