Ogólne
Pełne hasło
Więcej

EXTRADO

Gramatyka
  • Formyextrado
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ere, -didi, -ditum
Znaczenia
  • I. propr. dare, tradere, praebere
  • II. transl.
    • 1. + viam ire vel vehi sinere
    • 2. + vestigium onus malefactoris persequendi alteri tradere
    • 3. + viro (matrimonio) in matrimonio collocare

Pełne hasło

EX-TRADO, -ere, -didi, -ditum
  • B.
  • K.
[3. pl. ind. praes, pass. extradantur:
ArHist XI p. 126 (a. 1568) : celarium ... ex quo omnia extradantur.
3. pl. fut. act. extradabunt, cf. infra 46. part. fut. pass. pro part. perf. pass.
AGZ XIII p. 440 (a. 1464) : Nicolaus ... est condempnatus ... pro fumalibus regalibus non extradendis.
Ib. XVII p. 2 (a. 1469) : Johannes ... Nicolaum ... condempnavit ... pro non extradenda stacione.
3. sg. ind. plp. extraderat:
TPaw I p. 11 (a. 1502) : quitancia ... quam prius non extraderat.
inf. perf. pass. extraditum fore:
StPPP II p. 912 (a. 1496) : quas tamen pecunias ... Kurek sibi ... recognouit fore non extraditum.
]
I. propr. dać, wydać, dostarczyć; dare, tradere, praebere
KodMaz(L) p. 225 (a. 1457) : Paris promisit et se ... obligat ... fratri suo villam ... dare et e-re in possessionem.
DŁUG. LibBen II p. 193 : nunc tamen solummodo marcae sex provenirent, dum iuste e-retur decima.
ZabDziej II p. 16 (a. 1482) : ut depositum seu thezaurum dno marschalco tanquam executori testamenti darent et e-rent.
TPaw II p. 153 (a. 1487) : mandans ... thenutariis ... ut ipsam stacionem ipso Wosniczski e-ant.
Praec.
1. pecuniam
KodKKr II p. 277 (a. 1403) : nos ... consules ... soluere et e-re tenemur ... plebano ... vnum fertonem.
AGZ V p. 134 (a. 1444) : quarum penarum medietatem ... consules nobis ... et quittaciones ... de ipsorum conservatorio e-bunt.
Zsig . p. 12 (a. 1500) : e-ti sunt de eadem summa III C floreni minus X floreni ... e-ndi.
Syn.
(per)solvere ( PP II p. 144, a. 1450 ; AKapSąd III p. 347, a. 1526).
Opp.
percipere ( ZabDziej IV 1 , p. 80, a. 1554). Cf. EXTRADITUM, EXTRADITIO I 1. 2. litteras
APozn I p. 98 (a. 1443) : recognovimus ipsam litteram de consensu dicti Alberti divitis ... esse scriptam et de iure civitatis pretorio e-tam.
PP II p. 4 (a. 1447) : tali permutacione bonorum non fuerat eis e-ta littera contractus predicti propter decessum ... genitoris nostri.
Syn. et iuxta posita
dare ( RHer III p. 96, a. 1478) , describere ( MonStp p. 75, a. 1578) , transcribere ( KodPol I p. 193, a. 1338). Cf. EXTRADITIO I 2.
Constr.
a. sq. dat., cf. et 1583,38. b. sq. abl. , cf. supra 1583,55. c. sq. ad:
ArHist XI p. 495 (a. 1461) : dedi decem gr. pro sale quidem, quod debuit e-i ad curiam.
d. sq. in c. acc. , cf. e. sq. ab :
AKapSąd II p. 829 (a. 1522) : ne res prefatas a se cuiquam e-ret.
f. sq. ex cf. g. sq. supra :
AGZ XIX p. 131 (a. 1501) : donec ... Martinus Iacobo reponeret totum quod Iacobus supra edificacionem e-didit.
h. sq. sub :
DyplMog p. 161 (a. 1575) : quietacionem ... sub titulo et sigillo nostris e-re mandavimus.
II. transl.
1. viam udostępnić przejście lub przejazd; ire vel vehi sinere
AGZ XVIII p. 283 (a. 1489) : et viam perpetue ipse Bronisch e-didit eundo ad molendinum ita, quod ipse Hyrzman debet per agrum sui cmetonis equitare.
JusPol p. 389 (a. 1531) : omnis homo per sua bona et hereditatem tenetur ... istas vias e-re vicinis suis ... videlicet ad ecclesiam, ad forum, ad molendinum, ad navigium.
2. vestigium przekazać obowiązek ścigania przestępcy; onus malefactoris persequendi alteri tradere
AGZ XIX p. 466 (a. 1500) : duum (sic ) pervenerunt ad bona Kolthow eodem vestigio et ibi cmetones vestigium e-re noluerunt ... quam protestationem ministeriali ... obduxit.
CorpJP II I p. 668 (a. 1522) : si vestigium ... ad stratam publicam venerit, ita quod non posset vestigium e-i de pede ad pedem alias «kopyta w kopyto»... debet damnum sufferens acceptare vestigium.
3. viro (matrimonio) wydać za mąż; in matrimonio collocare
PP III p. 164 (a. 1448) : Gregorius ... tenetur filiabus suis ... quinquaginta sexagenas ... soluere ... cum ipsas (ed. -os) viris e-et.
AGZ XVI p. 221 (a. 1489) : sorores, que nondum sunt matrimonio e-te.
KsgRWar I p. 438 (a. 1522) : Heduigis, quam eciam tam diu apud se servare debet, quamdudum marito eam non e-diderit.
Cf. EXTRADITIO II 2.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)