General
Full Entry
More

CONTRADICTORIUS

Grammar
  • Formscontradictorius, contradictoria, contradictorium
  • Etymology contradico, contradictus
  • Inflectional type -a, -um -ae -ii
  • Part of Speechadjectiveadjectivenoun
  • Genderfeminineneutre
Meaning Outline
  • I.
    • 1. log. oppositus, praec. de propositionibus, quae in quadrato logico, quod vocatur, decussatim sibi opponuntur
    • 2. + pertinacia i. q. in contradicendo, adversando, repugnando
    • 3. + iudicium (forum) in quo lites iudicantur
  • II.
    • A.
      • 1. log.+ propositio propositio opposita, praec. quae in quadrato logico, quod vocatur, alteri decussatim opponitur
      • 2. + littera) audientia auditor (litterarum) contradictoriarum iudicium vel iudex a papa causis controversis discernendis delegatus
    • B.
      • 1. log. oppositio, oppositum de notionibus de propositionibus, quae sibi in quadrato logico, quod vocatur, decussatim opponuntur
      • 2. iur. actus negandi ea, quae a parte adversa dicuntur

Pełne hasło

CONTRADICTORIUS, -a, -um (contradico, contradictus)
  • F.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
  • N.
I. adi.
1. log. t. t. sprzeczny, zwł. o stosunku sprzeczności w kwadracie logicznym; oppositus, praec. de propositionibus, quae in quadrato logico, quod vocatur, decussatim sibi opponuntur
CracArt IV p. 40 (a. 1406) : questio ... nobis proposita, videtur nobis ... c-a.
WROCŁ. CongLog fol. c 4b : ex opposito c-o consequentis sequitur oppositum c-um antecedentis.
GIEŁCZ. fol. F Ib : prima regula est corollario primo regule tercie c-a.
BYSTRZ. Log. fol. z IVb : diffinitio oppositionis et diuisio eiusdem in contrariam, subcontrariam et c-am.
Ita saepissime.
2. pertinacia upór w sprzeciwianiu się; i. q. in contradicendo, adversando, repugnando
CodVit p. 1065 (a. 1431) : cunctis se pertinacia c-a opponit et quidquid omnium ponit assercio, semper sua contradiccione inpugnat.
3. iudicium (forum) sąd w sprawie spornej; in quo lites iudicantur
KodUJ II p. 61 (a. 1446) : secundum illud ius in foro civili Maydboriensi praedicto c-o.
*CodEp III p. 354 (a. 1489) : nitetur ... electionem infringere ... ut in iudicio c-o superet.
Cf. infra 50 sqq.
II. subst.
A. contradictoria,, -ae f.
1. log. t. t. (sc. propositio zdanie sprzeczne, zwł. w kwadracie logicznym; propositio opposita, praec. quae in quadrato logico, quod vocatur, alteri decussatim opponitur
GŁOG. Anim. fol. d IIb : alias ... due c-e essent simul vere.
BYSTRZ. Log. fol. m IIb : antecedens patet ... quia sua c-a est impossibilis.
Ita saepius.
2. (sc. littera) tantummodo in locut. audientia vel auditor (litterarum) contradictoriarum sąd lub sędzia papieski delegowany do rozstrzygania spraw spornych; iudicium vel iudex a papa causis controversis discernendis delegatus
UrkBBr p. 84 (a. 1284) : literam auditoris c-arum curie Romane publice legi fecit.
CodSil I p. 75 (a. 1398) : ad comparendum ... in Romana curia in audiencia publica litterarum c-arum ... pape.
AGZ III p. 130 (a. 1399) : consules ... per hoc publicum edictum in audiencia publica literarum c-arum domini nostri pape legendo ... monemus.
Cf. CONTRADICTUS.
B. contradictorium,, -ii n.
1. coś sprzecznego, sprzeczność; oppositio, oppositum
VITELO Opt. p. 63 : aequalis ergo uirtutis erunt lumen fortius et debilius: quod est impossibile, quoniam implicantur c-a.
WŁODK. p. 264 : huiusmodi conclusionis c-um est error, ad quem finaliter reducitur haec militia.
Ita saepius. Praec. log. t. t. α. o pojęciach; de notionibus
GŁOG. Anim. fol. d Vb : de quolibet dicitur alterum c-orum et de nullo ambo simul.
Id. Hisp. fol. 70a : 'esse' et 'non esse' sunt c-a.
Ita saepius. β. o zdaniach sprzecznych w kwadracie logicznym; de propositionibus, quae sibi in quadrato logico, quod vocatur, decussatim opponuntur
GŁOG. Anal. fol. 30b : impossibile est duo c-a simul esse vera vel falsa.
BYSTRZ. Log. fol. e IIIb : si vnum c-um est verum, alterum ... est negandum.
Ita saepissime.
Distinguitur
complexum et incomplexum ( WROCŁ. CongLog fol. d Ia).
2. iur. t. t. zaprzeczenie twierdzenia strony przeciwnej; actus negandi ea, quae a parte adversa dicuntur
StPPP IX p. 39 (a. 1449) : et in hoc c-o domini ... iudex cum iuratis receperunt ad interrogandum, vtrum esset ista vera citacio uel non (ib. [paulo supra] ego Franciscus contradico ortilegio domini Nicolai).
Cf. CONTRADICTIO I 1 b.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)