- F.
- Th.
- S.
- Dc.
- B.
- BJ.
- A.
- N.
I.
A.
propr.
przywiązać; ad aliquid ligare,
annectere.
Constr.
a. alicui rei. b. circa aliquid.
N.
navem
zarzucić kotwicę;
iacta ancora sistere.
B.
transl.
1.
dołączyć; adiungere,
addere
KodUJ II p. 222 (a. 1463) : quos quidem articulos una cum praefatis nostris literis et aliis ipsis a-tis et affixis.
StWłocł p. 15 (a. 1477) : quae nova avisamenta ... his nostris litteris duximus a-nda.
2.
pass.
et
refl.
alicui
a.
być związanym z kimś, zależnym od kogoś; cum aliquo coniunctum, alicui subiectum esse
KodWp I p. 464 (a. 1280) : homines domui Hospitalis s. Sepulcri debito servicio a-ti.
WŁODK. p. 254 : cui (sc. Deo ) principaliter a-ri debemus, tamquam indeficienti principio.
Tom. XIV p. 696 (a. 1532) : qui ... se serviendi officiis ... regi vel principibus a-runt.
N.
part.
α.
eccl. o kapłanie lub biskupie; de
sacerdote aut episcopo
*KodKKr I p. 12 (a. 1208) : ad ius ... plus accedit, ut ecclesie de diocesi propria in pastorem vir prouideatur idoneus quam episcopus alii ecclesie a-tus.
KodWp V p. 301 (a. 1426) : regimen ac curam dictarum animarum, quibus ... decanus fuerat a-tus, vicarijs perpetuis ... committentes.
β.
iur.
iuri supremo
podległy sądowi najwyższemu w ...;
i. q.
subiectus
StPPP IX p. 65 (a. 1467) : ipse actor a-tus existens iuri supremo castri Thynyecz.
b.
sprzymierzyć się, zawrzeć sojusz z kimś;
sociumse alicui adiungere, foedus cum aliquo inire
*CodEp III p. 80 (a. 1455) : quod maiestas regni ... turpibus Pruthenorum monopoliis a-etur.
AAlex p. 249 (a. 1503) : communitates et potentatus sunt ei (sc. regi Angliae ) a-ti.
Eodem sensu sine dat.
*Dogiel I p. 163 (a. 1470) : nos invicem univimus ... a-vimus et confaederavimus.
DŁUG. Hist. III p. 407 : foedera, quibus Iagello cum ... Ordine Cruciferorum contra se ([sc. ducem Kieystut)] a-verat.
II.
A.
propr.
1.
de animantibus: związać, skrępować;
constringere, artare (praec. vinculis).
2.
de rebus: związać (wstęgę),obwiązać (ranę);
devincire (zonam), obligare
(vulnus).
Constr.
a. aliqua re.
N. in
imagine
animam fune infernali
(
AKapSąd III
p. 48,
a. 1478).
b. in aliqua re:
PEREGR. fol. 64a : presbiter ... stricte a-tus in testiculis.
B.
transl.
1.
ściąć, zamrozić;
rigidum reddere,
astringere.
N.
morbo :
DŁUG. Op. p. 315 : Mirochina ... morbo hydropisis detinebatur a-ta.
2.
opanować, opętać;
capere mentem, animum alicuius
(v.
g. de socordia:
HUSSOW.
p. 6
v. 18).
Sed multo saepius
part.
perf. crimine (
Lites II
p. 317, a.
1413)
, peccato (
*KodTyn
p. 360,
a. 1453)
, passione (
DŁUG. Op.
p. 50
)
, superstitione (
DŁUG. Hist. I
p. 132
).
N.
spiritu Divino
napełniony;
i. g. afflatus
Tom. XIV p. 104 (a. 1532) : a-tus spiritu apostolus ... inquit etc.