- Dc.
- B.
- H.
- N.
[3.
sg.
con.
plp.
arestitisset :
TPaw III
p. 467 (a.
1399)
:
cum... aduocatus de Sedlecz
arestitisset vaccam
apud
Andream sartorem in Biszewo (cf.
ib. IV
p. 754
).]
iur.
t. t. I. - A.
aresztować; comprehendere,in
vincula conicere
Lites I p. 385 (a. 1339) : mercatores et mercimonia eorum erant a-ta per dictos Cruciferos.
CracArt I V p. 203 (a. 1474) : ipsum ... capere, a-re et in vinculis servare.
DŁUG. Op. p. 502 : dum ... electus ... Tarvisium venisset, potestate civitatis Tarvisiensis ... a-tus est.
Additur
custodiae:
JacSt
r
p. 93
(1380—91): tales...carcerali custodiae a-re ... curetis.
N.
infantem
zatrzymać dziecko w obrębie miasta; urbe
continere
ZabDziej II p. 404 (a. 1495) : causa occasione infantis lactantis a-ti.Cf. infra puer de civitate ... non debet extradi nec dearestari usque ad decisionem litis.
2.
zastać osobiście (zwł. przy pozwie); aliquem praesentem
deprehendere (praec. in ius vocando)
KodWp II p. 586 (a. 1347) : familiares vel alii in nostra curia citati seu coram nobis ... a-ti et inopinate inventi respondere minime teneantur.
StPPP I p. 192 (a. 1386) : ministerialis a-uit Gaykonem non apud ipsum et ipse non conparuit.
KsgCzer p. 38 (a. 1412) : Albertus ... sibi terminum prorogauit, quia ipsum praeco non a-uit.
TPaw VII p. 277 (a. 1423) : procurator Michaelis dixit: ubi iacet? volo ipsum a-re.
N.
StPPP II p. 775 (a. 1471) : in quo mancipio et captiuitate et ligatione ministerialis ipsum Swanthoslaum a-vit ... et prefatas ligaturas et wlnera vidit.
Syn.
invenire :
KodWp II p. 586 (a. 1347) : cf. supra 20.
CracArt I V p. 70 (a. 1424) : ubicunque ... a-retur et inveniretur dc.
N.
glossas
Pol.
AGZ XIX p. 17 (a. 1474) : circa quam sipationem ... dominus episcopus ... te ... a-vit alias «przythknąl gynak zastal».Cf. ib. XI p. 481 (a. 1462) et XVI
p. 229 (a. 1490). StPPP II p. 571 (a. 1448) : officialis ... datus est ad a-ndum alias «na przithknenye» ipsius Nicolai, qui ministerialis recognovit, quia ipsum non a-vit alias «nye przithnąl».Cf. AGZ XVI p. 82 (a. 1470) et XIX p. 17 (a. 1474) .
N.
locut.
α.
cum citatione :
TPaw VII p. 267 (a. 1422) : ministerialis cum citatione ipsum non a-vit.
Item
contra concitationem (
KsgLub
p. 40,
a. 1499).
β.
(con)citatio aliquem arrestat :
KsgLub p. 22 (a. 1447) : dominum ... abbatem ... concitatio ... non a-vit, quia est post fluvium Wysla.
AGZ XII p. 379 (a. 1475) : nobilem Custra citatio ista non a-vit in terra ista.
γ.
circa aliquid, in aliqua re
zastać na gorącym uczynku; in recenti re deprehendere
StPPP VIII p. 243 (a. 1388) : kmethones ... circa eandem violentiam per officialem ... sunt preuenti et a-ti.
Ib. p. 298 (a. 1388) : Stasco ... est a-tus circa eandem violentiam per officialem.
AGZ XI p. 481 (a. 1462) : ibi te a-vi alias «zastałem a liczowal» in ista violentia,
3.
pozwać do sądu, zgłosić do kogoś sądowne pretensje;
citare,vindiciis petere
KsgŁawKr p. 81 (a. 1372) : racione omnium bonorum quondam fratris sui ... nunquam habet perpetue a-re seu impedire.
KsgRachKr p. 12 (a. 1381) : Judeum ... quocumque iudicio ... aut extra iudicium quoquomodo a-re, alloqui aut impedire... racione usurarum omnium.
StPPP VIII p. 252 (a. 1388) : pro quo dotalicio extiterant fideiussores circa curiam a-ti.
KsgŁawKr p. 254 (a. 1394) : Nicolaus ... promittens pro fratribus ... suis, quod eundem pro eisdem pecuniis nunquam debeapt ... a-re.
KsgMaz I p. 154 (a. 1414) : Andreas ... debuit testes producere contra Boguslaum ... ob hoc, quia ipsum violenter in domo sua a-vit wlgariter «zastepal».
StPPP XI p. 156 (a. 1422) : Peschke ... posuit solidum scabinalem, quod ipsum cum iniuria a-vit.
AGZ XII p. 30 (a. 1437) : Procopius ... a-verat... Henricum alias «zapowyedzal» ipsum trahens ad ius castrense. A. res
I.
zająć rzecz ukradzioną;
furtum occupare
KodWp III p. 91 (a. 1357) : si aliquis ex Iudeis tale vadium furtive ablatum negaverit... et postheasi a-tum fuerit apud quempiam ex ipsis, talis Iudeus perdet suas totas pecunias.
StPPP VIII p. 165 (a. 1385) : Viczga... cum ... famulis contumaces contra Gneuomirum ... pro duobus equis apud ipsis a-tis.
Ib. p. 143 (a. 1385) : causa ipsorum est disposita ad dominos, quod furtum est a-tum.
Ib. p. 754 (a. 1399) : pro arbore fructifera de pomerio furtiue recepta et a-ta.
N.
glossas Pol.
AGZ XI p. 155 (a. 1439) : Paulus ... a-vit alias «liczowal» apud ... Nicolaum ... balistam ... et... ministerialis dedit sibi terminum ... ut pareret cum a-tis alias «z lyczem».Ib. cum XIII securibus a-tis vulgariter «lyczowane» .
StPPP VII p. 398 (a. 1452) : a-re ... pecora alias «liczowacz».
N.
constr. sq.
circa :
StPPP VII p. 246 (a. 1509) : dum ... equus furtive receptus circa aliquem coram officio castrensi repetitur, ille, circa quem equus est a-us, petit etc.
2.
zająć,skonfiskować,zagarnąć; retinere,confiscare, occupare
KodPol II p.738 (a. 1363) : per officium aliquae struges... ex quacumque caussa ... a-antur.
*CodVit p. 992 (a. 1409) : quidam burgensis ... lignum ... in regno Polonie in nemore quodam scindebat ... et cum dictum lignum navare voluit, id advocatus a-vit.
Syn.
invadere, occupare:
KodTyn p. 280 (a. 1434) : quomodo nonnulli principes ... bona abbatis ... invaserint, a-verint, occupaverint.
α.
litteram
przejąć;
intercipere
CodVit
p. 549 (a. 1422) : littera a-ta cum nunccio.
β.
viam
zamknąć;
claudere
AGZ XIII p. 524 (a. 1466) : vicecapts... mandavit defendere et a-re vias inconsuetas,
γ.
pecora
zająć bydło
w szkodzie;
pecus alicuius in agro suo deprehensum retinere
TPaw IV p. 516 (a. 1392) : familia mea a-uit «zayąla»Helmanonisse pecora et ancas «bidlo» in prato et in frumento.StPPP II p. 509 (a. 1442) violenter recepit sibi currum et duos boues cum eadem rubeta sua a-uit alias «vsczągnąl»in rubeto suo.
δ.
hominem
subditum, colonum
ArPrawn VIII p. 65 (a. 1396) : advocatus de Stobnicza penam ... propter hominem a-tum et non ad iudicium positum.
Ib. p. 75 (a. 1398) : domina ... contra Petrassium ... quia repugnauit hominem a-tum cum rebus.
AGZ XIII p. 286 (a. 1449) : Dmytr ... condempnavit ... Dobeslaum ... quod a-vit alias «lyczowal» tres kmetones profugos.
I.
obłożyć sekwestrem, zająć na zabezpieczenie;
pignus capere, retinere
KsgŁawKr p. 4 (a. 1366) : Heyncze ...νχ/2solid. gr. Nicolao ... qui domunculam ... a-verat, erogavit.
Ib. p. 13 (a. 1367) : domina ... hereditates ... omnes Agneti ... a-vit secunda vice.
Syn.
alloqui (
GLc
p. 11
)
, oppignorare (
ARect II
p. 145, a.
1548)
, sub arresto tenere (
DŁUG. Hist. IV
p. 561
)
, in arresto ponere (
ZabDziej II
p. 411, a.
1487).
Opp.
exarrestare (
APozn I
p. 50, a.
1433).
N.
glossas
Pol.
ZapSądWp
p. 246 (a. 1405) : ministerialis ... omnia denseta in suis granicijs a-uit wlgariter «wiwolal».
ArHist III p. 243 (a. 1414) : pecunias... a-uit wlgariter «zapouedzab(cf.AGZ XIX p. 452, a. 1499 ;
StPPP II p. 940, a. 1501). GLb p. 8 : a-tus «zapovydzany, zahamovany».
KH XLI p. 542 (a. 1433) : foenum quod Smitfalt a-uerat vulgo «nawyczcyhal».
AGZ XI p. 276 (a. 1446) : decem marcas ... sibi a-amus alias «wzczangamy» (cf.ib. XIV p. 373, a. 1453 ; ib. p. 404, a. 1454 ;
StPPP IX p. 78, a. 1469). GLc p. 11 : «narzec, narzec zastaw»alloqui, a-re.
Constr.
aliquid a.
abs.
b. alicui :
AKapSąd I p. 327 (a. 1419) : LX marcas... retinet a-tas predictis filiis Glovaczove.AGZ XI p. 276 (a. 1446) cf. Ita saepius, c. apud aliquem :
StPPP II p. 120 (a. 1401) : plebanus... Lta marcas apud dictum dnum Johannem ... a-uit.
Ib. IX p. 7 (a. 1408) : dominus Nicolaus... a-uit pecuniam ... aput Miczcum.Ita saepius, d. super aliquid :
ArPrawn V p. 421 (a. 1392) : Blasius ... a-vit 111-es marcas super pecuniis... Jacussy. e. in aliquo pretio:
ARect II p. 145 (a. 1548) : tunicam ... in ... decem florenis a-tam et oppignoratam.
N.
aliquem pro (in, de, cum) aliqua re
*PommUrk VI p. 91 (a. 1322) : pro quibus denariis Hinricus ... a-tus fuit.Ib. infra de quibus denariis Hinricus... a-tus erat .
PrPol p. 199 (a. 1399) : debebit ipsum a-re in equis et pecoribus.
AGZ XIV p. 404 (a. 1454) : eundem hominem ... voluit a-re alias «wsczagnacz» cum sex equis.
Item
apud pecuniam :
StPPP VIII p. 269 (a. 1388) : Iacussius tenetur istam pecuniam et est apud ipsam a-tus.
I.
I.
wstrzymać,odwołać,unieważnić; prohibere, inhibere,antiquare
ARect I p. 3 (a. 1469) : Nicolaus ... cum ... euictore suo ... coram dno rectorecomparens contumaciam a-uit (cf.ib. p. 162 , a. 1479 ;
ZabDziej II p. 5, a. 1482). ArPrawn X p. 249 (a. 1408) : Michael ... interdixit et a-vit sententiam iuratorum.
Simili sensu
pronuntiationem (
ARect II
p. 111, a.
1545)
, condemnationem (
ArPrawn VI p.
127, a. 1554). MonStp I
p. 437 (a.
1592)
:
illud decretum ... apud iudicium a-verunt.
StPPP VIII p. 485 (a. 1398) : Nicolaus... litteram et notam in libro Sandonis... a-uit et inhibuit (cf.Lites III p. 30, a. 1414 ;
RHist LXIX p. 61, a. 1510). ArPrawn X p. 73 (a. 1399) : nullus suorum adversariorum comparuit ad a-ndum suum privilegium.
StPPP VI p. 139 (a. 1518) : ministerialis eandem introductionem ... a-vit.
StPPP VIII p. 709 (a. 1399) : Elisabeth resignacionem dicte vendicionis hereditatis a-ndo inhibuit.
ArPrawn X p. 31 (a. 1394) : Johannes ... a-vit vendicionem predii dicti Thur (cf.ib. infra).
AKapSąd III p. 34 (a. 1470) : institutionem mgri Nicolai ... a-vit.Inde sensu latiore:przeszkodzić,sprzeciwić się czemuś; prohibere,vetare a. sq. ut finali
AGZ XIII p. 290 (a. 1449) : uxor a-vit alias «zapowidzela», ut non deberet maritus ipsius obligare per ministerialem super dote ipsius,b. sq. inf.
PP VI p. 24 (a. 1429) : non scribatur, quia dominus a-uit scribere,c. sq. acc.
AGZ XV p. 15 (a. 1457) : non debet dictam seminationem ulla re a-re alias «zabawyacz».
2.
wstrzymywać,opóźniać,zwlekać z czymś; inhibere,morare
KodWp V p. 504 (a. 1430) : si in aliquo ... vicarij essent negligentes ... heredes ... census a-re possunt ... quatenus... dictos vicarios ad supplecionem officiorum compellerent.
AKapSąd II p. 99 (a. 1437) : et peramplius non a-bunt sibi decimam, sed eam solvent in campis. I. terminus arrestatuswyznaczony natychmiast, bez pozwu; qui extemplo i. e. sine citatione constituitur
StPPP II p. 432 (a. 1437) : contumax in primo termino a-to alias «liczowanem» contra Andream.
Ib. VII p. 405 (a. 1456) : terminum ... a-tum ad feriam sextam.Cf. ARRESTATIO VII.