General
Full Entry
More

DECENTIA

Grammar
  • Formsdecentia, decencia
  • Etymologyancient Latin
  • Inflectional type -ae
  • Part of Speechnoun
  • Genderfeminine
Meaning Outline
  • I. + iuxta (secundum) alicuius rei decentiam pro (rei) decentia decorum, aliquid factum honeste, ut decet, ut fas est; praec. in locut. ut decet, fas est, dignum est
    • a.
    • b. gen.
  • II. decor, actus ornandi

Pełne hasło

DECENTIA s. DECENCIA, -ae f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • L.
  • A.
I. przystojność, stosowność, godność; decorum, aliquid factum honeste, ut decet, ut fas est; praec. in locut. iuxta (secundum) alicuius rei decentiam tak jak się godzi, należy, wypada; ut decet, fas est, dignum est
MPH VI p. 308 (saec. XIII) : munera dedit larga secundum d-am regalis magnificencie et honoris.
KodMp II p. 227 (a. 1313) : remuneraciones competentes competentes nobis iuxta sui honoris d-am debeant presentare.
Ita saepissime. Eodem sensu pro (rei) decentia :
Tom. XIV p. 541 (a. 1532) : pro rei d-a vestroque officio et gratia nostra non aliter facturi.
N. glossam Pol.
GLb p. 29 : d-a «slusnoscz».
Syn.
aequitas ( RHist XL p. 263, a. 1531).
Additur
a. adi. , v. gr. imperialis ( DŁUG. Hist. I p. 333 ) , militalis ( AKapSąd II p. 183, a. 1452) , pastoralis ( *DŁUG. Hist. III p. 63 , litterae papae a. 1313).
b. gen. rei, v. gr. habitus exterioris ( StSyn III p. 33 ) , honestatis ( KodLit p. 211, a. 1416 ; CodVit p. 376, a. 1416), item iuris sim.( CracArt I p. 18, a. 1392 ; StPPP II p. 910, a. 1496) , ritus ( CodEp II p. 99, a. 1418) , status ( KodWp II p. 445, a. 1331). Cf. Th. V 1, 130,83 sqq.
II. piękno, upiększenie; decor, actus ornandi
NIC. BŁ. Serm. II p. 359 : ornamenta pro d-a mulierum, vt placeant viris suis.
GŁOG. Phys. fol. a 4b : dentium pulchra dispositio pulchritudinem et d-am facit.
Cf. Th. V 1, 131,3 sqq.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)