General
Full Entry
More

CIBORIUM

Grammar
  • Formsciborium, cimborium, cyburium
  • Etymologyancient Latin
  • Inflectional type -ii
  • Part of Speechnoun
  • Genderneutre
Meaning Outline
  • I. eccl.
    • 1. vas, quo Sacra Eucharistia asservatur.
    • 2. armarium in altari positum, quo S. Eucharistia asservatur, i. q. tabernaculum
    • 3. pyxis quaedam
    • 4. aulaeum extensum vel concameratio, quae quattuor columnis supra altare sustentatur.
  • II. in sigillo: concameratio quaedam post tergum personae caelatae, praec. episcopi imaginem, excidi solita

Pełne hasło

CIBORIUM s. CIMBORIUM s. CYBURIUM, -ii n.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • BJ.
  • A.
  • H.
  • Ha.
  • N.
I. eccl. t.t.
1. naczynie kościelne na Hostię; vas, quo Sacra Eucharistia asservatur.
2. tabernakulum, szafka na ołtarzu, służąca do przechowywania Najśw. Sakramentu; armarium in altari positum, quo S. Eucharistia asservatur, i. q. tabernaculum
AKapSąd III p. 335 (a. 1514) : Eucaristie sacramentum de c-o unacum pixide ... est ablatum.
GLb p. 20 : c-um «szhawka».
N. syn.
sacrarium ( CRIC. p. 19 ; ArPrawn I p. 436, a. 1556) ;, tabernaculum ( AKapSąd I p. 581, a. 1503).
3. singulare: puszka lub pudełko; pyxis quaedam
DŁUG. Hist. III p. 321 : brachium sancti Cosmae in c-o argenteo deaurato.
4. rodzaj baldachimu czy daszka nad ołtarzem, wspartego na czterech kolumnach; aulaeum extensum vel concameratio, quae quattuor columnis supra altare sustentatur.
II. w sfragistyce: tzw. podniebie, gotyckie sklepienie z przedstawioną na pieczęci postacią,zwł. biskupa; in sigillo: concameratio quaedam post tergum personae caelatae, praec. episcopi imaginem, excidi solita
DyplMog p. 36 (a. 1343) : imago circumdata c-o florido tenebat manu dextra lanceam cum vexillo.
KodMp III p. 55 (a. 1345) : in ... sigillo quindecim ymagines erant, quas c-a circumdabant.
Ita saepissime. Cf. CIBORIA.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)