General
Full Entry
More

CAMBIUM

Grammar
  • Formscambium, campium
  • Etymology cambio
  • Inflectional type -ii
  • Part of Speechnoun
  • Genderneutre
Meaning Outline
  • I. abstr.
    • 1. actus commutandi, permutatio
    • 2. phil. transmutatio
  • II. concr.
    • 1. + N. cum syngrapha
    • 2. census, vectigal conducticium

Pełne hasło

CAMBIUM s. CAMPIUM, -ii n. (cambio)
  • S.
  • Dc.
  • A.
  • BJ.
  • A.
  • H.
  • Ha.
  • N.
I. abstr.
1. wymiana, zamiana; actus commutandi, permutatio
KodMaz(K) p. 288 (a. 1228) : pro c-o, quod dux C. nobis fecit, cessimus eisdem fratribus de omni iure.
KodWp I p. 325 (a. 1257) : ob c-um et restaurum hereditatis... mansos totidem assignarunt.
N.
pecuniae :
AKapSąd II p. 73 (a. 1428) : ducatos ... a Matheo ... mercatore ... receptos ocasione c-ii.
Ib. I p. 185 (a. 1505) : dedi mercatori ... in c-um ... CCCC sexagenas, que faciunt D marcas.
Ita saepius.
Syn.
commutatio ( DokSul p. 366, a. 1405) , permutatio ( KodMp IV p. 81, a. 1402 et saepius), commercium ( DŁUG. Hist. I p. 56 ) , restaurum ( KodWp I p. 325 cf. supra 40) .
N. glossas Pol.
GLb p. 15 : c-um «vazenye, bracovanye», commutatio rerum.
N. constr.
a. sq. ab:
APozn I p. 155 (a. 1449) : in spem c-ii a reverendissimo domino archiepiscopo.
b. sq. cum:
ZabDziej I p. 76 (a. 1464) : pro c-o cum Leonardo.
c. sq. gen. (rei)
ChrClar p. 444 (a. 1505) : privilegium seu littera c-ii duarum sorcium heredi tatum.
N. locut.
α. cambium facere cum aliquo ( ArHist IV p. 351, a. 1241 : c-um sive commutationem facientes cum ... episcopo),
aliqua re (
KodMp IV p. 94, a. 1404 : recognouerunt c-um fecisse ... hereditatibus),
cum aliqua re (
KodPol I p. 217, a. 1362 : c-um ... inter se cum hereditatibus mutuo fecisse.
ArPrawn V p. 415, a. 1389 : cum domibus ipsorum fecerunt c-um).
β. cambium inter se contrahere :
KodMp IV p. 81 (a. 1402) : recognouerunt mutuo inter se c-um seu permutationem ... contraxisse.
γ. aliquid in cambium, (in) cambio (super aliquid, pro aliqua re) dare :
KodPol III p. 81 (a. 1261) : pro hac ... villa ... dedimus ... abbati in c-um duas villas.
PomnLw II p. 28 (a. 1406) : X flr. quos dedit super C flr. in c-o.
DŁUG. Hist. I p. 56 : c-o, commercio et permutatione ... res necessariae a Polonis dabantur aut parabantur.
Item per abundantiam
vicissitudine cambii ( id. LibBen II p. 352 ).
Opp.
in cambio recipere ( StPPP XI p. 185, a. 1436).
2. phil. zmiana, przemiana; transmutatio
GŁOG. Anim. fol. 78b : quarta digestio ... secundum Auicennam ... quandoque dicitur ros, quandoque c-um.
II. concr.
1. skrypt dłużny; syngrapha
StPPP IX p. 13 (a. 1416) : si aliquid deficeret X marcis, tunc debet dare parata pecunia uel c-um.
CodEp I 2, p. 26 (a. 1447) : mittimus ... etiam pro expensis vestris... c-um super centum florenos.
ArHist VI p. 27 (a. 1464) : dummodo ... c-um et interesse sua ptas persolveret (cf. KH XLI p. 160).
N. constr. sq. cum :
Tom. VIII p. 369 (a. 1526) : c-um me habere cum Velzeris et quod illud semper solvitur per ... Velzeros absque omni mora etc.
Cf. supra p. 309, ubi legitur litterae cambii.
Simili sensu
littera (-ae) cambii ( *CodEp II p. 151, a. 1422 : misimus ... tibi litteram c-ii de florenis mille.
StPPP II p. 643, a. 1457 : pro ... litteris c-ij et libello jus facere debuit.
Ita saepius).
Item
instrumenta cambiorum ( *MPVat II p. 443, a. 1362 : instrumenta c-orum domini collectoris Polonie).
2. czynsz dzierżawny; census, vectigal conducticium
LiegnUB p. 106 (a. 1346) : vrbaram ... cum omnibus vsibus et fructibus, videlicet decima, c-o, quod wulgariter dicitur «losunge» (Germ. ) ... obligamus.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)