- F.
- Th. (rec.),
- Bl.
- S.
- Dc.
- B.
- BJ.
- H.
- Ha.
- N.
I.
1.
rodzaj płaszcza z kapturem używanego głównie przez duchownych; genus paenulae vel lacernae, quo imprimis clerici utebantur
GALL p. 422(= 52,5 M.) : pauperculus clericus auro... c-am suam implevit.
MARTIN. OP. Serm. fol. 131a : scolaris ... habens c-am de cedulis conscriptam.
FROVIN. p. 68, v. 84 : frigora quando capis, consuetis utere c-is.
RachDw I p. 194 (a. 1545) : pro sex ulnis panni ... pro c-a regiae maiestati pro pluvia.
Syn.
mantellum (
*KodWp I
p. 426, a. 1279).
Describitur
adi. clausa (canonicorum regularium
StSyn IV
p. 66, 1420)
, rotunda (praelatorum
*KodWp I
p. 426, a. 1279).
Inde de ipso capitis tegumento
FROVIN. p. 68, v. 114 : clerice caute ... quod quadrans c-a tibi sit, te sic quoque cappa.
Praec.
wierzchnia część ubioru zakonnego; vestis monachorum superior, longis manicis instructa
MPH IV p. 857 (saec. XIV) : s. Hyacinthus processit sicco calcaneo per undas ... deposita c-a super undas.
Lites I p. 263 (a. 1339) : Cruciferi testem ... et ... fratres suos spoliaverunt c-is eorum.
DŁUG. Hist. I p. 266 : gratius... Deo sacrificium in purpura, quam in c-a... Casimirum I dictum Monachum exhibiturum.
Syn.
cucula (gugula :
ConcPol VI
p. 228, a. 1398
;
KodWp V
p. 589, a. 1437.
Cf. cappa gugulata:
PreusUB I 2,
p. 289, a. 1285).
2.
eccl.
a.
kapa liturgiczna, pluwiał; pallium sollemne ad caerimonias sacras peragendas adhibitum
UrkBBr p. 285 (a. 1340) : ne quis clericus... possit... de ... calicibus, c-is, libris ... et aliis ornamentis ecclesie disponere.
AKapSąd III p. 171 (a. 1513) : c-am de axamento auro texto.
Syn.
pluviale (
*AConst
p. 86, a. 1279
;
StSyn
p. 31
;
DŁUG. Op.
p. 541
).
;
b.
choralis (chori)
et
abs.
:
szata używana przez duchownych kapituły podczas modlitw w chórze; vestis, qua sacerdotes capituli induti in choro orabant
Ztschr. IV p. 275 (a. 1305) : prelati siue canonici ... in choro ... deferant c-as more solito.
KsgKaz p. 269 (a. 1391) : super c-a chori dedimus III 1/2 fertonem.
KodWp V p. 172 (a. 1410) : duas c-as chorales de sammat.
DŁUG. LibBen I p. 476 : a quolibet praelato installato ... solvuntur ecclesiae ... aut c-a aut tres marcae pro c-a.
3.
płaszcz koronacyjny; pallium, quo rex in sollemnibus diadema
tis accipiendi induebatur
DŁUG. Hist. IV p. 546 : archiepiscopus... Wladislaum ... alba... stola... et ad extremum c-a pluviali indutum in regem Poloniae... unxit.
ArHist XI p. 175 (saec. XVI) : princeps ... induitur ... alba, dalmatica et palio seu c-a.
4.
szata do chrztu; vestis baptizandorum
*MPH II p. 45(Ebbo) : parentes infantes suos... cum candelis et c-a, quae dicitur vestis candida... ad baptismum deferant.
II.
1.
osłona z desek nad panwiami, skupiająca parę z warzonej solanki i ułatwiająca jej odpływ, płaszcz panwiowy, parnik, (stąd metonimicznie) panew z wywarzoną solą; aheni, ubi aqua salsa coquitur, tegumentum, quo vapor exhalatus continetur faciliusque egeritur, (unde meton.) ipsum ahenum una cum sale excocto
KodMaz(K) p. 63 (diploma spurium saec. XII vel XIII): ecclesiae contulimus: c-am in Cracouia ad Magnum Salem.
2.
miejsce wytapiania wosku?
locus cerae igni liquefaciendae?
KodKrak p. 754 (a. 1542) : domuncula ... in grunda penes c-am seu cerifusorium sitta.