- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- L.
- A.
- N.
I.
intrans. pracować nad czymś,starać się o coś; contendere, eniti.
Occ.
pracować w ogóle; (in universum) operam dare,laborare
RachWaw p. 286 (a. 1542) : qui muratores e-erunt in monte, fregerunt et ex monte ... adduxerunt ... petras.Cf. Th. V 2,318,84 et passim.
Constr.
a.
abs.
b.
sq.
ad.
c.
sq.
apud:
Tom. VI p. 219 (a. 1523) : dignata est vestra maiestas … dare ad me literas, ut in facto ecclesie ... apud sanctissimum dominum ... e-rem.
d.
sq.
de.
e.
sq.
in
c.
acc.
vel abl.
f.
sq.
adv.
g.
sq.
inf.
h.
sq.
enunt.
fin.
II.
trans.
A.
wykonać, wypracować, zrobić; conficere, efficere.
Praec.
1.
agros
przygotować pod uprawę; ad colendum praeparare
MatArch p. 102 (a. 1454) : damus ... sculteto ... quadraginta laneos novos, praeter agros per prius e-tos et extirpatos.
AGZ XI p. 433 (a. 1458) : nobiles ... perpetue recesserunt generoso Dobeslao ... agros dictos «laszy», quos e-erunt alias «przerobyly».
Item:
pracować przy sprzęcie zbóż; frumentis metendis, conducendis operam dare
AGZ XIII p. 379 (a. 1462) : eorum segetes, quascunque seminarent in eisdem agris, predicti homines ... e-ri (ita pro elaborare) debent.
2.
(pracą) uzyskać, zapracować;
(labore) acquirere, comparare
KsgŁawKr p. 229 (a. 1393) : cum singulis suis bonis e-tis.
Ib. p. 259 (a. 1394) : omnia bona sua, que e-vit seu e-bit ... eidem ... resignavit.
CracArt I p. 84 (a. 1432) : Nicolaus ... uxori sue ... omnia bona ... que iam habet ... et que e-bit, resignavit.Ita saepius.
3.
cutes (pelles)
wyprawić; subigere, depsere
AAlex p. 545 (a. 1506) : decem pelles castoree non e-te.
CorpJP IV p. 100 (a. 1524) : a cutibus pecudum ... tam crudis quam e-tis ... iuxta aestimationem illarum computando.
ArPrawn I p. 93 (a. 1561) : praefati cerdones ... tenebuntur e-re cutes hircorum, caprorum ... quas ... vendere debent e-tas ... per grossos 8.Ita saepius.
4.
piscinas
wykopać; fodere
KodMp IV p. 192 (a. 1421) : damus ... sculteto ... piscinas, quotquot e-re et extirpare poterit in fluuio.
DŁUG. LibBen 1 p. 161 : habet tres piscinas, unam ... in medio villae, duas alias proprio sumptu e-vit.Cf. StPPP XII p. 529 (a. 1523). Ita saepius.
5.
robora
obrobić,ociosać; dolare
AGZ XV p. 424 (a. 1462) : exaccomodavit apud ... Thomam quadraginta ... robora ... e-ta alias ... «czyossanych».
Constr.
a.
sq.
abl.
b.
sq.
dat.
personae.
c.
sq.
ad.
d.
sq.
de.
e.
sq.
ex.
f.
sq.
in
c.
abl.
g.
sq.
adv.
B.
odrobić, odpracować; labore aliquid compensare
KsgŁawWar I p. 40 (a. 1444) : quatuor sexagenas ... solvere vel saltim aliquibus laboribus... e-re.
AGZ XIV p. 180 (a. 1445) : Chodor... fassus est, quia tenetur debiti quatuordecim sexagenas Iudeo Iszaczco ... persolvere aut aput ipsum e-re alias «wirobycz».
PP III p. 155 (a. 1447) : Adalbertus ... tenetur domino Andree vnam sexagenam ... e-re, wlgariter «odrobyczy».Ita saepius.
C.
part.
perf.
pro
adi.
starannie wykonany, zrobiony; cum diligentia confectus.