- F.
- Th. (rec.),
- S.
- B.
- L.
- H.
- Ha.
- N.
I.
pismo, utwór literacki; litterae, opus litterarium
VINC. p. 362 : in limite d-is antiquitas temporis, difficultas operis, impericia sermonis obtundit aciem mee intencionis.
NIC. BŁ. Serm. II p. 236 : sextum signum amoris est: munuscula et dulces litterae, amatoria d-a.Ita saepius. Glossa Pol.
GLb p. 30 : d-n «zmyslyenye».
N. meton. de operis elocutione:
Epistula Sandivogii (a. 1466) ap. DŁUG. Op. p. 173 : patris clarissimi s. Stanislai vitam ... aureo et gravi d-e congessisti.
Praec.
1.
dokument; litterae publicae
KodWp II p. 258 (a. 1307) : Bogumillo ... qui hoc d-n scripsit.
2.
list; epistula
ArHist XII p. 365 (saec. XIV med.med) : ut supra ... in precedenti d-e positum est.
FormJ p. 41 : d-n pulcrum Georgii ad socium, arguens eum, quod in Wyslicia moratur.
StPPP X p. 4 (saec. XV in.in) : partes d-is sunt quinque, scilicet: salutacio, exordium, narracio, peticio et conclusio.Ita saepius.
3.
utwór poetycki; poema, carmen
GŁOG. Alex. I fol. C IVb : poema est d-n vel metrum factum a poeta.
II.
1.
nakaz, rozkaz, wymoga, to co ktoś (coś) dyktuje; id quod quis (quid) dictat, iussum, praeceptum, monitum
DyplMog p. 40 (a. 1324) : actus omnis, qui ad futuram porrigitur posteri- tatem, necesse est ... quatenus literarum auctoritate et rationis roboretur d-e.
KodPol IV p. 14 (a. 1397) : fideiussoriam caucionem facere, quod velint juri parere et juris pati d-n.Ita passim. Vulgo additur gen., v. gr. conscientiae ( WROCŁ. EpitConcl fol. A IIa) , iuris naturalis ( ib. fol. x IVa ; ; et divini: ZABOR. Tract. p. 64 ) , iustitiae ( CodEp III p. 39, a. 1449) , rationis ( Gramm. p. 162, saec. XV et saepius; naturalis: JAC. PAR. II p. 341, a. 1404 ; rectae: GŁOG. Anim. fol. A IIb et saepius).
N. locut.
commune dictamen iuris
powszechnie obowiązujące prawo; ius commune
KsgCzer p. 108 (a. 1417) : subdidit eum in commune d-n juris, videlicet wulgariter dictum «pod szemsky wclad».
2.
orzeczenie,postanowienie (zwl. sędziego polubownego); sententia (praec. ab arbitro lata)
KodWp II p. 453 (a. 1333) : de quibuscunque ... iidem ... convicti fuerint, tenebuntur ... secundum ydoneorum d-n et interpositionem ... satisfacere.
Ib. V p. 119 (a. 1408) : renunciantes omnibus ... quibus contra nostrum d-n et pronuntiationem se tueri quomodolibet possent iuris ... subsidijs.Ita passim.
Praec. in iunctura
dictamini (et concordiae) stare
AKapSąd II
p. 485, a. 1429
et saepius).
Cf.
CONDICTAMEN II.
3.
układ, umowa; pactum, contractus
KomKadł p. 214 : nec aliquod secum d-n factum ad effectum deduxit.Cf. CONDICTAMEN I 1.