Ogólne
Pełne hasło
Więcej

INUNGO

Gramatyka
  • Formyinungo
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ere, -unxi, -unctum
  • Część mowyczasownik
Znaczenia
  • I. eccl.+ ad proeliandum pugile in aliquo loco ungere, pinguedine illinere (praec. hominem eiusve corporis partes sim.)
    • 1. + infirmum extremam unctionem seu sacramentum infirmorum impertiri
    • 2. + aliquem (in) regem unctionem regiam tribuere (in actu inaugurandi) regio diademate imposito consecrare, inaugurare
  • II. + medicamina (arvinam, oleum infriare, infricare, infundere.

Pełne hasło

INUNGO, -ere, -unxi, -unctum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • A.
  • L.
  • N.
[confunditur c. verbo iniungendi: DANT. in Tom. XIII p. 33 (a. 1531) : archiepiscopus ... regem injunxit ... coronavit. Cf. Th. VII 2,250, 54. ]
I. namaścić, nasmarować, pomazać, natrzeć; in aliquo loco ungere, pinguedine illinere (praec. hominem eiusve corporis partes sim.) . Additur ad proeliandum (de pugile : SACR. Elucid. fol. IXb ) . Praec. eccl. (sacri chrismatis oleo)
1. infirmum namaścić, tj. udzielić sakramentu ostatniego namaszczenia; extremam unctionem seu sacramentum infirmorum impertiri
StSyn III p. 12 : celeriter ad egrotum i-ndum properate, ne per vestram pigriciam inunctus decedat.
Ib. VI p. 22 (a. 1415) : sacerdotes ... populum communicant vel infirmum i-unt.
Ita saepius.
N. abs. (quasi intrans.) przyjmować sakrament ostatniego namaszczenia; sacramentum extremae unctionis (infirmorum) sumere
Tom. XIII p. 187 (a. 1531) : propter naturam duriorem duabus vicibus i-re coactus fui.
2. aliquem (in) regem sim.: udzielić namaszczenia królewskiego (przy koronacji); unctionem regiam tribuere (in actu inaugurandi)
DŁUG. Hist. I p. 168 (= I p. 232 ed.nov.) : Boleslaum in regem Polonorum sacro chrismate i-i.
Ib. p. 534 (= II p. 305 ed.nov.) : Lotharius dux Saxoniae eligitur et a ... archiepiscopo benedicitur et i-itur (cf. supra .)
Inde transl. koronować; regio diademate imposito consecrare, inaugurare
DŁUG. Hist. III p. 449 : ipsam ... in ... reginam diademate reginali i-i et consecrari.
II. medicamina (arvinam, oleum ) wetrzeć, rozetrzeć, wlać; infriare, infricare, infundere.
Constr. ad I-II: indicatur (in) quem (quid)? sq. (in
c. ) acc. vel dupl. acc. (ut supra). Indicatur quo in loco a. sq. dat.
NIC. POL. p. 154, v. 28 : oleum i-tum naribus.
Cf. Th. VII 2, 251, 62 sq. b. sq. circa :
NIC. POL. p. 146, v. 23 : aruina ... i-ta circa palpebras.
c. sq. in c. abl.
NIC. BŁ. Tract. fol. a Vb : i-itur ... baptizandus in quattuor locis.
Cf. Th. VII 2, 250, 78; 252, 46. d. sq. per:
NIC. POL. p. 154, v. 23 : oleum i-tum ... per nares curat scrophulas.
Indicatur qua re a. sq. abl. b. sq. cum. Indicatur modus sq. abl. et locut. adv.
CorpJP III p. 211 (a. 1512) : metropolitanus ... i-it pollice dextrae manus in modum crucis cum oleo ... brachium dextrum reginae.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)