Ogólne
Pełne hasło
Więcej

EXILIUM

Gramatyka
  • Formyexilium, exsilium
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ii
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajnijaki
Znaczenia
  • I.
    • A. propr.
      • 1. + proscriptionis exilii poena relegatio privatio soli patrii, e patria expulsio, relegatio.
      • 2. eccl. hominum e paradiso ob culpam Adami exactio.
    • B. także życie na ziemi, świat; exilii locus (praec. desertum); item haec vita, mundus.
  • II. transl.
    • 1. derelictio, desertio
    • 2. amissio

Pełne hasło

EXILIUM s. EXSILIUM, -ii n.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S. [
  • NR
  • ST R
  • ON Y:1412]
  • Dc.
  • L.
  • A.
  • N.
I.
A. propr.
1. wygnanie, banicja; privatio soli patrii, e patria expulsio, relegatio. Additur proscriptionis ( KADŁUB. p. 164 ), item exilii poena ( StSyn VI p. 16 ) , relegatio ( MARTIN. OP. Marg. p. 10 ). Glossa Pol.
GLc p. 15 : «wyświecenie», e-um, proscriptio (cf. etiam
GLlw ).
N. constr. sq.
in c. acc. :
SACR. Elucid. fol. b VIb : qui papam Martinum ... damnavit e-o in Cersonam.
2. eccl. wygnanie z raju po grzechu pierworodnym; hominum e paradiso ob culpam Adami exactio.
B. meton. a. miejsce wygnania (zwł. pustkowie); także życie na ziemi, świat; exilii locus (praec. desertum); item haec vita, mundus.
N.
exilii fluctus ( ModlWW p. 10 : inter procellas seculi et inter fluctos e-ij michi labenti subveni Deus. ). Glossa Pol.
RFil XXIII p. 302 (a. 1444) : e-um «puschcza» (cf. etiam contextum in cod. fugiamus de hoc e-o, habitemus cum Dei Filio).
Ib. XXV p. 176 (saec. XV med.med) : in e-um relegavit «vygnal gy na puscza».
b. obczyzna; terra aliena
RFil XXII p. 281 (saec. XV med.med) : «vivoytl s czudzoszemstwa» reduxit me de e-o.
II. transl.
1. opuszczenie, zaniedbanie; derelictio, desertio
DokMp IV p. 17 (a. 1281 esse dicitur, est vero a. 1528) : e-um parochie nostre in Bozanow dicte ac paupertatem pensantes, eidem in subsidium et auxilium ... dotamus duos mansos ... de novo extirpandos.
2. utrata; amissio
AConst p. 200 (a. 1326) : quae ebrietas ... omne bonum opus dissolvit mentisque inducit e-um.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)