- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- BJ.
- N.
I.
A.
1.
domysł, przypuszczenie, podejrzenie, sąd oparty na przypuszczeniu; opinio, suspicio, existimatio.
N. glossas Pol.
RFil XVI p. 323 (a. 1315) : coniectura «vbaczenye» (cf. ib. p. 360, a. 1428).
GLcerv p. 509 : c-a, suspicio, opinio, ęstimatio, iudicium, «podeyźrzenie, domniemanie».
Syn. et iuxta posita
opinio (
MPH II
p. 856, a. 1331)
, praesumptio (
WŁODK.
p. 60
)
, suspicio (
DŁUG. Hist. II
p. 422
et saepius).
Opp.
certum (
Tom. III
p. 448, a. 1515).
Additur
α.
adi. certa (
CodEp I 1,
p. 19, a. 1393
et saepius), evidens (
DŁUG. Op.
p. 169
)
, levis (
StPPP II
p. 882, a. 1491
et saepius),
perspicax (
DŁUG. Hist. V
p. 589
)
, probabilis (
KodKKr I
p. 47, a. 1253
et saepissime), simplex (
COPERN. Rv
p. 170
)
, verisimilis (
DŁUG. Hist. I
p. 448
et saepius.,
β.
subst. mentis (
MARTIN. OP. Marg. fol. d 6b
et saepius), item per abundantiam suspicionis (
DŁUG. Hist. V
p. 586
).
Locut.
α. coniectura apparet (
AConst
p. 157, a. 1279
et saepius), est, fit sim. (
JAC. PAR. I
p. 244,
a. 1448
et saepius).
β. coniecturam augere (res pro
subi.
DŁUG. Hist. II
p. 422
)
, dare, excitare, facere (
DŁUG. Hist. V p. 589, Tom. III
p. 115,
a. 1514
et saepius), habere (
AKapSąd II
p. 705,
a. 1501
et passim),sumere (
Tom. XXII
p. 178,
a. 1531)
, tollere (
MPH II
p. 856, a. 1331).
γ. in coniecturam deducere (
AAlex
p. 427, a. 1504)
, per coniecturam colligere (
SSrSil II
p. 52, a. 1290)
.
δ. coniectura aliquid accedere (
Tom. I
p. 187,
a. 1511
; item ad aliquid
AAlex
p. 116, a. 1502)
, accipere (
COPERN. Rv
p. 170
)
, aestimare (
KodKKr I
p. 47, a. 1253)
, arguere (
KlQu
p. 53,
a. 1470)
, consequi sim. (
CALLIM. Hist.
p. 20
et saepius), metiri (
Tom. III
p. 448, a. 1515)
.
ε. cum coniectura accipere (
CodEp I 1,
p. 19,
a. 1393).
ζ. ex coniectura aliquid numerare (
RevVlad
p. 1, a. 1598)
, persuasum habere (
Tom. XIV
p. 455, a. 1532)
, pronuntiare (
MARTIN. OP. Marg. fol. d 6b
).
Constr.
a.
α.
sq.
gen.
subi.
β.
sq.
gen.
obi.
MPH II p. 856 (a. 1331) : c-am et opinionem ... fraudis.
Tom. III p. 115 (a. 1514) : rerum futurarum c-am excitabit.Ita saepius.
γ.
sq.
quod:
AKapSąd II p. 705 (a. 1501) : habuit c-am contra eum, quod etc.
KodUJ III p. 168 (a. 1491) : de quibus sit verisimilis c-a, quod etc.Ita saepius.
b.
α.
sq.
contra :
AConst p. 157 (a. 1279) : si forte probabilis apparuit c-a contra copulam contrahendam.Cf. etiam Ita saepius.
β.
sq.
in
c.
acc.
DŁUG. Hist. II p. 422 : quod maiorem suspicionem et c-am in Boleslaum ... auxit.
ARect I p. 156 (a. 1478) : habendo c-am in eundem de extraccione cultri sui scolaris.
γ.
sq.
super :
CorpJP III p. 201 (a. 1511) : et esset c-a super eum et suspitio, quod etc. (cf. Dogiel I p. 553). c.
α.
sq.
de
cf.
β.
sq.
ex
(re).
N.
ex homine:
AKapSąd II p. 705 (a. 1501) : c-am habuit ex quodam Grzib mendico.
Tom. VII p. 302 (a. 1525) : potest rex ex suo capellano... c-am capere, si etc.
2.
rhet.
t. t. dowodzenie oparte na przypuszczeniu;
argumentationis pars, quae coniectatione nititur.
B.
przepowiednia, wróżba; vaticinium, divinatio, interpretatio (somniorum).
Additur
astrorum (
JAC. PAR. II
p. 42, a. 1440)
, somnii (
VAd
p. 212
).
II.
singulare: aluzja; suspicio per figuram
AKapSąd II p. 813 (a. 1520) : per etatem et c-as statum et personam actoris demonstravit, sic dicendo: est in nostra parochia homo inveteratus, superbus.