- F.
- Th.
- S.
- BJ.
- A.
AGZ XIX p. 310 (a. 1485) : ministerialem ad intromittendum addisti;1. pl. ind. perf. act. addivimus
KodTyn p. 207 (a. 1408) : ipsa (sc. privilegia ) transcribi ... et transsumi de novo addivimus.Saepe occurrit: ADDO, -are, -dedi, -datum. Exempla antiquissima:
KodMaz(K) p. 119 (a. fere 1190): si ... nubere voluerit, Visloka ei detur, si in uiduitate ... permanserit, Viznicia sibi addetur.
AGZ VII p. 6 (a. 1334) : scultetis ... damus ... mansum liberum, medium mansum liberum addantes.
StPPP VIII p. 139 (a. 1385) : ad hec Vitoslaus LXXX marcas grossorum habet addare Stephano.]
I.
dodawać, przydawać;
apponere,adiungere, adicere
1.
o czynności;de actione.
Constr. :
a.
abs.
b.
sq.
dat.
c.
sq.
ad.
d.
sq.
in.
Locut.
animum ad virtutem
zachęcać do cnoty; animum ad virtutem adducere
KomKadł p. 11 . habentque materiam virtutis exercendae, quaecunque dicuntur aut fiunt euentus laudabiles et ad virtutem animum a-unt;calcar alicui pobudzić; incitare aliquem; fidem in aliquam rem dodać prawdopodobieństwa; alicui rei fidem reddere
CRIC. p. 76 v. 8: propriora exempla dolenda in mea ... possunt a-re verba fidem;finem alicui rei zakończyć; finire; gradum przyśpieszyć kroku; gradum duplicare; manum ultimam alicui rei zakończyć,doprowadzić do końca; finem imponere
Tom. VII p. 374 (a. 1525) : ultimam manum a-issent, nisi multis occupationibus ... a coepto fuissent avocati;torquem collo alicuius ujarzmić; sub iugum mittere
ArPrawn IV p. 38 (a. 1347) : canonica sanctio ... temerarios a malo non revocat, nisi a-atur torques collo ipsorum et temporali disciplina ... puniantur.
N. iur. t.
t.
ministerialem
przydać woźnego; apparitorem adiungere
ArPrawn VIII p. 94 (a. 1405) : Nicolaus ministerialis ad iudicium pertinens ad inpignorandum est eis a-tus de iudicio.
AGZ XIII p. 192 (a. 1446) : et iam ministerialem a-it ad intromittendum.
Ib.XVIII p. 243 (a. 1482) : Johannes minister ... domino Ivchno a-tus alias «przydany».
2.
o mowie i
myśli; de oratione et
cogitatione.
Constr. :
a.
sq.
quod.
b.
sq.
ut.
c.
sq.
enuntiato
interrog.
II.
ap.
DŁUG.
uczynić,zrobić coś jeszcze, powtórzyć; aliquid amplius
facere, iterare
Hist. I p. 215 : principes Russiae … non a-erunt Boleslao … superstite de bello innovando … quicquam moliri.
Ib. p. 261 : incanduerat ... ira Altissimi nec a-didit diutius Polonorum ... tolerare scelera.
Ib. p. 546 : nec a-it amplius Boleslaus ... ferre illis solatia propriis bellis ... occupatus.
III.
dawać;
i.q. dare.
N.
locut.
neci aliquem
zabić; necare
MPH II p. 804 (saec. XIII) : ipsum ducem et de exercitu ipsius neci plurimos a-erunt ([sc. Tartari);]supplicia alicui zamęczyć na śmierć; aliquem suppliciis exstinguere
ChrMP p. 488 : [(nobiles de bello reversi)] ipsis [(sc. servis)] ... supplicia a-erunt;pecuniam ad usuram pożyczać na procent; pecuniam alicui faenori dare
AKapSąd III p. 48 (a. 1478) : qui pecuniam suam non a-it ad usuram.
IV.
intrans.
a-re super
przewyższać; superare
VITELO Opt. p. 440 : densitas aquae modicum a-it super aeris densitatem.