General
Full Entry
More

DOCTRINA

Grammar
  • Formsdoctrina
  • Etymology ad vim vocis ap. auctores recentioris et mediae Latinitatis cf. H. Marrou,Doctrina et disciplina dans la langue des Peres de l’Eglise, ALMA IX p. 5-25.
  • Inflectional type -ae
  • Part of Speechnoun
  • Genderfeminine
Meaning Outline
  • I.
    • 1. actus docendi,institutio
    • 2. praecepta (hoc sensu saepius pl.). mandatum
  • II.
    • 1. eruditio,scientia
    • 2. disciplina, ars,ratio
  • III. comprobatio coram iudice facta?

Pełne hasło

DOCTRINA, -ae f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • L.
  • A.
  • N.
(ad vim vocis ap. auctores recentioris et mediae Latinitatis cf. H. Marrou,Doctrina et disciplina dans la langue des Peres de l’Eglise, ALMA IX p. 5-25).
I.
1. nauczanie,kształcenie; actus docendi,institutio.
N. locut.
doctrinae ordo ( BYSTRZ. Top. fol. 146b ) , processus ( WROCŁ. Epit. fol. a IVa) , via ( BYSTRZ. Top. fol. z IVa).
2. pouczanie,nauka; praecepta (hoc sensu saepius pl. ). Occ. polecenie,instrukcja; mandatum
Dogiel IV p. 215 (a. 1521) : vobis mandamus et committimus praesentibus, ut deinceps ad ulteriorem nostram d-am ab hujusmodi ... invasione civitatum ... abstineatis usque ad aliam nostram informationem.
II.
1. wiedza,wykształcenie,uczoność; eruditio,scientia.
Syn.
disciplina ( BYSTRZ. AnalPost fol. a Vb : disciplina et d-a idem sunt quod habitus conclusionis demonstrare. Cf. ib. fol. a V11a) . Occ. znajomość; cognitio
KomPolit p. 190 (saec. XV in.) : per d-am huius sciencie positam in usu homo potest pervenire ad eximium bonum.
2. nauka,doktryna,system naukowy; disciplina, ars,ratio.
N.
fidei zasady wiary; lex Christiana
GALL p. 14, 14 : Polonia ... nec culturam veri Dei nec d-am fidei cognoscebat.
Constr. ad
I—II:
a. sq. gen. (subi. vel obi. ).
b. sq. de.
c. sq. ex:
GŁOG. Alex. II fol. q IIIa : Alexander vult talem d-am ex littera.
GOST. Th. fol. f 2a : non enim de ignorante fit sciens, nec d-a ex experimento adipiscitur intellectum.
d. sq. adi. , v. gr. apostolica ( KodPol I p. 54, a. 1249) , evangelica ( DŁUG. Hist. V p. 653 ) , theologica ( GŁOG. Hisp. fol. 2a ) , Lutherana ( AKapSąd II p. 376, a. 1524), item phil. intellectiva ( BYSTRZ. AnalPost fol. a IIb) .
III. singulare:dowód przedłożony w sądzie? comprobatio coram iudice facta?
KsgMaz I p. 92 (a. 1409) : Mscislaus ... m(ane)t in triplices sex marcas ... quia non debito tempore voluit d-am habere (cf. ib. infra Jachna ... m(ane)t in ... triplici sex marcis, quia noluit respondere contra Margaretham).
Cf. DOCTIO DOCEO I 3 DOCTOR IV 2.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)