- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- L.
- A.
loco superl. ?
ArHist X p. 194 (a. 1541) : viri graves et idonei ac ad huiusmodi dignitatem bene digni.]
I.
1.
godny, odpowiedni,należny, zasłużony, stosowny, przyzwoity, wystarczający; decens, aptus, conveniens, congruus, meritus, debitus, iustus.
Glossa
Pol.
StPPP X p. 99 (saec. XV in.in) : consonum ... est, ut fideles stipendiis d-is, alias «podobnymi odplathamy» premientur.Impers. dignum est sim. :jest rzeczą godną, stosowną; congruum est,convenit.
Constr.
a.
abs.
b.
sq.
dat.
c.
sq.
abl.
d.
sq.
inf.
e.
sq.
in
c.
acc.
f.
sq.
pro.
g.
sq.
ut
fin.
2.
rariora
a.
ważny, obowiązujący;
valens, vigens, ratus
CracArt I p. 40 (a. 1406) : moneta ... sit in suis liga, pondere et numero per totum regnum acceptabilis, durabilis et perpetuo d-a (cf. etiam ib. p. 41).
b.
ważny, znaczny, cenny; gravis, magnus, insignis
NIC. BŁ. Tract. fol. IVa : requiritur ad substantiam baptismi ... ablutio per elementum aque in toto corpore vel in parte d-iori.
ŹrWaw I p. 73 (a. 1483) : librum ... varias copias literarum, privilegiorum et alias materias d-as continentem ... reddere ... promisit.
Item phil.
WROCŁ. Dial. fol. A IIIb : sylogissmus ... est principalior et d-ior pars argumentationis. BYSTRZ. AnalPost fol. 1 VIIIa: que metaphysica est scientia d-issima.
Ib. fol. h Ia : demonstratio affirmatiua est potior et d-ior negatiua.Occ. minus mniej wart; qui minoris pretii est
*PommUrk V p. 249 (a. 1316) : si vero easdem villas estimaverit predicta soluta pecunia minus d-as, superexcrescentem summam sibi superaddemus.
II.
1
. godny, wart czegoś, zasługujący na coś, zdolny, uprawniony do czegoś; qui aliquid meretur, quem aliquid decet, aptus, habilis.
Additur
per omnia (
KodMp I
p. 16, a. 1224
:
probi uiri fide d-i per omnia).
Constr.
a.
abs.
b.
sq.
gen.
N. sq. gen. gerundii
GŁOG. Alex. I fol. Kk VIa : d-us laudandi.Ita saepius.
c.
sq.
dat.
*MPH I p. 226 (saec. XI in.) : plura mea d-a risui ... me absente irrisisti.Cf. Th. V 1, 1151, 55 sq.
d.
sq.
abl.
(subst.
vel supino). Frequens
locut.
in litteris publicis
fide dignus (glossa
Pol.
GLc p. 10 : fide d-us ... «dostojen»).
N. abl. gerundii
StPPP VII p. 318 (a. 1423) : pena aliqua capienda d-um.
e.
sq.
acc.
c. inf.
f.
sq.
inf.
g.
sq.
ad.
h.
sq.
in
c.
abl.
JAC. PAR. Serm. fol. 15b : facta in admiracione d-a.Cf. Th. V 1, 1153, 11 sq.
i.
sq.
solo
con.
vel
enunt.
fin. vel
obi.
j.
sq.
part.
fut.
DANT. p. 44, v. 15 : haec est ... regis d-a uxor, reges perituraque d-a.
2.
dostojny, czcigodny, szanowny, znakomity; amplus,venerandus, nobilis (praec.
superl. loco appellationis). N. w tekście szyfrowanym o biskupie; per ambages de episcopo
SSrSil VIII p. 233 (a. 1463) : equitas (i. papa ) me de nonnullis ad d-um spectantibus et satis arduis interrogavit.Glossae Pol.
RFil X p. 143 (saec. XVI in.in) : «vazny», d-us, i. e. honoratus.
Ib. «wzyąty»,d-us, i. e. honoratus.
3.
łaskawy; clemens, benignus
DokMp I p. 225 (a. 1385) : Vrbani d-a Dei providencia pape sexti.
JacStr p. 109 (a. 1406) : patris ... Iacobi d-a Dei gratia archiepiscopi Haliciensis.