General
Full Entry
More

ACCIDO-1

Grammar
  • Formsaccido
  • Etymologyancient Latin
  • Inflectional type -ere, -idi
Meaning Outline
  • I. abstr. dat. abs.
    • 1. contingere alicui, fieri (de morbo, morte)
    • 2. evenire, contingere alicui (de casu secundo, victoria,honore etc.)
    • 3. obvenire alicui, provenire, exsistere, oriri.
    • 4. + a-it evenit, fit.
  • II. obvenire, obtingere alicui
  • III. + a-it fuit

Pełne hasło

AC-CIDO, -ere, -idi
  • F.
  • Th.
  • S.
  • A.
aliquando confunditur cum accedo. [3. pl. ind. plp. act. accederant
CodVit p. 1006 (a. 1416) : dispendia que nobis accederant in hac vita.
[3. sg. con. perf. act. accederit
PP II p. 100 (a. 1450) : si ... via eis ad Thorun accederit].
I. de abstr. (c. dat. personae vel abs. ).
1. wydarzyć się komu, przydarzyć się, przytrafić się, powstać, nastać (choroba, śmierć); contingere alicui, fieri (de morbo, morte).
N. formulam testamentorum:
si aliquid humanitus a-ret na wypadek mojej śmierci; si moriar.
N. constr. c. acc. personae
KsgCzer p. 208 (a. 1419) : si in quantum alliqua causa vel iniurie a-ant ipsum Albertum ab alliquibus ominibus (= hominibus ).
2. trafić się, przypaść komuś w udziale (szczęście, zwycięstwo, zaszczyt itd.); evenire, contingere alicui (de casu secundo, victoria,honore etc.).
N. locut.:
aliquid alicui gratum a-it coś jest komuś miłe; aliquid alicui gratum esi (ab aliquo z czyjejś strony)
Tom. I p. 124 (a. 1510) : que res valde nobis grata a-it.
Dogiel I p. 193 (a. 1543) : intelleximus ... regi ... ea, quae idem orator noster ... attulerat, grata a-isse.
Tom. I p. 196 (a. 1511) : ex litteris cognovimus sinceritatem tuam sollicitam esse de bono statu nostro, quod nobis pergratum ab illa a-it.
3. wypaść, przypaść komu, zachodzić, nastać, wyłonić się (np. jakaś praca, sprawa, święto); obvenire alicui, provenire, exsistere, oriri.
N. glossam Pol.
ZapSądWp p. 332 (a. 1407) : Petrassio ... recognicio wlgariter «wstecz» a-it wlgariter «przipadla».
N. locut.
aliquid a-it alicui ktoś coś posiada, czymś się odznacza, cechuje; aliquid est in aliquo, inest alicui
VITELO Opt. p. 73 : a-it eis (sc. radiis ) lineatio per respectum ad corpora, quibus incidunt.
Id. Persp. p. 175 : sicut unicuique suus proprius mos est, sic et propria aestimatio pulchritudinis a-it unicuique;
aliquid intentioni alicuius a-it coś idzie po czyjejś myśli; aliquid aliquem convenit, alicui com modo est
*SSrSil VII p. 225 (a. 1470) : intencioni sue non videbant a-re vota;
a-re ad aliquid obracać się, wychodzić na co (na złe lub dobre); inmalum aut bonum converti
DŁUG. Hist. I p. 285 : postquam metum suum ... ad deteriora quoque videbat a-re.
4. impers. a-it zdarza się, zachodzi wypadek, że...; evenit, fit.
Constr. :
a. c. acc. c. inf.
b. c. quod.
N. con.
KodWp I p. 155 (a. 1235) : solet ... a-re, quod humanibus actibus ... attemptet calumpnia novercari.
c. c. ut.
II. de concr:przypadać komuś w udziale, przypadać na kogo; obvenire, obtingere alicui
ChrPol p. 606 : ut, si quid eis aut sorte aut virtute ... a-sset seu accessiset, equa utrisque obtingeret porcio.
StPPP II p. 757 (a. 1469) : qui floreni et pecunie a-erunt super nobilem Elizabeth post manum mortuam ipsius patrui.
III. de personis a-it był(a) sobie; fuit
Tom. VIII p. 163 (a. 1526) : a-it una recens puella vilissima ... ad serviendum ad curiam ducalem.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)