Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DISTRACTIO

Gramatyka
  • Formydistractio, destraccio, distraccio
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I.
    • 1. propr. discissio, laceratio
    • 2. transl.
      • a. impeditio, perturbatio
      • b. + bonorum, introituum, pecuniae). spoliatio,direptio,dissipatio publicatio, ademptio
      • c. detrimentum, damnum, dispendium
        • α.
        • β. + in distractionem venire perire
      • e. iur. alienatio
      • f. sollicitudo, negotium, cura
  • II.
  • I. discidium
    • 2. discordia, dissensio.
    • 3. separatio, aversio

Pełne hasło

DISTRACTIO s. DESTRACCIO s. DISTRACCIO, -onis f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • L.
  • A.
  • N.
I.
1. propr. podarcie, zniszczenie; discissio, laceratio
ArLit I p. 12 (a. 1429) : cedulas ... ne occulta prodantur ... per ignem aut d-em consumere.
2. transl.
a. przerwa w czymś, zakłócenie; impeditio, perturbatio
ARect I p. 319 (a. 1491) : baccalarius ... respondit risus factos non per eum ... et quod non fecerit d-em.
AKapSąd III p. 278 (a. 1501) : per suos clamores coram multitudine populi ad audiendum divina congregata d-em fecit.
AKapSąd II p. 830 (a. 1522) : Mathia predicante ... eidem Mathie d-em in sermone fecerat clamando super eundem.
Ib. infra officialis ... nobilem ratione huiusmodi d-is sermonis ... condempnavit. Ita saepius.
b. grabież,zniszczenie,roztrwonienie; spoliatio,direptio,dissipatio (v. gr. bonorum, introituum, pecuniae). Occ. konfiskata,pozbawienie; publicatio, ademptio
ChrMP p. 587 : sectatores ... per poenas carceris et d-em rerum ... compescere.
c. uszczuplenie, szkoda, strata; detrimentum, damnum, dispendium
KodMp I p. 78 (a. 1263) : uillam ... ex integro sine aliqua d-e et sine aliqua diuisione et diminucione contulimus Deo.
StPPP I p. 68 (saec. XI med.) : boves pignoraticii ... absque aliqua d-e observentur.
CodVit p. 1033 (a. 1416) : quas conspirationes cum rege Polonie ... in d-em Ordinis conceperat Withaudus.
Ita saepius.
N. locut.
α. in alicuius (rei) distractionem aliquid facere ( AKapSąd III p. 357, a. 1471 et saepius).
β. in distractionem venire przepaść; perire
ArHist X p. 146 (a. 1526) : ne huiusmodi res in d-em veniant successu temporis.
N. constr. sq.
ex:
StKapWł p. 72 (a. 1516) : unde ... damna, annullationes et d-es ex eorum canonicorum circa ... ecclesiam non residentia personali.
d. rozprzedanie, sprzedaż, zwł. detaliczna; divenditio, venditio (saec. XV-XVI) . Praec. pignoris:
ARect I p. 6 (a. 1469) : Iohannes ... mense lapso ad d-em pignoris processurus est.
ZabDziej I p. 26 (a. 1460) : super d-e pignoris.
Ita saepius. Cf. DISTRAHO I B 1 d.
e. iur. pozbycie czegoś; alienatio
KodWp IV p. 6 (a. 1249) : partes nostras, quas in castro ... et districtu habemus nobis ... aliquo d-is vel alienationis tytulo alienare vel obligare ... non licebit.
ConcPol VI p. 190 (a. 1398) : bonorum ... ipsius ecclesie d-o aut obligacio seu donacio vel alia ardua ecclesie negocia immineant facienda.
N. locut.
distractionem contrahere (i. q. doznać; pati DŁUG. LibBen III p. 260 ).
f. roztargnienie, zaprzątnięcie czymś, troska; sollicitudo, negotium, cura
JAC. PAR. I p. 96 : officiales d-bus gravati et continuis curis.
Visit. p. 10 (a. 1511) : testator ... ex animi d-e a bono suo proposito recedit.
II.
I. rozłam,rozdwojenie, rozdarcie; discidium
KodLit p. 286 (a. 1422) : omnes dissensiones, controuersie et dampna ... dimissa ... debent esse, nec illorum ... aliqua mencio ... in d-e parcium ... fiat.
DŁUG. Hist. V p. 28 : decus et splendor regni Poloniae occisione beati ... Stanislai deformata mutationem et d-em eiusdem ... effecissent.
2. niezgoda, nieporozumienie; discordia, dissensio.
3. niechęć, zerwanie z kimś; separatio, aversio
KomKadł p. 476 : super amicorum a Cazimiro d-e et eorundem in sui (i. Mieszkonis ) amicitiam confaederatione.
Constr. ad I—II
:
a. abs.
b. sq. gen.
c. sq. ex, cf.
d. sq. in c. abl. , cf.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)