General
Full Entry
More

CANCELLARIA

Grammar
  • Formscancellaria, cancelaria
  • Etymology cancellarius
  • Inflectional type -ae
  • Part of Speechnoun
  • Genderfeminine
Meaning Outline
  • I.
    • A. propr.+ praefectura litteris publicis diplomatisque edendis signandisque.
      • 1.
        • a. regia
        • b. urbana
        • c. iudicialis
      • 2.
        • a. papae
        • b. episcopi, archiepiscopi
        • c. capituli
    • B.
      • 1. cancellarii munus
        • a. apud regem principemve
        • b. capituli
      • 2. locus, ubi cancellarius officio suo fungitur
  • II. + I A 1 a) uxor cancellarii

Pełne hasło

CANCELLARIA s. CANCELARIA, -ae f. (cancellarius)
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
  • H.
  • Ha.
  • N.
I.
A. propr. urząd redagujący i pieczętujący akty wychodzące od władzy zwierzchniej, kancelaria; praefectura litteris publicis diplomatisque edendis signandisque.
Distinguitur
1.
a. królewska; regia
KodMp IV p. 228 (a. 1426) : si que litere de c-a nostra... extracte fuerint.
ArPrawn I p. 159 (a. 1444) : per c-am regalem.
Ib. V p. 63 (a. 1454) : si... litteras de c-a nostra... emanare contingerit.
b. miejska; urbana
APozn I p. 220 (a. 1455) : que ante huiusmodi sententiam nostram presentem de c-a nostra emanassent.
c. sądowa; iudicialis
StPPP III p. 100 (a. 1532) : ad c-am iudicii terrestris vel castrensis.
Ib. p. 115 (a. 1532) : pecunias ad exemptionem pertinentes ... in c-a terrestri conservabit.
2.
a. papieska; papae
*KodKKr II p. 292 (a. 1403) : litterarum tenorem in c-a nostra diligenter inspici ... fecimus.
b. biskupia, arcybiskupia; episcopi, archiepiscopi
StSyn IV p. 112 (a. 1420) : quas quidem literas de c-a nostra et suffraganeorum nostrorum ... ipsi fratres habent recipere.
AKapSąd III p. 28 (a. 1466) : protocolla... que ... in c-a... episcopi Plocensis... fuerant.
c. kapitulna; capituli
MPVat I p. 105 (a. 1325—1330): de proventibus ... c-e eiusdem ecclesie.
B. meton.
1. urząd kanclerza, kanclerstwo; cancellarii munus
a. królewskiego lub książęcego; apud regem principemve
KodWp II p. 153 (a. 1298) : c-a regni penes episcopatum Poznaniensem perpetuo permaneat.
PP V p. 121 (a. 1429) : c-a curie ... Gottardo ... est donata.
DŁUG. LibBen I p. 500 : Wladislaus ... rex ... c-as tres ... cum omnibus ... proventibus ... ecclesiae s. Floriani... donat.
b. kapitulnego; capituli
Tom. VI p. 66 (a. 1522) : quod vero ad c-am Gnesnensem pertinet, oppugnat ... mtis vre nominationem.
2. pomieszczenie kancelaryjne; locus, ubi cancellarius officio suo fungitur
KsgKaz p. 217 (a. 1388) : laborabant in balneo circa c-am in claustro.
II. kanclerzyna, żona kanclerza; uxor cancellarii (cf. s. v. I A 1 a)
AKapSąd I p. 545 (a. 1493) : canonicus ... nomine ... Dorothee c-e R. P.... presentavit ... canonicis II ornatus.
Ib. infra: quos apparatus ipsa dna c-a ... dedit.
Cf. CANCELLARISSA II.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)