- F.
- Th.
- Bl.
- S.
I.
propr.
1.
intrans. rozglądać się, wodzić dokoła wzrokiem; oculos circumferre, circumspectare.
Eodem sensu
refl.
N. locut.
ad arma
gotować się do walki;
i. q. se parare
WAPOW. Chr. p. 344 : Bohemos tumultuantes ... ac iam ad arma c-ntes.
II.
trans.
1.
ogarnąć wzrokiem, zbadać, sprawdzić;
aliquid examinandi gratia intueri, observare, scrutari (sq.
acc. vel enuntiato interrogativo).
N.
a.
iur.
α.
dokonać wizji, celem złożenia świadectwa w sądzie; visere testimonii in iudicio ferendi causa
StPPP VIII p. 703 (a. 1399) : confessus est wlnera eadem c-isse coram procuratore.
ArPrawn VIII p. 116 (a. 1412) : statuere ministerialem, qui vulnera ipsius c-xit.Ita saepius.
β.
dokonać urzędowo objazdu celem ustalenia granic; ambire aliquod terrae spatium limitum constituendorum causa
KsgCzer p. 186 (a. 1418) : illud totum, quod preco c-xit vel vulgariter dicendo «obyachal».
KodMp IV p. 188 (a. 1421) : quod ... limittaret... granicias ... cum ... camerario ... et ... ministeriali ... c-ntes prefatas granicias.Cf. CIRCUMEO CIRCUMEQUITO CIRCUMVADO.
b.
in imagine
aliquid gratiosis oculis
patrzeć łaskawym okiem, sprzyjać; favere
AGZ VI p. 35 (a. 1451) : ecclesiam ... graciosis ... c-ntes oculis.
II.
transl.
1.
rozglądać się za czymś, upatrywać, szukać;
quaerere, anquirere, deligere.
2.
starać się, zabiegać o coś; expetere, sibi providere.
3.
rozważać, dociekać, badać; examinare, considerare, reputare.
Additur
secum :
DŁUG. Hist. I p. 76 : secum tacitus c-ns diuque agitans.Cf. Th. III 1170, 83.
Constr. ad.
1-3:
a.
sq.
acc.
b.
sq.
enuntiato interrogativo.
c.
sq.
enuntiato finali.
4.
doglądać czegoś, dbać o coś; curam habere, custodire, prospicere
AGZ VI p. 143 (a. 1471) : frater iunior lumina ... fraternitatis ... accendere et c-re debet ... in missis.
ZabDziej IV 1, p. 56 (a. 1551) : organorum artifex ... obligavit se ... organa ... in templo ... reparare et c-re.
N. constr. sq.
ab :
AGZ XV p. 175 (a. 1475) : piscinas c-ndo ab omni rupto et dampno.
Inde
5.
zapobiegać, przeciwdziałać;
praecavere
PP II p. 160 (a. 1453) : ciuitatem nostram ... in ordine conservemus ac illi eiusdem defectum prudenter c-amus.