General
Full Entry
More

DORMIO

Grammar
  • Formsdormio
  • Etymologyancient Latin
  • Inflectional type -ire, -ivi (-ii), -itum
Meaning Outline
  • I. propr.
    • 1. in somno esse.
    • 2. + cum aliquo coire, concumbere.
    • 3.
  • II. transl.
    • A.
      • 1. ignavum, otiosum esse.
      • 2. cessare
    • B. neglegentem esse.

Pełne hasło

DORMIO, -ire, -ivi (-ii), -itum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • A.
  • L.
I. propr.
1. spać; in somno esse.
N. locut.
alicui dormire facere uśpić; sopire
StPPP II p. 800 (a. 1473) : Nicolaus et Laurencius ... in eodem hospicio ... existentes, fecerunt Garcioni, qui cum ipsis fuit ... d-re et postquam obdormiuit ... computauerunt pecunias.
Constr.
a. sq. acc.
KodUJ I p. 128 (a. 1420) : ut non ... d-amus somnum nostrum (ex Vlg. Ps. 75, 6 ).
b. sq. in c. abl. c. sq. per. d. sq. sub.
2. cum aliquo obcować płciowo, współżyć; coire, concumbere.
3. (de somno mortis) zasnąć snem śmierci, spoczywać w grobie obire, in sepulcro condi.
Additur
in Domino:
MARTIN. OP. Chr. p. 119 : anno aetatis suae LXX ... d-uit in Domino.
N.
ecclesia dormientium czyściec; purgatorium
JAC. PAR. I p. 95 : ecclesia d-ncium scilicet exsistendum in purgatorio.
II. transl.
A.
1. (de hominibus) być bezczynnym, odpoczywać, próżnować; ignavum, otiosum esse.
Constr.
a. abs. b. sq. dat.
Tom. II p. 96 (a. 1512) : nos ... servare a periculo regnum ... volentes, nollemus eis Tartaris d-re, si nos bello agressi fuerint.
c. sq. in c. abl.
*SSrSil IX p. 62 (a. 1464) : Deus cito ipsum puniet nec d-itur in rebus vestris.
2. (de rebus) zanikać, ustać; cessare
MARTIN. OP. Marg. fol. p 5a : vbi scisma non timetur, non debet d-re severitas discipline.
KodWp III p. 77 (a. 1357) : ne vero ... inter vicinas ecclesias controversia excitetur, sed d-at ... ecclesiae villas infra scriptas ... duximus ... diungendas (cf. Th. V 1,2032,73 sqq. ).
B. zaniedbywać swoje sprawy; neglegentem esse.
N. locut.
in aurem (ambas aures) dormire być spokojnym, beztroskim; securum, incuriosum esse (saec. XVI).
Additur
secure ( Tom. XVI p. 205, a. 1534) .
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)