General
Full Entry
More

ADIUTORIUM

Grammar
  • Formsadiutorium, adjutorium
  • Etymologyancient Latin
  • Inflectional type -ii
  • Part of Speechnoun
  • Genderneutre
Meaning Outline
  • I. auxilium, subsidium.
    • α. + pecuniarum, peculii subsidium
    • β. + facere ministrare auxilium praebere; eodem sensu
  • II. servitutis genus colonis impositae,ut in arando etc. adiuvent
  • III. iur.
    • 1. omnia,quibus quis iudicibus causam suam probat, facta excusat, dicta confirmat etc.
    • 2. + impignorandi ius pignora capiendi apud obligatum
    • 3. + iustitiae ius

Pełne hasło

ADIUTORIUM s. ADJUTORIUM, -ii n.
  • F.
  • Th.
  • S.
  • Dc.
  • A.
[generis m.
*CodVit p. 977 (a. 1409) : cum ducis Witoudi a-o, ad quem debitus erat;
pl.
*Somm. I p. 950 (a. 1355) : perjuvabimus omnibus modis, a-iis et ingeniis.]
I. pomoc, wsparcie; auxilium, subsidium.
N. locut.:
α. pecuniarum, peculii zasiłek pieniężny; subsidium
CodEp III p. 141 (a. 1470) : nonnulla a-a pecuniaria ... nobis praestiterint.
AKap p. 306 (a. 1545) : curemus tempestive a-a peculii possibilis.
β. facere udzielić pomocy; auxilium praebere; eodem sensu ministrare
KodMaz(K) p. 513 (a. 1242) : nobis, quod poterunt, a-um ministrabunt.
N. constr.
in a-um sq. verbis: mittere, venire; praeterea
AKapSąd II p. 585 (a. 1463) : sibi dare in a-um XX currus kmethonum.
*CodVit p. 991 (a. 1409) : auxilium prebuerunt et in a-um equitarunt.
AGZ XII p. 357 (a. 1474) : omnes eidem in a-um debent esse.
*CodEp III p. 8 (a. 1447) : exurgentes in a-um illi.
Lites I p. 389 (a. 1339) : vocaverunt Cruciferos ... in a-um sibi.
II. obowiązek pomocy przy pracach rolnych, ciążący na chłopach; servitutis genus colonis impositae,ut in arando etc. adiuvent
KodWp I p. 254 (a. 1251) : ius vero quod a-um dicitur ad dictam ecclesiam perpetuo pertinebit.
Visit. p. 355 (a. 1512) : qui agros habent ... dum optabantur pro a-o, alias «na tloka», faciebant tamquam rogati arabantque.
Cf. ADIUTRIX II c.
III. iur. t. t.
1. wszystko,co strona może wobec sądu przytoczyć na uzasadnienie swego zdania,usprawiedliwienie postępowania,czym popiera swoją sprawę; omnia,quibus quis iudicibus causam suam probat, facta excusat, dicta confirmat etc.
StPPP IX p. 17 (a. 1418) : advocatus ... si non portabit sibi a-um ad primos terminos ... pro eo, quod non sedit in loco suo in iudicio, tunc penam incurret.
KsgPrzem II p. 6 (a. 1445) : dicta mulier est iustificata, si ad in quantum idem actor non apportabit a-um, cur et quare stare non potuit.
APozn I p. 168 (a. 1451) : eciam pro omnibus, que sibi ipse partes in a-um recipiebant, eos concordamus perpetuo.
AKap Sąd II p. 646 (a. 1483) : Iudeos ... ego Daniel recipio in a-um et relevamen cause mee.
Ib. III p. 82 (a. 1501) : nisi fuisset testis a-o munitus.
2. impignorandi tytuł prawny do zajęcia u zobowiązanego; ius pignora capiendi apud obligatum
KsgGrWp II p. 297 (a. 1399) : et ideo dedimus ei a-um inpignorandi in Charchowo.
3. iustitiae podstawa prawna; ius
ArHist III p. 206 (a. 1412) : si quis nobilis captiuat et detinet ignobilem in via uel in alio loco sine a-o iusticie ... tenetur penam.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)