General
Full Entry
More

DAPIFER

Grammar
  • Formsdapifer, dapiffer
  • Etymologyancient Latin
  • Inflectional type -eri
  • Part of Speechnoun
  • Gendermasculine
Meaning Outline
  • I. minister mensae in aula
  • II. officialis aulae principis vel potentioris cuiusdam viri (ecclesiastici vel saecularis), exeunte m. ae. magistratus minor regius vel terrestris, qui dicebatur

Pełne hasło

DAPIFER s. DAPIFFER, -eri m.
  • F.
  • Th. (rec.),
  • Dc.
  • B.
  • L.
  • A.
  • H.
  • Ha.
  • N.
I. podstoli, sługa dworski podający do stołu; minister mensae in aula
GALL p. 21, 2 : finito ... convivio pincernas et d-os vasa ... congregare precepit.
ArHist XI p. 118 (a. 1568) : magister d-orum.
N. glossam Pol.
RFil XVI p. 349 (saec. XV) : d-er «potstolye».
GLcerv p. 520 : d-er, qui fert dapes, «podstoli».
II. stolnik, niższy urzędnik na dworze władcy lub dostojnika (duchownego lub świeckiego), w późniejszym średniowieczu dygnitarz ziemski lub królewski; officialis aulae principis vel potentioris cuiusdam viri (ecclesiastici vel saecularis), exeunte m. ae. magistratus minor regius vel terrestris, qui dicebatur
GALL p. 78, 18 : d-er Woyslauus... signum audacie comparavit.
KodKKr I p. 2 (a. 1167) : presentibus personis eiusdem ecclesię Cracoviensis, uidelicet ... Lamberto decano ... Paulo canonico, Stephano d-o et alijs quam pluribus honestis uiris.
DokSul p. 316 (a. 1217) : Strezech d-er Lestconis ducis.
Additur
a. gen. personae
KodKKr I p. 21 (a. 1224) : Alexius d-er Pacozlaij palatini.
KodWp I p. 179 (a. 1238) : Sebastiano d-o episcopi Cuyavie.
KodKKr I p. 61 (a. 1255) : Petrus d-er ... episcopi Cracouiensis.
Ad rem cf. Friedberg, Klientela świecka p. 169.
Item
mensae regiae
ZabDziej II p. 39 (a. 1550) : Gabriele Tarlo d-o mensae nostrae (i. Sigismundi regis ) et Chelmensi capitaneo.
b. adi. loci,v. gr. Brestensis
( Lites I p. 121, a. 1399 ; AKapSąd III p. 241, a. 1480) , Cracoviensis ( KodMp I p. 32, a. 1243 et passim saec. XIII—XV).
Dicitur etiam de
dapiferi exactione :
PommUB p. 299 (a. 1282) : piscaturam ... sine d-i et subdapiferi exactione ... contulimus ... percipiendum.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)